Васіль Зуёнак - Вызначэнне

НА ВЯСНУ

Вось i люты-лабагрэй
Зарыпеў ля весніц.
Кот грабецца да дзвярэй,
Стала іншай песня.

Хай пакуль i думаць грэх
Пра юрлівы марац,
А ўжо ён, абраннік стрэх,
Ходзіць з ласым тварам.

Не да печы, не да сну —
Ловіць пахі носік,
Хвост — трубою, на вясну,
Як жазло, узносіць.

Вільчык мроіцца ў цішы,
Просіць адгукнуцца,
І ўжо кошкі на душы
Кожны дзень шкрабуцца...

ПРAЗ ПЕСНЮ САЛАЎІНУЮ

Ноч радарам-поўняй
Кожны куст абмацвае:
— Хто ён, хто віноўны
За ўцечку інфармацыі?
Хто знайшоўся гэткі,
Выкрадальнік тайны,
І з якой разведкі? —
Цішыню пытае.
Закаханым вестку
Хто разнёс маланкай,
Што бягуць да ўзлеску
Ўсе на пагулянку?
Што танок заводзяць
І вясну вітаюць,
Хлопцаў карагодзяць
І ў зіму вяртаюць —
Каб зазнайкі зналі:
Ля каханых сцежак
Ходзіць побач з маем
І завейны снежань...
Хто аб веснім свяце
Ўсім шапнуў на сэрца?..
Хопіць, ночка, траціць
Клёк у паняверцы!
Стань лепш той — адзінаю,
Не чытай натацыі:
Праз песню салаўіную
Уцечка інфармацыі.

* * *

Як хочацца падпільнаваць імгненне,
Калі з пупышак выпырхнуць пялёсткі,
Ды не ўцікуеш:
ёсць прадквецця геній,
І ён не любіць лішняй агалоскі.

Ёсць геній таямніцы, і жыве ён
Пад гэтай непрыгляднаю лушчынкай,
Што знікне ўраз — і дрэва руя?авее
І над зямлёй шугае аблачынна.

Тады — усе любуйцеся! І верце
У знак наканаванасці прыроды,
У гэту квецень і ў сваё бяссмерце,
Якое тут — цяпер і назаўсёды.

ЛІПНЁВАЕ

Дзень пчэльны, сонцам поўненькі,
Звініць на цэлы свет.
Крамяныя бульбоўнікі
Аздобіў сіні цвет.

Рыпіць над полем вáгамi
Паўдзённая сухмень.
Вусы — піўцо з прысмагаю —
Пагладжвае ячмень.

Зязюля аблінялая
Задыхана ляціць:
«Дзяцей не гадавала я,—
То хто ж падасць мне піць?..»

Бусліха трызніць Афрыкай,
А бусел-целяпень
Навіны тэлеграфныя
Збірае на слупе...

Дзяжурыць ён па графіку
Ў тым, ля дратоў, гняздзе:
«Сюды б мне, кажа, Афрыку,
Як сівер загудзе...»

Папаскаю агульнаю —
З каровамі шпакі:
На лузе панагульвалі
Тугія валлякі.

Да выраю далёкага
Драчы здаюць свой крос.
Спявае i галёкае
Ліпнёвы сенакос.

Дажджы ў хмурынкі рэдзенькай
Сплываюць на хвасце.
I дзеці, як мядзведзікі,
Ў малінавым кусце.

* * *

Апошняя ў лагеры змена —
Як верасня блізкі сігнал.
І певень будзільнік свой генны
На восеньскі час перагнаў.

Распаляць касцёр піянеры,
А ты налюбуйся здаля,
Падумай, якія ёсць меры,
Каб гэтак не бегла зямля...

І выйдзеш да мудрай высновы,
І зноўку адкрыеш закон,
Што вырас той стрыжань сасновы
Для хаты тваёй без акон...

І тут не аб'явіш «вета»:
Хоць зорак вяселіцца рой,
З нябёс ападае ветах
У сэрца паўночнай парой.

Апошняе ў песні калена:
Блукае з драчом басанож...
І лета прайшло. Несумненна.
Прайшло... А не верыцца ўсё ж...

* * *

Надзея, хісткі човен мой,
Круг ратавальны,
Над бессмяротнаю турмой
Мой знак астральны.

На галактычным рубяжы,
На тым прадонні,
Дзе «жыць» выходзіць «анты-жыць»,
«Ніколі» — «сёння».

У перакуленых вірах —
Сухія смерчы,
У зрэнках зорных — зорны страх
Перад бяссмерцем.

На пералётах незямных,
На вечных трасах,
На тых спатканнях ледзяных
З сабой сам-насам,—

Адна апора тут мая:
Надзею маю,
Што сам сябе сустрэну я —
І не пазнаю.

* * *

Апошнія верасня ласкі,
Як загадзя дар за імглу.
Асеннія ціхія краскі
Цярпліва чакаюць пчалу.

Рабіну дразды асядлалі,
Галдзяць i жыруюць усмак,
Як быццам ім дальнія далі,
Разлукі i страты не ў знак.

Гукаецца ўзлессе грыбное,
А рэха ляціць яшчэ ў май.
І раптам сустрэча з вясною
Рэальнаю здасца амаль...

«Ці будзе зіма? — я пытаю.—
Ці ўжо яна даўняя быль?..»
І з кветкі: «Не знаю, не знаю...» —
Плячыма паціскаў матыль.

НАЧНОЕ ВОГНІШЧА