Henrik Ibsen - La Tronpretendantoj

HÅKON

Vi deziris ordigi la aferon mem. – Kaj kion Vi respondis?

SKULE JARLO

Legu mian leteron.

HÅKON

Donu ĝin!

SKULE JARLO

Mi pensis, ke Vi havas ĝin?

DAGFINN BONDE

Vi certe scias pli ĝuste ol tiel. Gregorius Jonsson estis pli rapidpieda. Kiam ni venis sur la ŝipon, la letero estis malaperinta.

SKULE JARLO

(turnas sin al Gregorius Jonsson) Sinjoro vasalo, donu la leteron al la reĝo.

GREGORIUS JONSSON

(alproksimiĝas maltrankvila) Aŭskultu min -!

SKULE JARLO

Kio nun?

GREGORIUS JONSSON

(mallaŭte) Vi memoras, ke tie estis akraj vortoj pri la reĝo.

SKULE JARLO

Pri ili mi scias respondi. La leteron!

GREGORIUS JONSSON

Mi ne havas ĝin.

SKULE JARLO

Vi ne havas ĝin!

GREGORIUS JONSSON

Dagfinn Bonde estis tuj ĉe niaj kalkanoj. Mi kaptis la leteron de Jostein Tamb, ligis ŝtonon al ĝi -

SKULE JARLO

Nu?

GREGORIUS JONSSON

Ĝi nun kuŝas sur la fundo de la fjordo.

SKULE JARLO

Malbone – malbone Vi jen agis.

HÅKON

Mi atendas la leteron, sinjoro jarlo!

SKULE JARLO

Mi ne povas elmeti ĝin.

HÅKON

Vi ne povas?

SKULE JARLO

(faras paŝon pli proksimen al la reĝo) Mi estas tro fiera por ekskuzi min per tio, kion Viaj viroj nomus preteksto -

HÅKON

(regas sian ekflamiĝan koleron) Kaj jen kio? -

SKULE JARLO

Mallonge kaj bone; – mi ne elmetas ĝin; – mi ne volas elmeti ĝin.

HÅKON

Vi do spitas min!

SKULE JARLO

Se ne povas alie esti, – nu ja, mi spitas Vin.

IVAR BODDE

(forte) Nun, sinjoro reĝo, nun mi pensas, ke neniu bezonas pli da atestoj!

DAGFINN BONDE

Ne, nun mi pensas, ke Vi konas la temperamenton de la jarlo.

HÅKON

(malvarme al la jarlo) Bonvolu doni la reĝan sigelon al Ivar Bodde.

MARGRETE

(rapidas kun plektitaj manoj al la podio, kie staras la reĝo) Håkon, estu mia milda kaj indulgema edzo!

HÅKON

(faras ordonan brakmovon al ŝi; ŝi kaŝas sian vizaĝon en sian vualon, kaj reen returnas al sia patrino.)

SKULE JARLO

(al Ivar Bodde) Jen la reĝa sigelo.

IVAR BODDE

Tio ĉi estus la lasta vespero de la festeno. Ĝi finiĝis per prema doloro por la reĝo; sed devus iam tiel fini; kaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas ĝoji, ke okazis.

SKULE JARLO

Kaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas profunde koleriĝi, ke pastro tiel ekstaras inter ni Birkibejnoj; – jes, Birkibejnoj, ĉar mi estas Birkibejno samebone kiel la reĝo kaj liaj viroj. Mi estas el la sama parencaro, la parencaro de Sverre, la reĝa parencaro, – sed Vi, pastro, Vi starigis muron el malfido ĉirkaŭ la reĝo, kaj baris min ekstere de li; tia estis Via ago dum multaj jaroj.

PÅL FLIDA

(incite al la ĉirkaŭstarantoj) Viroj de la jarlo! Ĉu ni toleru tiaĵon pli longe?

GREGORIUS JONSSON

(antaŭen) Ne, ni ne povas kaj ne volas tion toleri. Nun tio devas esti klare dirata, – neniu el la viroj de la jarlo povas servi la reĝon kun plena fido kaj amo, tiom longe ke Ivar Bodde paŝadas en la reĝa korto incitante galon inter ni.

PÅL FLIDA

Pastro! Mi minacas vin pri vivo kaj membroj, kie ajn kie mi renkontos vin, sur libera kampo, surŝipe, aŭ en nesankta domo!

MULTAJ JARLANOJ

Ankaŭ mi! Ankaŭ mi! Vi estu senpaca por ni!

IVAR BODDE

Dio malpermesu, ke mi staru inter la reĝo kaj tiom multaj potencaj estroj. – Håkon, mia alta sinjoro, mi scias en mi mem, ke mi servis Vin en plena fido. Pri la jarlo mi avertis Vin, tio estas vero; sed se mi iam faris al li maljustecon, Dio devas pardoni min pri tio. Nun ne estas io pli farenda por mi en la kortego; jen Via sigelo; prenu ĝin en Viajn proprajn manojn; antaŭ longe ĝi estus devinta kuŝi tie.

