Уладзімір Някляеў - Выбранае

...Зорным агнём валодаем.
Намі валодаюць сны.

Што высніў ты, род чалавечы?
Агонь распаліў у печы -
Жар выграбаеш з прыпечка
У высненай гэтай пустэчы
Пры беразе Прыпяці,
Дзе стала ніва зялёная
Палыноваю зонаю -
Спіць...

...Далёка ад зоны
галодных мільёны
Просяць есці і піць.

7

Я снедаю з богам зон.
Ён кажа: "Не я вінаваты.
Вялікіх лічбаў закон
Не ўлічвае дробныя страты".

Ён высніў сябе ўладаром
I думае за мяне...

...А ў зоне пасеены гром,
Што будучыню скалане.

Будучыні пара!
Нібы ў канцы свету клічнік,
Твая залатая гара
З кратэрам вулканічным.

Гукай у гары дабра -
Чакай пад гарой расплаты!..

Гасподзь, ты з чыйго рабра
Вырабіў тэхнакрата,
На лобе якога таблічка прыбіта:
Э л і т а?

Калі галасы - жалезныя,
Калі пагляды - сталёвыя,
Тады непазбежным
Становіцца выпадковае:

У акне
да галінкі сухога вазона
Паштоўка прышпілена:
З д н ё м н а р а д ж э н н я !
26.04.86 г.

…Нарадзілася Зона
Адчужэння.

8

"Мы такой і не чулі бяды...
Як адчужаюць?.. Чаму?..
Куды?..
Каб чума, ці патоп, ці голад..."

На ўсе кіламетры зямлі і вады
Толькі бабулін голас.

- Як сказалі ўжо, што радыяцыя,
Як вывозілі - плакалі многія,
Што не справілі радуніцу,
Не развіталіся з могілкамі.
З тым і пайшлі, што ўзялі пад паху.
Нашто чалавеку болей?..

Гэты голас - за межамі страху.
Гэты голас - за межамі болю.

"Мы чакалі ліха на лета -
Надта ж людзі злюцелі...
Нейкія, кажуць, каметы
Блізка зусім праляцелі".

Я бога бяру загрудкі: "Скажы,
Для гэтага краю
Ты свой Бог - ці бог чужы?!"
Ён кажа: "Не знаю.
Пакуль што зона лакальная..."

Каменным стаў твар ягоны -
I на ім праступілі
Малюнкі наскальныя
Зоны.

Атрутнай зямлі тэрыконы.
Нібы на дзяржаўнай граніцы,
Пасты -
і закрэслена зона
Зламанаю бліскавіцай...

9

...У Бога ўсяго многа -
Толькі прасіць дарма.
"Ты ёсць?" - я пытаю бога.
Бабуля кажа: "Нікога.
Нідзе і нічога няма".
9 касмічна
8 сігналіў
7 гадзіннік
6 фірмовы,
5 зваротны
4 адлічваў
3 час...
2... з вока Бога прамень ружовы
1 бліснуў тоненька - і пагас.
0

Над быстрыцай быцця
Кладкі
тоненькія да звону.
З аблачыны
на зону
Бог глядзіць, як дзіця.
1986 г.

***

У сферных люстрах плаўных небасхілаў
Абвалы зор і роўны рух снягоў
Пад поўняю, што вёслаў не згубіла
Над водамі, што выйшлі з берагоў.

Свет шырыцца да незанятых ніш
I пустату закідвае насеннем,
Што прарасце маланкамі
паміж
Самаз'яўленнем і самазнікненнем.

Бясконцае ствараецца бясконца -
То скручваецца ў ніць на верацёнца,
То рвецца на спіралі і кругі,

Як гэта высь халодная, нямая,
Як гэта плынь, што берагоў не мае
I шырыцца - шукае берагі.

***

Хто па чым маркоціцца ў журбе,
Да жніва дапесціўшы сяўбу.
Я сумую па самім сабе,
Па сваім жыцці спялю журбу.

I па ўсім, чым я не даражыў,
Што касіў, як ля дарог траву,
Я смуткую так, нібы не жыў,
Толькі бачыў сон, нібы жыву.

Гэты сон мне нанава не сніць.
Незабудкай ён засне са мной.
Я спакойны ўжо, калі шуміць
Несаснёны вецер за спіной.

Мне журбу дакошваць і сушыць,
Мне маркоту спелую збіраць.
Божа мой, якая стома - жыць
I да самай смерці паміраць.

***

Пакінуушы свята на свяце,
Я выйшаў, адчуўшы спіной,
Як лёгка адразу за мной
I весела сталася ў хаце.

Цямрэча гусцела ў падворку,
А з вокнаў імжэла святло -
Адгуль, дзе мяне не было,
Дзе кінуў я смех і гаворку.

I доўга на блізкіх і родных,
З якімі ў застоллі сядзеў,
Глядзеў я, глядзеў і глядзеў,
Прыпаўшы да шыбін халодных.

I плакаў амаль да відна.
На свяце жыццё сатанела:
Піло. Цалавалася. Ела.

I толькі жанчына адна
Адчула мой позірк сірочы,
Заўважыла цень у акне
I глянула так на мяне,
Так вочы ўтаропіла ў вочы,
Нібыта яна распазнала
Ці вылюдка, ці ведзьмака -
I ў жаху застыла рука,
Якой на мяне паказала.