Васіль Зуёнак - Лета трывожных дажджоў

Кружыліся гукі, як гусі,
І рэха нясла ў даланях
На голас маёй Беларусі
Славенскай зямлі глыбіня.

То бралася змрокам вячэрнім,
То смехам будзіла гаpy
Вясёлых правін адпушчэнне
3 паклонамі гаспадару:

«Ды няма ні ў кога
Каня такога...» —

Марозна звінелі падковы,
Высвіствалі палазы,
І светла вяла Міранкова
Святлана дзяўчат галасы.

Гулялі завейна пагляды
Люлялі калядніцы ціш,—
Сустрэнься з такой на каляды —
І ў пекле па-райску згарыш!..

«Ды няма ні ў кога
Двору такога...» —

Забыты дарогі, атэлі:
Падземная зала была
Тым дворам, дзе сэрцы святлелі...
І плакала ў змроку скала.

І грэшны анёл з падзямелля —
Маэстра — натхнёна ляцеў...
І ўсе святыя нямелі,
І кожны быць грэшным хацеў!..

КУПАЛЬСКАЯ НОЧ ЛЯ ВОЗЕРА

Вось недзе за гэтым, а можа, за тым
Ядлоўцавым знакам — імшара,
Дзе папараць-кветка агнём залатым
Закрэсліць зямныя ўсе чары.
І высвеціць тое, чаго не было,
Няма, і, магчыма, не будзе...
Душа, нібы птушка, ляціць у сіло,
А ногі чапляюцца ў хлудзе...
І раптам таемна зірне глыбіня —
Люстэрка ў альховай аздобе,
Касмічным адбіткам стаіць цішыня,
І крок — землятрусу падобен.
Спыніся!.. шукальнік агнёў залатых,
Замры і паслухай купалле —
Той голас, што мы пасадзілі ў драты
І ў дол дыскатэк затапталі...
Схаваўся ён тут? Не — спрадвеку жыве,
Ён толькі ад нас адвярнуўся.
Ты чуеш — дыханне прайшло па траве...
Як звон — цішыня Беларусі...
а беразе корч — толькі ша! — не суроч
Ад песні сваёй салавее,
І з неба азёрнага свецяць у ноч,
Як белыя зоркі, лілеі.

* * *

Я прыдумаў сон для камп'ютэра:
Чалавек на жытнёвым полі
З каласамі, як з дзецьмі, гутарыў
Ды i сам, як дзіця, сваволіў.

То падскокваў з глыбокай сцяжынкі,
Што схавала яго з галавою:
Каб упэўніцца — на зажынкі
Ці патрапіць ён з гэтых завоін?

То махаў, нібы крыллем жняярка,
Над шапоткім плёсам рукамі,—
Зваў русалак на гаспадарку,
Што на брук гарадскі паўцякалі.

То звінеў сінявой васільковаю
Ў свісце — над перапёлчыным раем,
Што да працы сябе прымяркоўвала:
Гэта жаць ці палоць пара ёй?..

Я прыдумаў сон — я не выдумаў!..—
Калыханка так пачалася:
Над эпох злавеснымі выдмамі —
Cпі, камп'ютэр, не прачынайся...

* * *

Замест кашуль з лясістых берагоў
Бетонныя мундзіры шыем рэкам,
І са слупа — цар заліўных лугоў —
Сабраўся бусел пеўнем кукарэкаць.

А што рабіць? Трымайся ля курэй,
Да іхняга прымазвайся карыта,
Калі яшчэ за хвост не аддзярэ
Вунь той пявун, у бойках знакаміты...

Буслова фірма пацярпела крах,
Дзе ён спрадвек адловам жаб валодаў.
Ды, дзякуй, на паўстаўку тэлеграф
Аформіў правяраць грамаадводы...

Вось і пяклуйся на слупе з гняздом —
Глядзіш, так-сяк i пераб'ешся з дзецьмі.
А там i пенсію аформіць «Асушком»,
Як пакарэнне ўсёй прыроды здзейснім.

І нейкі спрытны будзе фатакор
Між правадоў цябе здымаць для прэсы:
Як новы дух у вёсцы, як дакор
Усім, хто ные на шляхах прагрэсу.

* * *

Помню круг, палёт рукі,
Помню позірк пільны,
Во спрадвек у нас гаршкі
Не багі ляпілі.

Бацькаў сябар ганчаром
Быў на ўсю акругу.
Бегаў за «расці здароў»
Я пры ім абслугай.

То, бывала, паднясеш
Дровы для апалу,
То, як бохан,— рэж ды еш —
Гліны цёплы кавал.

То, як самы важны гляк,
Едзеш на фурманцы...—
Збыць пасуду не за так
Дай нам божа шанцы.

Мы ж з табой амаль радня:
Ты зляпіў Адама,
Ну i нам ляпіць штодня
Выпала таксама —

Ёсць макотры, гладышы,
Кварты і гарнушкі,
Гарлачы і спарышы,
І свістулькі-птушкі...

Пагулянкай, ад Шчаўроў,
Тонуць колы ў верасе:
Наша слава канчароў
Едзе каля Версанкі.

Налятай, гаспадары,
Просім, гаспадыні!..
...Толькі тут — свае майстры
Выраслі на гліне.

Шматпатомныя, як час,—
Родам Ганчарэнкі...
Разбягаюцца і ў нас
Ад здзіўлення зрэнкі:

Як званы, вісяць збаны
На тыніне кожнай...
«Не дадуць і паўцаны»,—
Думаем трывожна...