Уладзімір Някляеў - Вынаходцы вятроў

Круг

(Пераклад ненапісанай аповесці
Росена Босева)

Мілене Йоіч

Прыйшла.
Абняла, абвіла,
як мяжою дзяржаўнай.
Вось клетка.
Там жаўранак.
Здаецца, зліліся вытокі і вусце.
Чакаю:
адпусціш.
Амаль вар'яцею ў чаканні,
Як шпак у шпакоўні,
дзе лётку забілі.
Я вязень твой, Мілі...
Ніводнай дарогі,
каб ты не дагнала
ці ўвечар, ці ўранні —
Адны скрыжаванні!
На ўсіх скрыжаваннях
ідзе барацьба з небяспекай...
Кіёск, дзе гашыш з-пад крыса прадаецца,—
Насупраць аптэкі.
На могілкі
вокны
радзільнага
дома
выходзяць.
Аж зубы халодзіць!
Насупраць цябе —
я —
менестрэлі і бітнікі,
Лес Булонскі,
па-восеньску голы,
Гром на ракетадромах
I аўтамабіляў шалёныя колы,
Крыж Сафіі і Ольстэр,
апошняй Сусветнай калекі...
Як насупраць аптэкі.
Дай літасці, Мілі...
Аб меншым прасіць — вадэвільная сцэна.
Устаўлены вокны малюнкаў тваіх у цагляныя сцены,
Ніводнай сцяны не кранулі асколкі і кулі,
У вокнах — архангелы...
Мілі, цябе падманулі!
Архангелаў твары
як з жоўтага воску
адліты.
Найпершы архангел — твой выратавальнік —
Забіты.
Вядома, дарэмна...
Вядома, ён ісціну ведаў...
На гонках ГРАН ПРЫ
абарвалася сувязь па следу.
Ты зблытала след!
Ты мяне прыняла за былога!..
Як страшна,
калі прапануюць
вакантнае месца
Святога.
Заняць яго — быццам
праз часу масткі
перавесіцца
ў вечнае...

Над гулкай маёй галавой
Німб,
як круг аўтадромны,
высвечвае,
Анёлы па ім
пачынаюць сусветныя гонкі...
I рукі ты ломіш,

Зрываючы
3 пальцаў
Пярсцёнкі.
Круг першы
замкнуты. Ля ганка
вішчаць тармазы дапамогі.
I вершы, закутыя ў рамкі,
Прыгожа падобныя
На некралогі.
Што ж дзеецца ў нас?..
сябе не ствараем — вымучваем.
Закручвае час, як віры травяныя закручваюць,
I мы прывыкаем круціцца,
Тануць прывыкаем,
I ўрэшце —
кругі па вадзе,
Быццам
Кінулі
Камень.
У сховах віроў
круг другі,
круг чужы пачынаецца;
Ён ледзь пачынаецца... і разрываецца.
Самкні яго, Мілі...
Ік соладка спіцца на Віташы!
Іа Віташы,
Густа прапахлай апошнімі вішнямі...
Калі застаемся мы
з боку ад хуткасці,
з боку ад гонак,—
быць — не ганьба,
першым — не гонар,
Гады вышыня вымяраецца
не вышынёй
п'едэстала,
А тым, што было вось...
свяцілася ў нас...
і не стала...
Дай радасці, Мілі...
Па Віташы коціцца, выплаканая,
Спякотная вішня
спякотнага месяца ліпеня.

1. МАСКВА

Мой БАМ пачынаўся ў музеі...
Далёка ад Тынды і Зеі,
У цэнтры сталіцы сталіц —
Музей Рэвалюцыі. Зойдзем,
Гадзіну свабодную зоймем
Ля стэндаў яго і паліц.

На першым паверсе, направа,
Плакат:

КАМСАМОЛЬСКАЯ СЛАВА,

А побач — знаёмыя нам
Блакітная шабля Байкала,
Амура
Зламанае джала —
Гасцям
экспануецца
БАМ.

Пакуль што я госць, як і кожны,
I клопат мой — клопат дарожны:
Уцягваць
Вірамі
Вачэй
Вагоны, плакаты, машьгаы,
Зялёных палатак птушынасць
Ды сполахі белых начэй.

Вы бачылі ноч у музеі?
Відовішча — што ў Калізеі.
Ах, як ён гудзеў, Калізей!..
Замоўк ён — і стаў экспанатам;
У дужках з працяжнікам — даты,
I рэчышча часу вузей.

Іх многа, пустэч дапатопных,
Прыдуманых некім, падобных
На могілкі ў жоўклай траве...
Хіба тут музей,
Дзе, як мора,
Сібірская плешча прастора,
I час цягнікамі раве?

Як БАМ -
супрацьвузкакалейны,
Музей гэты
Супрацьмузейны,
Ён супраць
Музеяў надзей,
Музеяў нязбытае мары,
Задзьмутых часова пажараў,
Раздзьмутых часова людзей.

Пакуль тут ніхто не раздзьмуты,
Ніхто не задзьмуты,
Пакутны
Цяжар на сумленне
Не лёг.
Яшчэ тут не паша — аблогі,
I верыцца ў веліч дарогі,
У праўду
Вялікіх дарог,
У соль
яе песень рабочых...

Чыгункаю праўда грукоча
I цягне,
упрогшыся,
Час
Насустрач
Раскрылым палаткам,
Насустрач
Шчаслівым нашчадкам,
Што лепшымі будуць за нас.

Мы з праўдай
не ўкрыемся плесняй,
Бо з ёю
Чырвоная Прэсня,
«Аўрора» — вякоў ледакол;
Бо з ёю
на бітву стварэння
Устала маё пакаленне,
Кастрычніка сын — Камсамол.

2. ТРАСА БАМА, ПАЧАТАК