Ніл Гілевіч - У ноч на Пакровы

2006

Расхмарыцца,
сыдзе-сплыве за далёкі,
сляпы і глухі небасхіл
чорная навісь,
і выблісне сонца,
пасля — і зусім распагодзіцца,
і будуць
пазумкваць вясёлыя пчолкі
і лянотна-паважна пагудваць
у тон ім чмялі, —
на нашай,
усё яшчэ ў красках і зёлках,
зямлі.

2006

Вы памыляецеся, пане наватар,
Калі, на пацеху якому звыроду,
Смяецеся з рыфмы «свабоду — народу»
Як з прымітыўнай, нічога не вартай.

Можа, у нашай мове ёсць
Лепшая да слова «народу» сугучнасць?
Лепшая зместам і духам спалучнасць?
Дык засведчыце: вось яна, вось —
Болей сэнсоўная,
Больш адпаведная,
Болей змястоўная,
Больш запаветная...

У нашай паэзіі, пане,
«Свабоду — народу» —
Не проста сугучча.
Гэта — лёс,
Гэта — кон,
Гэта — клятва:
Ніводным радком не сагнуцца.
У нашай паэзіі
Самая моцная рыфма —
Тая, што з сэрца,
Якое ад болю ахрыпла.

Як у Купалы ў трынаццатым,
У дваццатым і дваццаць шостым...
У нашай паэзіі
Самая страшная доля —
Застацца «малым-недарослым».

Калі будзеце шчыра маліцца
Беларускаму богу Сварогу,
Вы прыйдзеце —
Веру і не хачу памыліцца —
Да сугучча «Народу — Свабоду».

Да яго ідуць праз пакуты,
Праз боль ідуць люты, пякучы,
Да сябе не знаючы літасці,
Душу вызваляючы з сытасці...

Зрэшты, кожнаму рупіць сваё,
Можна й гуляць
У вершыкі-хахачкі,
Хіхачкі, хохмачкі...
Іх безліч на свеце —
Лматараў пазабаўляць,
Сугуччы няведамыя знаходзячы.

Дык гэта на свеце!
А ў Беларусі да слова «народа»
Сёння адзінае трэба сугучча:
С В А Б О Д А !

Ліпень 2006 г.

Між калег, крутых і порсткіх,
Я — апошні на паяўцы,
Хто насіў са зрэб'я порткі,
Фарбаваныя ў рудаўцы.

Так, іх шылі мне са зрэб'я.
А каб выгляд мелі файны —
Фарбаваць было іх трэба
У рудой балотнай твані.

Вось іх мама й фарбавала
У імшарным іржавінні.
Як я ў іх фарсіў, бывала, —
Зразумець вы ўсё ж павінны.

Як ішоў я па дзядзінцы —
Мне ўвесь свет тады зайздросціў.
Больш, чым вам у новых джынсах
У зялёным тым жа ўзросце.

Пэўна, больш. I болын я імі
Даражыў. Хаця б за тое,
Што другіх не меў. Аднымі
Быў шчаслівы пагатове.

Памяць, свенчаная ў горы, —
Штука, знаеце, такая,
Што каторых-некаторых
Аж па смерць не адпускае.

I дыктуе ўсё ім: густы,
Меркі, прынцыпы, пагляды.
Бо — датуль і беларус ты,
Покуль помніш лёс пракляты.

Ну, а іншых цешыць, жывіць
Дух зусім-зусім інакшы.
Памяць фарбамі чужымі
Перакрэслілі крыж-накрыж.

І шыкуюць, духу продкаў
Паспяхова рады даўшы...
Я — не з іх. Я — родам з порткаў,
Фарбаваных у рудаўцы.

Кастрычнік 2006 г.

Вось і холад. Скора снег
сцежкі зацярусіць.
А чаму чуццё віны
точыць — не здаўмею.
Што я мог, ды не зрабіў
дзеля Беларусі?
Божа моцны, падкажы —
мо яшчэ паспею...

14 кастрычніка 2006 г., пад раніцу

Назло ўсім немачам, што пачалі
Усё мацней адольваць з кожным годам,
Назло напасцям розным і нягодам —
Жыву! Нячысцікі йшчэ не ўзялі.

Жыву таму, што, як дзіця ў сям'і,
Апекаваны ўсім пчаліным родам,
Штодня лячуся беларускім мёдам —
Лячуся ласкай роднае зямлі.

Цудоўны лек! Любы, хто паспытае, —
Гарчынку знойдзе ў слодычы яго.
Па ёй і цэняць мёд. Але з чаго,
Адкуль бярэцца ў ім гарчынка тая?
Мо з гэных зёлачак, што ў розгар мая
На курганах-капцах цвітуць штогод?

Снежань 2006 г.

Болей збянтэжаны, мабыць,
чым радасна ўражаны,
думаю: як і чаму
ён пачаўся калісьці —
мой шлях
да найпрэстыжнае, найганаровае
узнагароды вялікай дзяржавы?

Гэта — не так сабе,
гэта не проста і не вьгаадкова.
Гэта зрабіў,
калі быў я падлеткам яшчэ,
несмяротны Кабзар.