Пітэр Джойс - Цікі

— Але... я не зусім разумею, — сказаў Цікі. — Нкалама сапраўды вельмі небяспечны драпежнік, але сын правадыра, вядома, яго не баіцца?

Юны воін пакрыўдзіўся.

— Не гавары глупства, — прамовіў ён горда. — Я ўдзельнічаў у многіх паляўнічых паходах і нічога не баюся.

— Магчыма, ты не можаш высачыць Нкаламу? — выказаў здагадку Мафута.

— Не, я ведаю, дзе яго можна падпільнаваць. Кожны вечар ён разам з усім сваім вывадкам і львіцай прыходзіць на вадапой да рэчкі. Справа не ў гэтым, — юны воін глыбока ўздыхнуў. — Ведаеце, я засмучаны таму, што не хачу забіваць Нкаламу толькі дзеля ягонага хваста...

Мафута з Цікі пераглянуліся.

— Вельмі дзіўна, — прамовіў Мафута.

— Я не хачу забіваць ніякую жывую істоту, калі яна не прыдатна да яды, — растлумачыў юны воін. — Я вельмі люблю лясных звяроў і асабліва вялікага, дужага і храбрага Нкаламу — залацістага цара лесу. Я магу толькі паважаць яго, а забіць — не магу...

— Ох! — у адзін голас выгукнулі Цікі з Мафутам, таму што больш нічога не прыйшло ім на язык.

Становішча сапраўды было цяжкае.

— Сёння — шосты дзень апошняга выпрабавання, — зноў загаварыў юны воін, — а я нічога яшчэ не зрабіў. Калі вярнуся да бацькі, правадыра, з пустымі рукамі, зняслаўлю сябе, і мне ніколі не будзе дазволена заняць месца ў мужчынскім краалі. — Хлопчык апусціў галаву і зноў уздыхнуў.

Наступіла цішыня — Мафута і Цікі глыбока задумаліся. Цікі вельмі хацелася прыдумаць што-небудзь, каб выручыць юнага воіна.

Раптам Мафута, ні слова не гаворачы, падняўся з месца і пайшоў у глыб лесу. Неўзабаве Цікі і юны воін пачулі гукі чарацянай дудкі — Мафута выводзіў на ёй павольную, задумлівую мелодыю.

— Што ён там робіць? — запытаў воін.

— Магчыма, думае, як табе дапамагчы, — няўпэўнена адказаў Цікі. — Альбо проста адпачывае. Ён любіць паляжаць.

Праз некаторы час музыка сціхла, і Мафута выйшаў з гушчару.

— Я ведаю, што рабіць, — аб'явіў ён і прымасціўся на валуне. — Знайшоў выйсце.

Юны воін усміхнуўся. Відаць, падумаў, што Мафута занадта лянівы і бесклапотны, каб чакаць ад яго дапамогі.

— Вось паслухай, — сказаў Мафута. — Уся справа ў тым, што ты павінен мець хвост ільва, але не хочаш забіваць яго самога, так?

— Так, — кіўнуў галавой юны воін.

— Таму, — прамовіў Мафута, і ў голасе яго прагучала задавальненне сваёй вынаходлівасцю, — ты павінен авалодаць хвастом, не забіваючы льва!

Юны воін гучна зарагатаў, а Цікі зрабілася няёмка за Мафуту.

Мафута нецярпліва пакруціў галавой.

— Я даю табе сур'ёзную параду, — сказаў ён. — У мяне ёсць план. Слухай уважліва!

— Добра, гаварыце, — не перастаючы ўсміхацца, згадзіўся юны воін.

І Мафута расказаў яму пра сваю задуму.

— Я ведаю такія травы, — растлумачыў ён, — з якіх можна зрабіць моцнае соннае зелле. Дык вось, мы зробім такое зелле і прамочым ім кавалак мяса. Потым пакладзём мяса ля ракі ў тым месцы, куды вечарамі прыходзіць Нкалама на вадапой.

Цікі і юны воін, нарэшце, пачалі разумець, што задумаў Мафута.

— Але ў такім выпадку мы павінны перабрацца на той бок ракі, — сказаў Цікі. — А кракадзілы?

— У гэтым месцы кракадзілаў няма, — зазначыў юны воін. — Я ніводнага не бачыў. Але гаварыце далей, Мафута.

— Дык вось. Нкалама знойдзе мяса і таму, што ён галава сям'і, пачне есці першы. Ён адзін пойдзе з мясам у зацішны куток — так заўсёды робяць ільвы, тыгры і іншыя з кацінага племені.

Юны воін вельмі ўважліва слухаў, але ўсё ж перапыніў Мафуту:

— Значыць, спачатку ён паесць, а потым засне? І тады...

— Тады лаві зручны момант, — адказаў Мафута. — Рабіць трэба ўсё хутка. Падбегчы да Нкаламы і...

— ...адрэзаць хвост! — весела ўсклікнуў Цікі. Але, падумаўшы, трывожна запытаў: — А льву не будзе балюча?

Мафута ўсміхнуўся:

— Вядома, не. Ён жа страціць толькі валасяны кутасік хваста.

Юны воін радасна ўсміхнуўся.

— Прабачце, што я адразу не паверыў вам, — сказаў ён Мафуце. — План проста цудоўны.

Але Мафута з перасцярогай узняў руку і вельмі сур'ёзна сказаў:

— Аднак ёсць вялікая небяспека. Сям'я Нкаламы неўзабаве пойдзе да яго, каб таксама паласавацца. Ты павінен усё зрабіць вельмі хутка ды яшчэ паспець дабегчы да рэчкі і кінуцца плысці назад, перш чым яны ўбачаць цябе. Гэта сапраўднае выпрабаванне храбрасці!

Але Цікі і юны воін былі так радасна ўзрушаны, што і не думалі пра небяспеку. Усе паспешліва ўзяліся за справу, бо трэба было зрабіць яшчэ шмат чаго.

Юны воін і Цікі пачалі збіраць травы, якія Мафута назваў ім, а сам ён сеў пад дрэвам і расклаў вогнішча.