Жуль Верн - Дзеці капітана Гранта

— Ці мог я не пазнаць яго? Мая сястра таксама чула яго голас і таксама пазнала яго! Як можаце вы меркаваць, што мы абодва памыліліся? Сэр, прашу вас, хутчэй на дапамогу к бацьку. Лодку, лодку!

Гленарван бачыў, што ён не мае сілы пераканаць няшчаснага хлопчыка. Усё-ж ён у апошні раз паспрабаваў. Ён паклікаў рулявога.

— Гаукінс,— запытаў ён у яго,— вы стаялі на вахце ў той час, калі міс Грант зрабілася млосна?

— Так, сэр,— адказаў Гаукінс.

— І вы нічога не бачылі, нічога не чулі?

— Нічога, сэр.

— Ты бачыш, Роберт, што ты памыляешся,— сказаў Гленарван.

— Каб гэта быў бацька Гаукінса,— з несакрушальнай упэўненасцю запярэчыў хлопчык,— ён не гаварыў-бы, што ён нічога не бачыў і не чуў. Гэта быў мой бацька, сэр! Мой бацька, мой бацька!..

Слёзы душылі Роберта, ён увесь збялеў і самлеў. Гленарван занёс яго ў каюту, палажыў на пасцель, і хлопчык, стомлены хваляваннямі ночы, зусім знепрытомнеў.

— Няшчасныя сіроты! — сказаў Джон Мангльс.— Якія пакуты выпалі на іх долю.

— Так,— адказаў Гленарван,— прыступ роспачы мог выклікаць у іх адначасова аднолькавую галюцынацыю.

— Адначасова ў абодвух! — прашаптаў Паганель.— Гэта болей чым дзіўна. Ні адзін вучоны не паверыў-бы гэтаму...

Перагнуўшыся цераз парэнчы і даўшы знак усім прысутным маўчаць, ён уважліва прыслухаўся. Вакол панавала нямая цішыня. Паганель голасна крыкнуў. Ніхто не адказаў яму.

— І ўсё-ж гэта дзіўна,— мармытаў географ, ідучы ў сваю каюту.— Кроўнасць думак і пачуццяў усё-ж недастаткова, каб выклікаць такое цуда.

Назаўтра, 8 сакавіка, а пятай гадзіне раніцы, ледзь занялося на золак, усе пасажыры, не кажучы ўжо пра Мэры і Роберта, якіх нельга было ўтрымаць у пасцелі, сабраліся на палубе «Дункана». Кожнаму хацелася як хутчэй убачыць зямлю.

Усе біноклі былі накіраваны на востраў. Яхта стаяла за адну толькі мілю ад яго. Раптам пачуўся крык Роберта. Хлопчык запэўняў, што ён бачыць двух людзей, якія бегаюць па беразе і махаюць рукамі, і трэцяга, які падымае сцяг.

— Англійскі сцяг! — крыкнуў Джон Мангльс, схапіўшы падзорную трубу.

— Гэта праўда! — закрычаў Паганель, жвава павярнуўшыся да Роберта.

— Сэр,— сказаў Роберт, калоцячыся ад хвалявання,— калі вы не хочаце, каб я ўкінуўся ў мора, загадайце спусціць шлюпку. Ах, сэр, я на каленях прашу вас дазволіць мне першаму ступіць на зямлю!

Ніхто не мог сказаць ні слова ад здзіўлення. Як! На гэтым астраўку, пасярэдзіне Ціхага акіяна, жывуць тры чалавекі, якія засталіся жывымі пасля крушэння, тры англічаніны! І кожны, успамінаючы падзеі мінулай ночы, думаў аб голасе, які пачулі Роберт і Мэры!

Кожны са страхам думаў аб тым, як перажывуць няшчасныя дзеці яшчэ адно страшнае расчараванне? Ці хопіць у іх сілы, каб змірыцца з гэтым апошнім ударам. Але як спыніць іх? Гленарван не адважваўся на гэта.

— Хутчэй лодку! — сказаў ён.

У адзін момант шлюпку спусцілі на ваду. Дзеці капітана Гранта, Гленарван, Джон Мангльс і Паганель селі ў яе, і яна адчаліла. Моцныя ўзмахі шасці вёсел хутка адносілі лодку ад яхты.

За дзесяць сажняў ад берагу Мэры прарэзліва крыкнула:

— Мой бацька!..

На беразе між двух іншых людзей стаяў высокі і дужы чалавек, добры і адначасова мужны твар якога быў надзвычай падобны на твар Мэры і Роберта Грант.

Сапраўды, гэта быў той самы чалавек, якога так часта апісвалі дзеці сваім сябрам. Прадчуванне не ашукала іх. Гэта быў іх бацька, гэта быў капітан Грант!

Капітан, пачуўшы крык Мэры, упаў, як падстрэлены, на пясок.

Ад радасці не паміраюць, таму бацька і двое дзяцей прышлі ў прытомнасць, раней чым іх перавезлі на яхту. Увесь экіпаж плакаў, пазіраючы, як гэтыя трое застылі ў абдымках.

Гары Грант дрыжачым ад хвалявання голасам шчыра дзякаваў Гленарвану і ўсяму экіпажу за сваё выратаванне.

За час пераезду на яхту дзеці паспелі расказаць яму пра ўсе прыгоды «Дункана».

У якім неаплатным даўгу ён знаходзіўся ў гэтай мужнай жанчыны, у яе мужа і іх сяброў. Пачынаючы з самога Гленарвана і канчаючы апошнім з матросаў, усе, як адзін, змагаліся і пакутвалі, каб выратаваць яго. Гары Грант выказаў пачуцці, якімі поўна было яго сэрца, так проста і ласкава, яго змораны твар свяціўся такім праўдзівым, такім чыстым хваляваннем, што ўсе адчувалі сябе поўнасцю ўзнагароджанымі за перажытыя пакуты.

Стрыманы маёр і той употай выціраў слёзы, якіх ён не меў сілы стрымаць. Што да Паганеля, дык ён і не імкнуўся хаваць сваіх слёз: ён плакаў, як дзіця.