Уладзімір Някляеў - Выбранае

23

- Перад усімі, - мовіў Свамі, -
Нябесныя шляхі віны.
Зямным - зямное.
Дзеці самі -
З малога цешацца яны. -

I шкло іскрылася між намі,
Клубіўся ў ветры дым шкляны.
- I Веда Вед,
I Вера Вер -
Хімерныя, калі на згубу,
Адняньчаны, ідзе да шлюбу
Паэт, англійскі афіцэр.

Калі спасцігнуць Веду свету
Жанчыну абірае лёс,
А тая таямніцу гэту
Лавінай кідае з нябёс
Пад ногі выхрысту-паэту,
То ўсё дарма: і рух, і мэта,
Куды б дарога ні вяла…

24

- Марыя, ты ўсё ж там была.
Скажы мне, што там?
- Дзе?
- У Бога.
- Нічога там няма. Дарога.

25

Сінеча холаду начнога
Над Гімалаямі плыла.
Сыходзіліся ў храм начны
Індусы -
там спявалі хорам,
Там пакланяліся яны
Таму, пра што і думаць сорам
У Англіі...

Крывёй жывой
Жыццё бруілася, як брага,
Густой хісталася травой
У хвалях Інда, водах Ганга,

Гатовае па волі Брамы
Само сабой ахвяраваць,
Яно глядзела ў вочы Ямы,
Не баючыся паміраць,

Спазнаючы сябе, вякамі
Зямную трушчыла кару
I ўзносілася ўвысь хрыбтамі
Высокай Хары і Меру,
Каб там, дзе ўжо няма нічога,
Дзе абрываецца дарога
I зноў вяртае на зямлю,
Змяя пацалавала Бога,
I Бог пацалаваў змяю.

26

- Злуеш, Марыя?
- Не злую.

27

- Адзін адному вы не суддзі, -
Сказаў манах. - Яна праз суцці [10] Суцці - абрад спальвання ўдавы ў дзень пахавання мужа.
Прайшла, застаўшыся ўдавой.

Той афіцэр англійскі, той
Паэт, сасланы за разбой,
Сектантам стаў,
ахвяраваў
Марыю, што жыла ў Марыі,
Прызначыўшы яе кастру,
Як сам сканаў ад малярыі...

28

За ёй падняўшыся ўгару -
Адзін спускаўся ўніз з гары я:

"Марыя, калі я памру,
Дзе мы сустрэнемся, Марыя?"

- Тут, дзе маланкі шаравыя
Высокай Хары і Меру,
У храме, лотасам сагрэтым,
Дзе Вішну абвіла змяя;

Тут, толькі тут, бо ў свеце гэтым
Ёсць Індыя, адна планета,
I ўся астатняя зямля.

Чакай свой час, сваю пару.

29

- Марыя, калі я памру,
Ты скажаш, што там?
- Дзе?
- У Бога.

30

"Нічога там - адна дарога
Ды зор ахвярнае святло..."

31

- А ты 6 хацеў, каб там было
Што-небудзь? - запытаўся Свамі.

- Каб Індыя была...

32

Над намі
Нябёс задымленае шкло
Мігцела зорамі і снамі.

Са сноў сыходзілі сланы.

33

Ступалі след у след яны
На свой зваротны шлях.
Манах
Мне ў прыгаршчы насыпаў прах,
Сказаў: "Ідзі, нясі дадому,
Развей на родных берагах.
Не суддзі мы адзін адному".

- Марыя!.. -
голас у гарах
Прапаў, не чутны мне самому.

Гаруда, белы Божы птах,
Сарваў з Мандары
кветку сому
I кінуў на зваротны шлях.

БЕЛАРУСКАЯ ПЕСНЯ

Тая даўняя песня...
Яе ўжо няма каму помніць.
Ды і што ўспамiнаць! - там нішчымны адчай ды нуда,
Там галеча з галеч, шэры хлеб ды рудая вада,
Там не паліцца печ, і снягамі завальвае комін.

Праз гады і вякі колкі вецер штурхаецца ў спіну
На няўцямных шляхах, па якіх тая песня брыла.
Я адрыну яе!..
Ды як толькі збіраю сябрыну -
Звар'яцелай жабрачкай кульгае яна да стала.

З-пад яе лахманоў струпяннё праступае на скуры,
Таямнічыя знакі і клеймы распустваў і здрад.
Чорнай ямінай рота яна выдыхае панура:
- Можна ведаць наперад
толькі тое,
што помніш назад.

Закрычу захмялела: "Бадзяжніца! Ведзьма старая!
До па мне галасіць - і не сват я табе, і не брат!

Паўтары, што сказаў!.."
I панура яна паўтарае:
- Можна ведаць наперад
толькі тое,
што помніш назад.
"Можна ведаць наперад..."
Каб я тую песню не ведаў,
Каб не біўся я з ёй за жалобным сталом галавой,
Каб яна не шумела на родных магілах травой,
Я спусціў бы сабак па яе скульгавеламу следу.

Я расставіў бы пасткі на ўсіх яе тлумных шляхах
I ваўчыныя ямы капаў бы ад кроку да кроку,
Я б ёй вырваў язык і пазбавіў і слыху, і зроку,
На чатыры бакі адпусціў бы на здзекі і жах.

Хай падзівіцца свет на струпы яе, клеймы і знакі,
Хай жахнецца яе, як жахаюцца мору, чумы...
Ну дык енчы цяпер, галасі!
Ужо брэшуць сабакі!
Ужо ямы чарнеюць!
Ужо я сляпы і нямы!