Henrik Ibsen - La Tronpretendantoj

EPISKOPO NIKOLAS

Aŭskultu min. Ne estis konatigite, kiam Inga estis graveda. Håkon Sverrisson estis ĵus mortinta, kaj verŝajne ŝi timis Inge Bårdsson, kiu tiam estis reĝo, kaj Vin, – nu ja, ankaŭ la Baglojn, mi opinias. Ŝi naskis sekrete en la domo de Trond pastro, oriente en la komunumo de Heggen, kaj naŭ tagojn poste ŝi veturis hejmen; sed la reĝa infano restis tutan jaron ĉe la pastro, kaj ŝi ne kuraĝis atenti pri ĝi, kaj neniu escepte de Trond kaj liaj du filoj ion sciis.

DUKO SKULE

Nu ja, – kaj sekve?

EPISKOPO NIKOLAS

Kiam la infano estis jaraĝa, ne eblis plu subteni la sekreton. Inga malkaŝis la aferon al Erlend el Husaby, – maljuna Birkibejno de la tempo de Sverre – Vi scias.

DUKO SKULE

Nu ?

EPISKOPO NIKOLAS

Li kaj aliaj estroj el la Opplandoj prenis la infanon, iris mezvintre trans la montaron kun ĝi, kaj portis ĝin al la reĝo, kiu tiam sidis en Nidaros.

DUKO SKULE

Kaj Vi tamen povas diri, ke -?

EPISKOPO NIKOLAS

Komprenu! Granda danĝero estus por simpla pastro eduki reĝan infanon. Tuj post kiam la infano naskiĝis, li tial konfesis al unu el siaj superuloj en la eklezio, kaj demandis lian konsilon. Tiu lia superulo ordonis al Trond sekrete interŝanĝi du infanojn, sendi la ĝustan reĝan filon al sekura loko, kaj doni al Inga la malĝustan, se ŝi aŭ la Birkibejnoj poste postulus la reĝan filon.

DUKO SKULE

(ekcitita) Kaj kiu estis tiu hundo, kiu donis tian konsilon?

EPISKOPO NIKOLAS

Estis mi.

DUKO SKULE

Vi? Jes, Vi ĉiam malamis la parencaron de Sverre.

EPISKOPO NIKOLAS

Ŝajnis al mi malsekure por la reĝa filo veni inter Viajn manojn.

DUKO SKULE

Sed la pastro?

EPISKOPO NIKOLAS

Promesis fari, kiel mi ordonis.

DUKO SKULE

(kaptas lian brakon) Kaj Håkon estas la malĝusta?

EPISKOPO NIKOLAS

Se la pastro tenis sian promeson.

DUKO SKULE

Se li tenis ĝin?

EPISKOPO NIKOLAS

Trond pastro forvojaĝis el la lando la saman vintron, kiam la infano venis al reĝo Inge. Li vojaĝis al la tombo de Tomas Beckett, kaj poste restis en Anglio ĝis sia morto..

DUKO SKULE

Li forvojaĝis el la lando, Vi diras! Do li interŝanĝis la infanojn, kaj timis venĝon de la Birkibejnoj.

EPISKOPO NIKOLAS

Aŭ li ne interŝanĝis ilin, kaj timis venĝon de mi.

DUKO SKULE

Pri kiu ebleco kredas Vi?

EPISKOPO NIKOLAS

Ambaŭ eblecoj estas same kredeblaj.

DUKO SKULE

Sed la filoj de la pastro kiujn Vi menciis?

EPISKOPO NIKOLAS

Ili vojaĝis kun la krucmilitantoj al la sankta lando.

DUKO SKULE

Kaj neniu aŭdis ion pri ili poste?

EPISKOPO NIKOLAS

Jes.

DUKO SKULE

Kie ili estas?

EPISKOPO NIKOLAS

Ili dronis en la Greka Maro forvojaĝante.

DUKO SKULE

Kaj Inga -?

EPISKOPO NIKOLAS

Nenion scias, nek pri la konfeso de la pastro, nek pri mia konsilo.

DUKO SKULE

Ŝia infano havis nur naŭ tagojn, kiam ŝi forlasis ĝin, Vi diris?

EPISKOPO NIKOLAS

Jes; kaj la infano, kiun ŝi revidis, estis pli ol unujara -

SKULE JARLO

Do estas neniu en la mondo, kiu povas lumigi en tio ĉi! (paŝadas forte kelkajn fojojn tien kaj reen) Ĉiopova Dio, ĉu tio povas esti vero? Håkon – la reĝo – li, kiu regas la tutan landon kaj regnon, li ne estus la alodnaskito! – Kaj kial tio ne estas sufiĉe kredebla? Ĉu ne ĉiu sukceso mirinde sekvis lin, – kial ne ankaŭ tio, preniĝi kiel infano el dometo de povra kamparano kaj metiĝi en lulilon de la reĝa infano -

EPISKOPO NIKOLAS

Dum la tuta popolo kredas, ke li estas la filo de la reĝo -

SKULE JARLO

Sed li mem kredas tion, episkopo, – tio estas lia vera feliĉo, tio estas lia zono de forto! (iras al la fenestro) Jen vidu, kiel bele li sidas sur la ĉevalo, Neniu sidas kiel li. Ridiĝas kaj brilas en liaj okuloj; li rigardas elen en la tagon, kvazaŭ li scius sin kreita por iri antaŭen, ĉiam antaŭen. (turnas sin al la episkopo) Mi estas reĝa brako, eble ankaŭ reĝa kapo; sed li estas la tuta reĝo.

