Анатоль Кудласевіч - Плакун-трава

Што значыць імя - не знаю.
Што значыць імя ў чалавечай долі:
Сугучча адно, ці болей?
Праменьчык святла, што вядзе на волю,
Ці пастка зямной юдолі?
Маяк у жыццёвым моры,
Ця прыкрая кропля гора?
Слязам жа цячы па твары,
І соллю тачыць аблічча.
Імя тваё будзе сніцца
Прывабліва-мройнай марай.

ТУГА АБ КАХАНАЙ

На краю абветраннай зямлі,
Дзе нябёсы сіні і высокі,
Дзе ніколі людзі не былі –
Там жыве адзіная далёка.
Церам там блакітны за аблокі,
Там анёлы з белымі крыламі,
Там мяне каханая далёка
Сумнымі чакае венчарамі.

Заўтра я ці буду паміж вас? –
Мне пакуль што гэта не вядома:
Паасобку кожнага ў свой час
Нас аднойчы пазавуць дадому.
Я пакіну грэшную зямлю,
У вандроўе доўгае пушчуся.
Над палямі птушкай палячу,
Пушчамі радзімай Беларусі.

На краю абветраннай зямлі,
Дзе нябёсы сіні і высокі,
Дзе ніколі людзі не былі –
Там жыве адзіная далёка.
Да каханай на калені я
Прыпаду стамлёнаю душою:
Як, скажы, ты без мяне жыла?
Як нам добра , любачка, з табою.

* * *

Долі дзве — дзве палавіны
Аднаго быцця.
Мы з табою жыць павінны
Вогнем пачуцця.
Калі дрэва пазбаўляюць
Родных каранёў —
Век тады не прычакае
Яблыня пладоў.
Не аддзеліш дзень ад ночы,
Смейся, хочаш — плач,
Я збавіцель твой аднойчы,
А заўжды — “палач”.
Я прашу, не трэба плакаць,
Слёзы — не грашы,
То за вечнасць наша плата:
Высілкі душы.
Дзве душы — дзве палавіны
Схлынуцца ў адну.
Дзе жанчына, дзе мужчына? —
Языкі агню!

* * *

Душа, нібы птушка ў клетцы,
Ірвецца яна на волю.
У клетцы можна сагрэцца,
Ды толькі лятаць – ніколі.
Душа нібы птушка ў клетцы,
Ёй клеткай – жывое цела.
Глядзіцца з-за кратаў сэрца
На свет паласата-белы.

* * *

Раяцца думкі ў галаве —
Ізноў прыйшла бяссонніца.
Мінулае ў начы заве —
Сумленне ў дзверы ломіцца.
І сэрца рвецца ад грудзей,
Каб выправіць памылкі мулкія.
Ды час не кідае надзей,
Што зроблена — навек, на мукі нам…

* * *

Вочы сінія
У цябе...
Зваць - Арынаю
І цяпер.
Што ж ты, любая,
Не завеш?
На загубу мне
Гэты верш.

У цябе сям'я:
Муж і сын.
І таксама я
Не адзін.
О, мой Госпадзе,
Як тут быць?
Ці ж на ростанях
Можна жыць?

Знічка вечарам
Дагарыць.
Нават вечнае -
Да пары.
Сэрца шчэміць боль -
Не сталіць.
Мы ячшэ з табой
На зямлі.

ДОЛЯ

Выйду ў чыста поле, стану пад вярбіну,
Пагукаю долю, нібыта каня.
Адзавецца рэха па чужых далінах,
І замоўкне голас у глухіх гаях.
Заблудзіла доля на крутых сцяжынах,
І цяпер на волі беглая раба.
А ў далонях кволых чорныя ажыны,
І палынны прысмак на сухіх губах.

Трыццаць год гукаю -- доля ходзе міма.
Без яе ніколі шчасця не спазнаць.
Вылаўлю блудніцу і аброць накіну,
І задам ёй перцу, эх едрона маць!

Ці ж вона не чуе, ці ж вона не бача,
Шчо зове хозяін з путом у руках?
Цэлы век гарцуе неслухам бадзячым,
І гнядую грыву трэпле па вятрах.
Эх, вазьму ляйчыну, выцягну з-за вуха –
Запалае шкура ў горачным агні.
Ці ж я не мужчына, каб мяне не слухаць,
Бо без долі дома, як на чужыне.

ІНТЭРНАЦКАЯ ГІТАРА

Разаб’ю я пальцы ў кроў на струнах.
І гітару сваю зноў настрою.
Плынна песня пацячэ па строме
Цёплых сэрцаў, жаркіх душ журбою.
У пакоі мы сядзім – нас трое:
Ты ды я, ды і мы ізноў з табою,
І гітара паміж нас, як Троя,
Палымнее палахлівым неспакоем.
Інтэрнацкая гітара, ты ўратуеш нас –
Будзем знаць, калі нее пара, дывк апошні раз…
Б’юць яе – а яна спявае,
Жылы рвуць – а яна звініць,
Быццам горла ёй грыф сціскаюць –
Вось нам прыклад, як трэба жыць.

Раскажы, гітара, нам пра здрады,
Пра бяду нам раскажы і радасць,
Пра задушныя душэўны страты,
І яшчэ чым-небудзь нас парадуй.
Глянь, кружляе матылёк над свечкай,
Ён не знае, што каханнем тушыць.
Як пагасне агшанёк навечна,
Мо нас цемраю пасцельнаю падружыць.
Інтэрнацкая гітара, ты ўратуеш нас –
Будзем знаць, калі не пара, дык апошні раз…
Б’юць яе, а яна спявае,
Жылы рвуць, а яна звініць.
Быццам горла ёй грыф сціскаюць –
Гэта прыклад як людзям жыць.

ПЕСНЯ ДЛЯ ВЕРАНІКІ