HÅKON

(kiu malsuprenpaŝis de la podio) Vi restos!

IVAR BODDE

Mi ne povas. La konscienco mordus kaj riproĉus min tagon kaj nokton, se mi tion farus. Pli grandan malfeliĉon neniu homo povus kaŭzi en ĉi tiuj tempoj, ol starigi sin inter la reĝo kaj la jarlo.

HÅKON

Ivar Bodde, mi ordonas vin resti!

IVAR BODDE

Eĉ se la sankta reĝo Olaf ekstarus el la arĝenta ĉerko, kaj ordonis min resti, mi tamen devus foriri nun. (metas la sigelon en la manon de la reĝo) Adiaŭ, mia nobla sinjoro! Dio progresigu kaj benu viajn agojn! (eliras dekstren tra la aro da homoj)

HÅKON

(sombra; al la jarlo kaj liaj viroj) Jen mi perdis fidelan amikon pro Vi; grandan rekompencon Vi devas oferti, se Vi volas ripari la perdon.

SKULE JARLO

Mi ofertas min mem kaj ĉiujn miajn.

HÅKON

Mi preskaŭ timas, ke pli bezoniĝas. Mi nun bezonas arigi ĉirkaŭ mi ĉiujn tiujn, kiujn mi povas plene fidi. Dagfinn Bonde, tuj sendu mesaĝon norden al Hålogalando; Vegard Veradal estu reen vokata ĉi tien.

DAGFINN BONDE

(kiu staris iom malantaŭe en interparolo kun vojaĝvestita viro, kiu envenis, proksimiĝas, kaj diras skuita:) Vegard ne povas veni, sinjoro.

HÅKON

El kio vi tion scias?

DAGFINN BONDE

Ĵus estis mesaĝo pri li.

HÅKON

Kion ĝi informas?

DAGFINN BONDE

Ke Vegard Veradal estas mortigita.

MULTAJ VOĈOJ

Mortigita!

HÅKON

Kiu mortigis lin?

DAGFINN BONDE

Andres Skjaldarband, la amiko de la jarlo.

(Mallonga paŭzo; la viroj flustras maltrankvile inter si.)

HÅKON

Kie estas la sendito?

DAGFINN BONDE

(kondukas la viron antaŭen) Jen, sinjoro reĝo.

HÅKON

Kia kaŭzo estis por la mortigo?

SENDITO

Tion neniu certe scias. Ili interparolis pri la laponia imposto, kaj subite Andres eksaltis, kaj donis al li mortigan vundon.

HÅKON

Ĉu antaŭe estis kverelo inter ili?

SENDITO

Kelkfoje. Andres ofte diris, ke saĝa konsilanto elsude, skribis al li, ke li estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Vegard Veradal.

DAGFINN BONDE

Ege strange; – antaŭ ol Vegard forvelis, li rakontis al mi, ke saĝa konsilanto estis dirinta, ke li estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Andres Skjaldarband.

EPISKOPO NIKOLAS

(kraĉante) Fi al tiaj konsilantoj!

HÅKON

Ni ne volas plu esplori, el kiu radiko tio ĉi devenas. Du fidelaj animoj mi perdis hodiaŭ. Mi povus plori por Vegard; sed ĉi tie bezoniĝas pli ol ploro; nun estas pri vivo kontraŭ vivo. Sinjoro jarlo, Andres Skjaldarband estas Via ĵurinta fidelulo; Vi ofertis al mi helpon kiel rekompencon por Ivar Bodde. Mi persistas je Via vorto, kaj atendas ke Vi volas efektivigi la punon por tiu ĉi krimo.

SKULE JARLO

Malbonaj anĝeloj certe ekstaras inter ni du hodiaŭ. Al kiu ajn el miaj viroj mi permesus, ke Vi venĝus pro la mortigo -

HÅKON

(streĉita) Nu?

SKULE JARLO

Sed ne al Andres Skjaldarband.

HÅKON

(ekscite) Ĉu vi volas defendi la mortiginton?

SKULE JARLO

Tiun mortiginton mi devas defendi.

HÅKON

Kaj la kialo -?

SKULE JARLO

Tiun neniu scios krom Dio en la ĉielo.

EPISKOPO NIKOLAS

(mallaŭte al Dagfinn) Mi scias ĝin.

DAGFINN BONDE

Kaj mi suspektas ĝin.

EPISKOPO NIKOLAS

Diru nenion, bona Dagfinn!

HÅKON

Jarlo, mi volas plej eble longe kredi, ke ne estas seriozo, kion Vi jen diras al mi -

SKULE JARLO

Se estus mia propra patro, kiun Andres Skjaldarband mortigus, li tamen irus libere. Vi ne devas demandi pli.

HÅKON

Bone. Do ni devas mem agi laŭ propra iniciativo!

SKULE JARLO

(kun esprimo de timo) Reĝo! tio fariĝos sangoverŝo ambaŭflanke!

HÅKON

Do okazu; la puno estu plenumata.

SKULE JARLO

Ĝi ne estu plenumata! – Ĝi ne povas esti plenumata!