EPISKOPO NIKOLAS

Kaj eble tamen ne estas.

SKULE JARLO

Ne, – eble tamen ne.

EPISKOPO NIKOLAS

(metas la manon sur lian ŝultron) Jarlo, aŭskultu min -

SKULE JARLO

(daŭrigas elrigardi) Tie sidas la reĝino. Håkon parolas dolĉe al ŝi; ŝi fariĝas ruĝa kaj pala laŭvice el ĝojo. Li prenis ŝin edzine, ĉar estis saĝe elekti la filinon de la plej potenca viro en la lando. Ne ekzistis tiam varma penso por ŝi en lia koro; – sed tio venos; al Håkon sekvas la feliĉo. Ŝi lumos super lia vivo – (haltas kaj ekkrias en surprizo) Kio estas tio?

EPISKOPO NIKOLAS

Kio?

SKULE JARLO

Dagfinn Bonde fortege rompis tra la amaso, kiu staras ĉirkaŭe. Nun li donas iun mesaĝon al la reĝo.

EPISKOPO NIKOLAS

(rigardas elen malantaŭ la jarlo) Aspekte Håkon fariĝas kolera; – ĉu ne? Li pugnigas la manon -

SKULE JARLO

Li rigardas ĉi tien, – kio tio povas esti? (volas eliri)

EPISKOPO NIKOLAS

(retenas lin) Jarlo, aŭskultu, – troviĝus maniero certiĝi pri la rajto de Håkon.

SKULE JARLO

Maniero, Vi diras?

EPISKOPO NIKOLAS

Antaŭ sia morto Trond pastro redaktis leteron pri sia agado, kaj prenis sakramenton sur tio, ke estas vero, kion li tie skribis.

SKULE JARLO

Kaj tiu letero, – kompatema Dio, – kie ĝi estas?

EPISKOPO NIKOLAS

Vi devas do scii, ke – (rigardas al la pordo) Tŝŝ, la reĝo venas.

SKULE JARLO

La letero, episkopo, – la letero!

EPISKOPO NIKOLAS

Jen la reĝo.

( Håkonenvenas, sekvata de sia hirdo kaj multaj gastoj. Tuj poste Margreteaperas; ŝi estas en tima emocio, kaj volas rapidiĝi al la reĝo, sed malhelpiĝas de sinjorino Ragnhild, kiu kune kun aliaj virinoj akompanis ŝin. Sigridtenas sin iom aparte en la fono. La viroj de la jarlo aspektas maltrankvile, kaj ariĝas dekstraflanke, kie Skulestaras, tamen iom malantaŭe.)

HÅKON

(en forta interna ekscito) Skule jarlo, kiu estas reĝo en ĉi tiu lando?

SKULE JARLO

Ĉu kiu estas reĝo?

HÅKON

Tiel mi demandis. Mi havas la nomon de reĝo, sed kiu havas la reĝan potencon?

SKULE JARLO

La reĝa potenco devas esti tie, kie estas la reĝa rajto.

HÅKON

Tiel devus esti; sed ĉu estas tiel?

SKULE JARLO

Ĉu Vi asignas min antaŭ tribunalo?

HÅKON

Mi faras; ĉar tiun rajton mi havas antaŭ ĉiu homo en la regno.

SKULE JARLO

Mi fidas, ke mi povas respondeci por miaj faroj.

HÅKON

Bone por ĉiuj, se tiel estas. (suprenpaŝas ŝtupon kie staras la reĝa seĝo, kaj subtenas sin al la seĝobrako) Jen mi staras kiel Via reĝo kaj demandas: Ĉu Vi scias, ke Jon jarlo en la Orkadoj faris insurekcion kontraŭ min?

SKULE JARLO

Jes.

HÅKON

Ke li rifuzas pagi al mi la imposton?

SKULE JARLO

Jes.

HÅKON

Kaj ĉu estas vero, ke Vi sinjoro jarlo, hodiaŭ sendis leteron al li?

SKULE JARLO

Kiu diras tion?

IVAR BODDE

Mi diras.

DAGFINN BONDE

Jostein Tamb ne kuraĝis rifuzi kunpreni ĝin, ĉar la reĝa sigelo surestis.

HÅKON

Vi skribas al la malamikoj de la reĝo, kaj surmetas la reĝan sigelon, kvankam la reĝo ne scias, kio tie estas skribita!

SKULE JARLO

Tiel mi faris dum multaj jaroj kun Via aprobo.

HÅKON

Jes, kiam mi estis sub Via kuratoreco.

SKULE JARLO

Neniam Vi havis damaĝon pro tio. Jon jarlo skribis al mi, kaj petis mian intervenon; li proponis interkonsenton, sed sur malhonestaj kondiĉoj por la reĝo. La militiro al Vermlando ĝene premis Vian animon; se Vi mem agus nun, Jon jarlo forsavus sin tro facile, – mi povas pli bone ordigi la aferon.