Владимир Жилка - Вершы

Абуджаны дзіўныя пачуцці,
Узрушаная мысль ўяўляе жвава,
І абразы, што зніклі ў забыцці,
Ўстаюць у памяці яскрава;

І твой аблік ласкавы, мілы,
Пастаць і пасмы светлыя валос,
І к перамогам з новай клічаш сілай
Мяне, знямогшага ад слёз;

І радасць светлая з радкоў цячэ
І абнаўлення чары ў сэрца сее…
Нібы не ўсё загублена яшчэ,
Нібы магчымы йшчэ надзеі…

Нікне ў імгле старана…
Пільна сачу праз туман…
Нечая песня чутна,
Нечы зыбаецца стан…

Лёс даручыў палашу,
Моўчкі, даўно сцерагу…
Песня трывожыць душу,
Слоў зразумець не магу…

Існасць не ўнятна праяў:
Загадкай дрэмле разлог,
Тайнасці лёс захаваў,
Далі сцяною аблёг…

Буры пара б нагадаць
Шэрасць дакучлівых хмар.
Сэрца прыстала жадаць,
Гасне паволі пажар.

Сны на павеках маіх:
Згіну без сіл, небарак…
Толькі вось спеў не заціх —
Словаў не ўцямлю ніяк.

Дарма, што значны раны,
Праз небагаты ўбор
І тужны, праз туманы
Відаць вачэй дакор, —

Яе аблічча светла,
Узорны — тканы пас,
І летуценні ветлы
Аб недалёкі час.

Між пушч Яе сяліба,
Дзе хіліцца асець,
І там, дзе цьмяна скіба,
Прыходзіць песні пець;

І там, дзе над балотам
Кудлачыцца туман,
К густым рачным чаротам
Мільгае лёгкі стан;

І дзе над даўным сумна
У неба крыж ўстае,
Падгледзеў я задумнай,
Маркотнаю Яе.

Аддана, кім — не знаю,
Душа ў Яе палон,
Але няма адчаю
Ў марудным бегу дзён.

Надзеюся і веру
Патайнаму сляду, —
Нясе ў самотнасць шэру
Яна маю гвязду.

Малюся Ёй, упарты,
Палону тайна рад:
— Хай, верны, буду варты
Тваіх жабрачых лат.

Дазволь з Табою разам
Спаткаць нядзельны час,
Каб новай песні сказам
Хваліці Твой абраз!

Устае туман бялявы
Над балотным імшаром,
Дагарэўшы, дзень ласкавы
Змрок ахінвае крылом.

На заходзе ў шэрых клубах
Дагарае светлы пас.
Я цябе чакаю, люба,
Ў гэты ціхі змрочны час.

Я чакаю, я гатовы,
Слоў нанізываю ніць,
Каб істужкай брыльянтовай
Пасмы светлыя абвіць.

Нібы вялізны чорны птах,
Заслала хмара зорны шлях;
Ды не пасвежала прырода,
Не пала ў полі прахалода.

Ў паветры мляўка пасля спекі,
І душна, і трывожна ноч…
Вось хтось магутны ўзняў павекі —
І свет мільгнуў агніста з воч.

Ўрачыста-грозным, гулкім смехам
Загрукатаў пярун ў адказ,
І загукала згодна рэха,
Грымотны зразумеўшы сказ…

І змоўкла ўсё, на час знямела,
Прыціхла ноч і жджэ нясмела…
Ша! хтось застукацеў аб дах,
Нібы ў бяссіллі чорны птах.

Са смехам па пожні так жвава
Бяжыць, матылька даганяе
І топча і кветкі, і травы
Дзяўчынка, нябога малая.

Дзіця, супыніся часіну!
Ў жыцці без патолі і ласкі,
Як злыдні й нягоды ахінуць,
Ці ўспомніш стаптаныя краскі?

Пад сонцам вясняным і шчасным,
Ў вясеннюю светлую пору
Стаптаныя, ссохнуць заўчасна
Яны без тугі і дакору…

. . . . . . . . . . . . . . . .

Дзіця, супыніся і далей
Бяжы па зялёнаму долу…
Такія блакітныя далі,
Так проста і ясна наўкола!

На ростані дарогаў многа,
А лучнасць іх — пахілы крыж.
І вецер лёгкі на разлогах,
І неба яснасць, шыр і выш.

Ранейшай працы дасяганні,
Наўкол — зялёныя жыта;
І свежасць росаў светлых рання,
І траў высокіх любата.

І так прывабны далі, далі
Ў задуме вечнай і смузе,
За той смугою думкі ў жалі,
Нязрадна, вечна у тузе.

І торба вось, і кій дарожны:
Пара ў пуціну мне даўно…
А я — нясмелы і трывожны,
А я — на ростані адно.

Бясспынна, глуха процьма часу
Глытае хараство і моц.
Заход бяздушным, светлым пасам
Адзначыў свежае дзярмо.