Жуль Верн - Дзеці капітана Гранта

Гары Грант не мог наглядзецца на дачку. Ён знаходзіў яе прыгожай, чароўнай.

Ён паўтараў ёй гэта бясконца, просячы Элен быць за сведку, каб пераканацца, што бацькаўскія пачуцці не ашукваюць яго.

Ён з захапленнем пазіраў на свайго сына.

— Як ён вырас! Ды ён сапраўдны мужчына! — узрушана ўсклікаў ён.

І ён бясконца цалаваў сваіх дзяцей.

Роберт па чарзе пазнаёміў яго са сваімі сябрамі, для кожнага знаходзячы новыя пахвалы. Усе яны былі аднолькава добрыя з няшчаснымі дзяцьмі. Калі чарга дайшла да Джона Мангльса, малады капітан пачырванеў, таксама як і маладая дзяўчына, і яго голас дрыжэў, калі ён адказваў бацьку Мэры Грант.

Элен ва ўсіх дэталях расказвала капітану Гранту гісторыю іх падарожжа, і сэрца бацькі напоўнілася гордасцю за сваіх дзяцей.

Гары Грант даведаўся пра геройскія ўчынкі свайго сына, пра тое, што ён ужо заплаціў частку доўга бацькі.

Потым Джон Мангльс гаварыў аб Мэры такімі словамі, што Гары, які ўжо аб усім здагадаўся з некалькіх слоў Элен, узяў мужную руку маладога капітана, злучыў яе з рукой сваёй дачкі і звярнуўся да Гленарвана і яго жонкі са словамі:

— Сябры мае, павіншуйце гэтых дзяцей!

Калі аб усім перагаварылі ўжо тысячу разоў, Гленарван расказаў капітану Гранту аб Айртоне.

Грант пацвердзіў усё, што сказаў Айртон.

— Гэта разумны і адважны чалавек, якога шал штурхануў на злачынства. Можа адзінота і пакаянне вернуць яго на правільны шлях.

Але перш, чым перавезлі Айртона на востраў Марыя-Терэзія, Гары Грант захацеў прыняць там сваіх новых сяброў. Ён запрасіў іх наведаць яго драўляную хаціну і пасядзець за сталом акіянскага Рабінзона.

Гленарван і яго таварышы ахвотна прынялі запрашэнне. Роберт і Мэры аж гарэлі ад жадання ўбачыць месца, дзе так доўга пакутваў іх бацька.

Зноў падрыхтавалі шлюпку, і бацька са сваімі двума дзяцьмі, Гленарван з жонкай, маёр, Джон Мангльс і Паганель высадзіліся на бераг вострава.

Досыць было некалькі гадзін, каб агледзець усе ўладанні Гары Гранта. Уласна кажучы, востраў быў не чым іншым, як вяршыняй падводнай гары. У эпоху ўтварэння зямной кары гэтая гара, паднялася з вады Ціхага акіяна. Але з цягам стагоддзяў вулкан стаў звычайнай гарой. Потым тут утварыўся чарназём, з’явілася расліннасць, кіталовы пакінулі тут некалькі хатніх жывёл, коз і кабаноў, якія распладзіліся і зрабіліся дзікімі.

Такім чынам усе тры царствы прыроды: мінеральнае, расліннае і жывёльнае працвіталі на гэтым закінутым сярод Ціхага акіяна астраўку.

Як толькі там апынуліся людзі з «Брытаніі», чалавечая рука прышла на дапамогу прыродзе. За два з паловай гады Гары Грант і два яго матросы зусім змянілі выгляд вострава. Добра апрацаваная зямля пачала даваць высокія ўраджаі.

Госці наведалі дом, які стаяў у засені разложыстых камедных дрэў. За яго вокнамі рассцілалася бязмежнае мора, асветленае яркімі праменнямі сонца. Гары Грант загадаў перанесці стол у цянёк дрэва, і ўсе паселі вакол яго. Жаркое з бараніны, нарду, казінае малако, два-тры карані дзікага цыкорыя і свежая, чыстая вада — вось з чаго складаўся звычайны абед, варты аркадскіх пастухоў.

Паганель быў у захапленні.

Даўнія думкі аб перавагах жыцця Рабінзона зноў зашавяліліся ў яго мазгу.

— Ну, і пашанцавала-ж гэтаму жуліку Айртону. Гэты востраў сапраўднае райскае месца! — сказаў ён.

— Так,— адказаў Гары Грант,— райскае месца для трох няшчасных, якія пацярпелі крушэнне, але я шкадую, што Марыя-Терэзія не вялікі ўраджайны востраў з ракой замест ручая і з портам замест нікчэмнай, малюсенькай бухтачкі.

— Але чаму, капітан? — запытаў Гленарван.

— Таму што тады я мог-бы заснаваць тут шатландскую калонію.

— Ах, капітан Грант,— здзіўлена сказаў Гленарван,— значыцца вы не пакінулі гэтай ідэі, якая зрабіла ваша імя такім папулярным у нас на бацькаўшчыне?

— Не, сэр, і я спадзяюся, што мне ўдасца ператварыць гэтую ідэю ў жыццё. Трэба, каб нашы беднякі атрымалі ўрэшце прытулак ад нястачы і голаду дзе-небудзь на новай зямлі! Трэба, каб у нашай бацькаўшчыне была мясціна, дзе нашы землякі маглі-б валодаць той незалежнасцю, якой ім так нехапае ў Еўропе!

— Гэта выдатны план! — усклікнула Элен.— Ён цалкам варты ганаровага сэрца. Але гэты востраў?..

— Не, місіс, гэтая скала можа пракарміць толькі некалькі каланістаў, а нам патрэбен шырокі прастор.

— Добра, капітан! — усклікнуў Гленарван.— Будучыня ў нашых руках. Мы будзем разам шукаць гэту зямлю.