Леапольд Стаф - Высокія дрэвы

Быццам з мёду яе мяккагучныя струны...
О, танцуйце, туманы! На золаце хмары
Паўстае дзіўных местаў дзівосны малюнак,
Старабытных лясоў і садоў, поўных чараў.
Мае згадкі і сны, быццам фата-маргана,
Усплываюць: сябры, сёстры, родная вёска,
Воблік страчанай ў даўнім мінулым каханай...
О! яна ў небе грае на скрыпках анёльскіх...

Мае сны, як статуі, мяне атачылі,
Стужкі рэчак блакітных і белых гасцінцаў,
Дзе не раз я хадзіў і якія вачыма
У смузе даляглядаў шукаў — прытуліцца
Да мяне хочуць самі. Сыходзяцца ў ззянні
Да мяне ўсе сцяжыны мае і дарогі,
Пазасланыя, быццам на Тройцу уранні,
Сітнягом мяккім, каб не параніў я ногі...

Дай мне спеўную скрыпку, о белая панна!..
Я ўстаю і іду! А за мною картэжам
Усе сны мае рушаць у край неспазнаны —
Юнакі і дзяўчаты ў павеўных адзежах,
І дарогі віюцца у сонечным ззянні,
Як вужы за Арфеевай лірай святою,
Каб са мной быць у вечным маім Вандраванні...
Ўсё навокал блакітнае... Ўсё залатое...

1911

Пагодным днём журботай
Празрыстай ахінуты.
Жаўцеюць копаў юрты
У бляску сухазлотым.

Сярод лугоў спякоты
Каровы ходзяць гуртам.
Спяць хаты. Вецер скуты
Салодкаю дрымотай.

Застыла наваколле.
А ў цёмна-сінім полі,
Дзе промні сонца льюцца,

У шчасці шчасце крочыць
I паглядзець не хоча
На небаракаў-людцаў.

1914

У залаты, спякотны поўдня час
Паіў калодзеж у квітучым садзе нас.
Пілі з вядра ў задуме
Сцюдзёную ваду мы.

Потым у глыб крыніцы паглядзелі мы,
Скуль веяў нам у твар замшэлы зруб турмы:
I ўбачылі галовы
У квецені вішнёвай.

Яшчэ глыбей, за калыханнем белых дрэў,
Імклівым ценем птах бясшумна праляцеў,
Мы паглядзелі ўгору
У сінюю прастору.

Птах знік... I маладосць, вясна сплывуць, як дым.

Кахання жар гарыць у поглядзе тваім...
У студню капае вада,
Бы хвілі, якіх нам шкада...

1914

О, струны ўспамінаў, звініце вы ад дакрананняў
Балючых маіх сенажаццю і цішай змяркання.

Я бачу зноў белую хату, два цёмныя клёны,
Спеў птаха ў галлі, позні вечар, туманам замглёны.

Усё, што пакінула мне тое шчаснае лета:
Два дрэвы і птах у галлі... ах, адно толькі гэта.

1914

Кахаць і губляць, прагнуць і расставацца,
Адпрэчваць і ўмольваць «вярніся назад!»,
I падаць балесна, і зноў узнімацца —
Вось наша жыццё: і нямнога, і шмат...

Збягаць у пустэльню за мараю дзіўнай,
За перлам дзівосным скакаць у раку,
Каб тут пасля нас засталіся адзіна
Кругі на вадзе і сляды на пяску.

1914

Урачыстасць ціхай ночы лета
Сэрца ў слодыч чараў спавівае.
З поля мяккагучны голас флейты
I бруенне рэчкі далятае.

У сутонні зорным лес далёкі
Цёмнай хмарай высіцца ў зняменні,
А за лесам залацістым вокам
Сочыць поўня, быццам блаславенне.

1914

Мне нішто не замуціць красы тваёй, свеце!
Слаўлю роднае племя, з якога узрос я.
Бачу россыпы зор і палёвую квецень
I яднаю паглядам зямлю і нябёсы.

I хоць гэта ўсё дадзена мне на імгненне —
Маю радасць цень смерці не зганіць адчаем.
Я тут вечнасць не быў да майго нараджэння,
А мудрэц, што я — смертны, спрадвеку сцвярджае.

1914

Дождж крыві і агню, справядлівая кара,
Спапяляе зямлю, як Садом і Гамору!
Перапоўнена з верхам цярплівасці чара,
І злачынствы даўно перавысілі горы.

О, зямля, цябе ў серы распаленай топіць
Вырак суднай гадзіны за шал твой зацяты,
Ты другой Нінявіяю стала, Еўропа!
«Вінаватая!» — коцяцца грому раскаты.

Красавала ва ўборах з хлусні й беззаконня.
Патанала ў распусце, сыцела ў раскошы
I блюзнерыла, поўная пыхі, з амбона:
«У нас сіла і золата! Што нам страх божы?»

I адплата нябесная лінула ліўма
На распусту тваю — і ўзраслі з папялішчаў
Кветкі полымя, чорныя купіны дыму,
I караючы меч без разбору ўсіх нішчыць.