Уладзімір Някляеў - Вынаходцы вятроў

Быкоў ратуюць рогі,
А коней — капыты...

Ракадныя дарогі.
Бясконцыя франты.

Агонь настыглай рэйкі
Не па руках рукам.
Закуты лёдам рэкі
На трасе Тында — Бам.

Цяжар не па нараду
Бяры на скат плячэй,
Каб выструніць ракаду
Над Волтаю хутчэй!

Не грэлі целагрэйкі.
I ўсё ж — такі загад —
БАМ выварочваў рэйкі,
Каб выжыў Сталінград.

Жагнае ў маць і ў бога,
Збівае вея з ног...
Ракадная дарога —
Глухі праклён дарог.

Глыбокі тыл... Мужчыны...
Іх лёс — чыя віна?..

Не час шукаць прычыны.
Айчынная вайна.

Народная. Святая.
Народ — адзіны род.
Ён касты не стварае.
Народ як ёсць народ.
Народ — Купала, Ленін,
I кожны з нас — народ...

Не збіў нас на калені
Той сцюжны, страшны год,

I не было на БАМе
Ні крыўд, ні каст, калі
Народ са шпал зубамі
Выцягваў кастылі,

Намучаны, скалелы,
3 фашызмам
бітву вёў
Ламамі, прыкіпелымі
Да чорных мазалёў...

Радзіма!
Лес ды поле...
Не адарваць вачэй.
Высока: доля, воля.
Напэўна, ты вышэй.
3 табой
Табе я роўны,
I адрачэшся — твой:
Пакліч — устану, кроўны,
Як ліст перад травой.

Ракадная дарога!
Балючая зямля!
Спачатку — перамога.
Астатняе — пасля.

Пасля...
Не тое слова,
За ім
надзей склады.
Вайна і смерць — часова.
Жыццё і мір — заўжды.

Усё для перамогі:
I сталь, і хлеб, і кроў.

Ракадныя дарогі —
Артэрыі франтоў.

Без іх франты — франтоны,
Адкрытыя вятрам...

Па гулкіх перагонах
На фронт каціўся БАМ,

А там мацнеў, як заклік,
Густы гарматны гром,
I біў над Волгай Захад
Прастрэленым крылом...

3. ТЫНДА

Да сталіцы БАМа —
Прама!..
Час бяжыць, аж вохкае.
Весялее панарама
За маімі вокнамі.

Добра быць маладым,
Не лічыць гады, як скнара.
Часу хопіць, хопіць жару
На пламенне і на дым.
I, як рыбіну на лёд,
Лёс мяне не выкінуў,
I не блізка сумны год
Падвядзення вьгаікаў.
Я на свяце маладым
Сонца, ветру і аблокаў —
Ахвярую годам тым,
Недасяжліва далёкім...

Да сталіцы БАМа
Скоры
Шчэ не ходзіць.
Ехаць нам
3 ветрам, тварам да прасторы,
На платформе ў два маторы,
3 новай песняю пра БАМ.

Вечар.
Месяц зоркі лушчыць.
Кедрача густы настой.
Поўнач дыхае насустрач
Спакон вечнай мерзлатой.

Поўнач, Поўнач!.. Стынь ды сопкі.
Прорвы нетраў. Немасць зор.
Можа, рана век таропкі
Выскачыў з-за павароткі
На бязмежны твой прастор?

Можа быць, нашчадкаў слава
Ў трубы сцюж тваіх пяе...
Што ж,
падзелім з імі
справу —
Людзі ўсё-такі
Свае.

Ім кладзём масты настрэчу
Ў гэты край, дзе мёрз і мок
Век дзявочы, век хлапечы,
Браў любы цяжар на плечы —
Не развязваўся пупок.

I як помнік нам
Паўстане
Гул снарадны цягніка
Тут, дзе шпалы штабялямі,
Тут, дзе сёння штаб на БАМе
Камсамольскага ЦК.

...Я шыбую ў штаб пры Насці.
— Госць? — пытае Насця.
— Госць.
— За рублём?
— Ды не.
— Па шча-а-сце?
— А чаму з усмешкай, Насця,
Ці няма на свеце шчасця?
— Свет вялікі, — кажа Насця, —
Шчасце ёсць, ды рознай масці.
— Але ж ёсць наогул?
— Ёсць.

Насця ў штаб —
Дык дзверы насцеж.
Насця — сіла. Бог. Прараб.
— Добры дзень, таварыш Насця.
— Добры дзень, таварыш Штаб!

Насця грозна бровы хмурыць,
Рэжа —
Вокам не міргне:
— БАМ —
не абрзвіятура,
А дарога...
Так ці не?
— Так.
— 3 чаго ж рабіць дарогу? —
Павышае Насця тон.—
Слоў хапае, дзякуй богу.
Горш з бетонам.
Дзе бетон?
Тры гадзіны «загараем».
Загарэлі. План курыць.
Працаваць нам, Штаб, параіш
Ці купальнікі купіць?

...Працаваць, не ткаць размову,
Як узор на дыванах.
Хоць у Насці тон суровы
I начштаба хмурыць бровы —
Скачуць чорцікі ў вачах!

У начштаба
дух не слабы,
Не запудзіш пальчыкам.
Перажыў ужо начштаба
Чатырох начальнікаў.
На яго
і ніз,
I верх —
Не палічыш —
капалі.
Ды, як капяжы са стрэх,
Тыя «капы» плакалі.
Ён жа ўсё не спіць начэй,
Круціць кіламетры,
А пагляд яго вачэй
Да прадоння светлы.
Вольным вечарам гітару
Возьме ён за плечыкі,
I паўночныя Стажары
Узыходзяць, слепячы.
I збіраюцца сябры
У пакой начштаба...