Владимир Жилка - Вершы

А ніколі, ніколі, ніколі:
Мы — не вецер распачны зімой;
Ты — застанешся верная волі,
Я — на варце нязменна з Табой.

Ні часіны не кінем змагання;
Не аслабне, не здрадзіць далонь:
Хто заквечаны кветам кахання,
Той нянавісці знае агонь.

Чым гусцей над Табой пацямнее,
Чым цяжэй будзе крыж Тваіх плеч, —
Тым запальней здымацца ўзмацнее
Мой кароткі караючы меч.

Глухой, таёмнай сцежкай
Падкралася за летам,
Уселася на ўзмежку
І занудзіла светам.

Няўпынна, безнадзейна,
Слязьмі, як мак, драбнютка
Заплакала нявейна,
Маркотна і няхутка.

І з ёю разам хмары
Заплакалі дажджамі,
Навіслі шопай чмархнай
Над вёскамі, палямі.

І то ж бо: неласкава,
Пустэльна поле, гола,
Ў стагах стаіць атава,
І пушча жоўта-квола.

Ў паветры мятульжыцца
Убор вясны раскошні,
Кружляючы, лажыцца
Бясшумны ліст апошні.

Рабіна ўжо чырвона,
Не чуць птушых спяванняў, —
І ў мяккіх шэрых тонах
Настрой ціхі канання.

І на кустах, на руні,
На йржанні-павуценні;
І за гумном, за пуняй
Дрыжаць даўжэй суцені.

І сонца слаба ўсмешка, —
Як хмара, небарача,
Бо восень вось на ўзмежку,
Бо восень плача, плача…

Нашы тайны й жаданні, як рэчы, як кветы,
Маюць водар і якасці фарб.
Іх багацці і тонкасць — цудоўныя светы,
Іх калёраў нязлічаны скарб…

І калі ты прыціхнеш, дзяўчына, няждана
І замысліцца воч ясната,
Хараство летуценняў тваіх незраўнана,
Незраўнаная іх любата.

І здаюцца мне раніцай снежныя горы,
Там нічый непракладзены шлях,
І альпійскай фіялкі ў празрыстым прасторы
Ледзьве чутны чаруючы пах.

Але ўсенька, сяброўка, усенька гавора:
І румянец, і грудзі, і стан —
Ап'яніць і ўзбунтуе галованьку скора
Ружаў вакхавых млявы туман.

Хто там паклікаў? Спяшаю за кім?
Хто так ўладарна й нячутна?
Ты, незнаёмая, правам якім,
Сілай якою магутна?

Доўгі з пытаннем супынен пагляд,
Чорныя вочы — вуголлі.
Кроўю і крозай закляты — ўжо фат,
Следам імкну мімаволі.

Ўсё заўважаецца — шэрасць, туман,
Людзі, рух вуліцы хуткі.
Гнуткі, паветравы ўслізгвае стан,
Крок яе лёгкі і пруткі.

Вось азірнулася — полымя з воч,
Профіль спакойны ж і тонкі.
Профіль… І бегчы?.. як смешна!.. А, проч!
Боль, як і радасці, - звонкі!

Сэрца, замоўкні, ўзрушэнне, адрынь!
Дзіўна мне мерай ты мерыш.
Біцца, маё неразумнае, кінь!
Як немагчымаму верыш?

Сумнай песні голас,
Бы ў цудовым сне..
Жыта спелы колас
Жнейка хутка жне.

Сонца жар. Знямога.
Спёка, гарачынь…
Пачакай, нябога,
Крыху адпачынь!

Выпрастала спіну, —
Шчок палае мак,
Стала на часіну
І знямела так.

Задуменне пала,
Пазірае ўдаль.
Мо аб чым згадала?
Мо кагосьці жаль?

Месячыку-месяц,
Срэбненькія рожкі
З-за хмарынкі, месяц,
Выгляні хоць трошкі.

Бедная галоўка,
Што не мае долі:
Дажынаць свякроўка
Кінула на полі.

Супраць ночы цёмнай
Ледзь дамоў вяртаю,
Цішынёй таёмнай
Цемната пужае.

Мгліца ў вочы лезець,
Не відаць дарожкі,
Месячыку-месяц,
Срэбненькія рожкі.

Адно для нудных рэзанёраў
Віно разбаўліваць вадой.
Я светам недасяжных зораў
Гару іскрыста прад табой.

Я ў патаёмным церпкім хмелі
Падзіўна-весела таю
Табе, што завірухі пелі,
Надзею пэўную тваю.

У келіху, да краю поўным,
Чырвона-цёмнае, бы кроў,
Я клічу бачаннем чароўным
Да нездзяйснёных думных сноў.

Прыйдзі і пі!.. Ўваччу памершым
Зайграю бліскам маладым,
Каханнем незраўнана першым
Узрушу ў сэрцы залатым.

Праз лёс крывавы і лядачы
Я прывяду цябе к вясне…
О, ўсё згубіўшы да астачы,
Ты знойдзеш радасці ў віне!