Юсцінас Марцінкявічус - Трава і камень

Вусны раскрыў я табою —
і яны заспявалі.
За табой яны паспяшаюць —
ты маё бясконцае слова!
Бачу: праз цябе
мне бліжэй да сябе.
Вось я — ты!
Ты сцвярджаеш мяне ці не?
Можаш проста кіўнуць галавой.

Толькі не гавары,
што мяне не ведаеш.
Давай пабяромся за рукі,
каб не страшна было,
каб рука Чурлёніса ў нас,
не дасягнуўшы неба,
не высахла.
Каб на нашы сляды
не падалі недаверу
чорныя слёзы.

Выкінь камень з грудзей,
што носіш супроць мяне,
утрымай мяне, нястрыманага.
Чалавек, разгайдай
любові маёй,
маёй веры дрэва.
Вось ты — я!

Усе зернавыя пасеяны.
Думкі — таксама правеяны.
Зараз і ў склад радковы

вусны пасеюць словы.
А пра ўмалот прамовы
покуль што жаўруковы.

Дзе тая цераспалосіца?
Ды ці ж загон папросіцца
ў шыр тваю, маці Айчына!

Як у гняздо, ўсяліся
ў сэнс гэтых слоў, дзяліся
з братам па-братняму жытам.

А перад тым як мову
зойме, два гэтыя словы
побач, як меч, палажы ты 2 2 У старадаўнія часы продкі паэта пры пахаванні нябожчыка-воіна клалі з ім побач у дамавіну і ягоны баявы меч. (Заўвага перакладчыка.) .

Бытаваць табе не балюча?
Пазіраць на другіх не холадна?
Сэрца выгаварыць не цёмна?

Зачарпну з цябе, як з крыніцы,
дабраты і любві, цярплівасці
і рашучасці — слова па слову.

Змочыш імі, як лекамі, вусны,
стане млосна — прамыеш вочы,
і ўтаймуецца боль.

Дзе ні быць ім — дадому вернуцца
нат з-пад шыбеніц, з-пад расстрэлаў.
Рана, позна — ў акно пастукаюць,
як даўней з пасялення ссыльныя.

А сышоўшыся ў гурт, адразу ж
за работу з любоўю возьмуцца
і, калі тут да месца ўзнёсласць,
перад вечнасцю схіляць калені.

Палямі ўздыхні,
Адзавіся лясамі:
Хай будзе вядомым
Тваё невядомае слова.

Ногі ў дарозе.
Дарога — ў заходзячым сонцы:
Хай бачнымі будуць нябёсы,
Ў якія ідзеш ты.

Камень на сэрцы.
На камні птушка.
Хай будзе пачуты
Апошні твой крык.

Мабыць, вечар яшчэ ніколі
не глядзеў так пяшчотна ў вочы,
як сягоння. Ён па-бацькоўску
лоб абмацвае — і ў даглядзе
мы расцём, мы ўжо з днём нароўні.
Кожны з нас пасталеў і бачыць,
як наш дзень распагодзіўся к поўдню.
Аглянёмся і ўспомнім, якім ён
быў, наш ранак — маленства наша.
Белы свет быў замглён, заслонен
непасільнай штодзённай працай.
Мы былі ў ім і дном, і верхам.
О, як мутна было на днішчы!
О, як хмарна было ў вяршыні!

Але ж вечар цябе шукае,
прыўзнімі галаву — адчуеш
на ілбе цеплыню далоні.
Удыхай цішыню яго дрэва,
задавольвайся ззяннем зорак,
мілагучнасцю хору кроны.
Бачыш, як падраслі мы разам,
адчуваючы ствол плячамі.
Гэты вечар закрэсліў рысу
паміж дном нашым і вяршыняй.
Ён і камень замшэлы зверне
на магільніку боскасці нашай.
Уздыхаем, але з палёгкай,
бо і чуем, і бачым, душою
адчуваем, што з нас таксама
ў невымерны прасцяг нябёсаў,
як з маленькага пругкага сэрца,
паскарае свой пульс
бясконцасць.

Жыць буду я ў табе.
Вось толькі працягні руку:
Прамень, траву ці корань.
I дай мне свет:
Сон, зорку,
Крыху хлеба.

Цяпер ужо я буду ўмець
Пра шчасце гаварыць.
I сам дабром дзяліцца.
Пусціце да мяне бліжэй
Расцвіўшых,
Падаючых,
Плывучых.
Я гавару:
Зямлю цераз парог перанясіце.

Брат, якім з’яўляюся я:
Як цяжка
Самому ноччу уявіць сябе!
А ці патрапіш свет стварыць
З птушкі, кветкі, смеху?
Мне сніцца, што мы яшчэ жыць будзем
Пад камнем і пад сонцам.
Вось цвітуць мае працягнутыя рукі:
Зямля, падыдзі бліжэй!

Вечар вежаў
у небе Вільнюса.
Анёлак горада —
белы голуб —
абдымае чырванацэглыя плечы Анны.

Жыццё, як арган,
вышэй узнесена.
Рукі жыцця цалую,
поўныя ўсіх і мяне:
мой твар павярні, кажу,
ў кірунку галоўнага алтара,
бо ўжо занадта мілосць вялікая,
каб мог замаўчаць яе —
жыццё маё не маё.
У цемрадзі
акуні мой пагляд
у самую глыбіню жыцця,
каб не пачуў, каб не адчуў
як за спіной
зачыняюцца дзверы —
жыццё маё не маё.