Уладзімір Някляеў - Так

Калі Божа даў суму -
Дзякуй за суму Яму.

Калі ў слёзы ты заплакаў -
Богу ты за слёзы дзякуй.

Кожна просьба
Богу ў вушы,
Кожны дзякуй
Богу ў душу".

Кажа Бог: "Я тут прыглух...
Што ты папрасіў?.. Кажух?..
Гэтай просьбе дам я рады...
На кажух... Насі на радасць..."

І я бачу: з той аўчыны...
Той суседскі... з мертвячыны...
Мусіць, любіць Бог не ўсіх,
Калі гэтак б'е пад дых..."

"Калі Твой я, Божа, госць,
Калі я ўзляцеў на неба,
Большай радасці не трэба,
Дзякуй той, якая ёсць".

Я вырастаў з дзіцячых апранах
Хутчэй, чым травы ў лета вырасталі...
Ды не ў дакор
за рост не па гадах
Абновы мне гады ў рады спраўлялі.

Ну што пашыеш з лахманоў вайны?
Якія ў вёсцы зрабаванай грошы?
А дзед бухторыў: "Поліўка... бліны...
Някепская яда - і рост харошы".

Як ні зіма - так звычная бяда:
Што апрануць, каб халады агораць?
Маўчаў я злосна: "Добрая яда!
У Лёнькі вунь суседава не горай.
Але ў мяне палаплены кажух,
А Лёньку на зіму пашылі новы..."

Дзед уздыхаў, дзед пераводзіў дух,
Казаў: "У Лёнькі бацька не вясковы.
І старшыня. З тваім не параўнаць".

"Кіла ў яго! - злаваў я. - Сквапны. Хіжы.
А старшыня - дык заўтра могуць зняць.
Ён рыжы. П'е. У нас не любяць рыжых.
Ім шчасце чорт варожыць на ражнах,
Вядзьмак ліе
алей ім у маслёнку..."

Патроны мы шукалі ў бліндажах -
І тут лімонкай і забіла Лёньку.

Ягоны бацька з п'яных слёз апух,
А вечарам, памінкамі дабіты,
Прынёс да нас пад пахаю кажух
І кінуў: "На!.. Хоць не табе пашыты".

Я закрычаў. Я ўрос плячыма ў печ.
Да кажуха баяўся дакрануцца.
Сусед прасіў: "Вазьміце... Гэта ж рэч...
Вазьміце, людцы! Ну вазьміце, людцы!.."

Знямеў мой крык. Паплыў у вочы змрок.
"Ачуйся ты!" - суседа ў спіну білі.
А ён сваё: "Харошы кажушок...
Прымерайся... Навыраст Лёньку шылі...
Тебе, бадай што, будзе ў самы раз,
Ты ўзяўся ростам!.. Вунь які ты выйшаў!.."

І белы свет памерк, патух, пагас...
Дзед плакаў ранкам: "Малайчына... Выжыў..."

Хоць я радасны, як з крамы,
Спеўны, як з вясны шпачок, -
Бачыць Бог, што я таксама,
Радасны такі, крамяны,
Хітранькі беларусок.

"Ну... - пацёр ён патыліцу, -
Калі так, тады пыліцца
Больш мяшку няма чаго...
Я завязваю яго?.."

Лёс мой папрасіць?.. Завяжа
Мех вяроўкай... Не пакажа...
Хітра здзівіцца... Маўляў,
Даў усім - табе не даў?..
І цябе ад завірух
Грэў-хаваў чужы кажух?..

Мех у Бога, бачу, новы...
Тут адразу зырк сурова
Бог на маці...

З той кудзелі!..
З таго лёну!..

Ё-маё...

Дык ты во што, маці, прала,
Дык ты во што, маці, ткала,
Вось на што твая надзея
І жыццё пайшло тваё...

Дык якога
з твайго лёну,
Мая маці,
майго лёсу, -
Што ў тваім у лоне вырас,
Што на полі нашым высах:
Лёсу біту? Лёсу драну?
Абабрану? Абчасану?
Перамяту? Перавіту?
Лёсу, скручанага ў ніты?
Лёсу, сплеценага ў сеці,
Каб лавіць па свеце вецер? -
Мне
У бога
Папрасіць?..

- Праз мяне акно пабіта.
Мог бы Бог яго зашкліць?

Так і села мая маці...
Бог, як гаспадар у хаце,
Не здзівіўся, не ўсхадзіў...
Ён пазногцем, як жалезам,
Чырк! - ад неба шкла адрэзаў,
Даў анёлу - той зашкліў.

"От ты Богу даў работу...
Мне б работу, каб да поту!..
Што яшчэ ты будзеш біць?
Што Мне за цябе зрабіць?

Ці кажух табе пашыць?.."

Глянуў я на тога Бога,
Мяшкаватага такога,
Ну, такога, як жывога,
І падумаў: "Хоць ты... хоць
Галавой
да дна марскога! -
Болей хітрага
другога
Не знайсці, як наш Гасподзь..."

Ды і я не лыкам шыты,
Ільняныя ўсё-ткі ніты...
"Можа, тых, каго люблю,
Ты вярнуў бы на зямлю?.."

Як Гасподзь ускоча: "Хлопча!
Забірай ты хоць усіх!
То адтуль не вырваць іх -
То назад ніхто не хоча!

Як па мне - хай тут жывуць.
Але ж там... абрыдла чуць,
Як буркоча грамада,
Што няма й няма Суда.

Я б даўно... за пяць мінут
Там наладзіў Страшны Суд!
Ды няма каго судзіць..." -
Зноў Ён хітранька глядзіць.-

"Так што ўсіх!.. Апроч траіх...
Выбачай, але ўжо іх
Не магу... Бо ўсё, што маю...

Ну, хіба што з іх адну,
Як пайсці захоча з раю
На тваю на старану".