Владимир Жилка - Вершы

Снег, завея; вецер вее,

Круціць, дзьме.
Віхар гонкі, гучны, звонкі
Ў белай цьме.

Комам ліпка, снегам сыпка

Сее сеў.
Носіць тайны, спеў адчайны,
Смерці спеў.

Я трывожны… ў бездарожжы,

Ў беспуцці
Воля-вехаць. Як даехаць?
Як дайсці?

Сівер злосны, вее млосна,

Міма ймкне.
Дзе прыпынак, дзе спачынак?
Блукаць мне.

Холад, сцюжа… Сцежка вужай

І размах.
Стыне сэрца ў паняверцы,
Множыць жах…

Гнецца ніжай, к долу бліжай

Галава…
Лёс нямілы: крыж пахілы
І жарства!

Апратка проста і будзённа,
Сабраны ў косу валасы,
Снуе задума звольна, сонна
Убор звычайнае красы.

Нібы ў гадзінніку пясковым,
Плыве цурок драбніц-клапот,
Жаданні цюцькаю вартовым
Не адбягуцца ад варот.

Бяздум'е броваў непрывабна,
І на твары спакой цяжкі,
Пастава пруткая нязграбна,
Нязграбны рух яе рухі.

Імя, як ноч, глухое — Марта
Не зачаруе чулы слух,
Пагляд прыцішаны, упарты
Лятункамі не ўскрыліць дух.

Вось гэткую, Хрысце, ў Бетане
Ты знаў, як я, ў сваю пару,
Марыі, ўзвышанай каханнем,
Затурбаваную сястру.

І Ты, калі ад воч Марыі
На Марце супыняў свой зрок,
Ты сілы знаў яе зямныя,
Няўдалы, цяжкі бачыў крок.

І Ты пад лёгкаю тканінай
Грудзей заўважваючы спель,
Ты чуў, як кроў стае няўпыннай,
Як захмяляе цела бель.

І дума здрадная самоты
Ўзнікала іскрай між другіх:
Ці гэткім аддаюць пяшчоты?
Ці льга кахаць такіх брыдкіх?..

Прайшлі вякі… Яна ж адвечна
Ўсё тою ж буднасцю цвіце,
І я на думцы недарэчнай
Лаўлю сябе, як Ты, Хрысце.

Крыху ўзрушаны і рады,
Спатыкаюся з табой,
І цвітуць твае пагляды
І ўва мне і нада мной…

Ты варожыш, ты чаруеш,
О чароўная, бы світ,
Абяцала — падаруеш
Губ вясёлых аксаміт.

І вясною веюць пасмы
Хмелю светлага валос;
Уступаем ў светлы пас мы, —
З намі, з намі светлы лёс.

З намі кволасць, з намі казкі,
Летуценняў лёгкі лёт.
Пацалункаў плюскат, ласкі —
Ўсё ў адзіны карагод.

Толькі мовіць мне нясмела
Ўсё пабожна, што таю,
Толькі ўзяць рукой знямелай
Руку дробную тваю…

Ды, халодны і стрыманы,
Не скажу патрэбных слоў,
Адыду ў мае туманы,
Ў неазначнасць белых сноў.

І адтуль, як сказ балады,
Сутуняючай парой
Будуць згадвацца пагляды,
Дараваныя табой.

Зацвілі твае вочы між тлуму,
І, здаецца, твой стан мільгануў,
Перарваліся ніткаю думы,
Даўны смутак ціхутка крануў.

Быццам ветрык, збудзіліся згадкі,
Ў жыце ветрык драмаўшы між хваль;
Закружыліся лёгка, без звадкі,
І памкнулі ў блакітную даль.

Стала дзіўна, што годы так шпарка
Прашумелі, бы ўвосень лісты,
Жоўтым лісцем алеямі парку
І ляглі, як смуга, на кусты.

Нагадалася даўняя казка…
Збаіў нехта дарэшты яе.
Але з попелу дзён кволай ласкай
Памяць даўняга міла ўстае.

Нібы сонцам зямля пасля буры,
Я асвечан маім пачуццём,
Нікне хмарнасць на твары панурым,
І вясёлкай я звязан з жыццём.

Як вясенняе ранне без суму,
Далікатны настрой агарнуў…
А ўсяго: твае вочы між тлуму
І твой стан, мне здалося, мільгнуў.

Не трывож мае самоты,
Не збуджай пазбытых мук:
Не адкрыю я вароты
На твой позні, слабы стук.

Не скажу: «Ўвайдзі» — як раней,
Як даўней, калісь даўней,
Сэрца голас твой не кране,
Не абудзіць больш надзей.

Я забыўся слоў-любошчаў,
Далікатных кволых слоў,
Там, дзе вецер свішча, хвошча,
Я аселішча знайшоў.

Там, дзе ў горах снежных, стромых
Толькі песні завірух,
Дзе шляхі адно свядомых,
Там мацнее мужны дух.

І даведайся: салодка
Закаханасці палон
Замяніць на бур паводку,
На віхур свавольны звон.

Няясны і трывожны сны людства,
І блудны цёмныя яго дарогі,
Але па-над будзённыя трывогі
Узносіць нас туга да хараства.