Уладзімір Някляеў: Паэмы

З падробным жыць прасцей.
I паміраць куды як лепей.
Ні вір
не ўцягне з ім,
Ні топка...

Не падрабляйцеся!
Таропка,
За ноччу ноч і дзень за днём
Вы падрабляеце падробку,
Падробленую Перуном
I кінутую на Зямлю
У міг праклёну, гневу, кары...

Зноў бліскавіца! З грому! З хмары!
Агнём! Віхураю! Пажарам!..
Яе лаўлю. Яе люблю.

...Як мы кахалі! Гэты дар!
Маланак жар нясцерпны гэты!..

Міналі дні...
Наш каляндар
Танчэў, няўмольна рухаў лета
На схіл, на сход...
Забранзавела,
Звінела скура нашых цел —
I не было спатолі целу...

А непазбежнае ў прыцэл —
Ды не! —
ва ўпор ужо глядзела.

...Яна любіла ноч — і ўночы
Любіла плаваць. З тых часоў
Я прывід бачу:
цень жаночы
Страсае зоры з валасоў,
Вымае з косаў срэбны месяц...

Быў дзень дзевяты.
Жнівень месяц.

У гэты дзень — жыццё назад —
Я нарадзіўся...
З той нагоды
Абкалацілі мы наш сад
I вычарпалі вадаспад,—
Сказаць дакладней:
вінаспад,
Бо ў ім бруіліся не воды,
А ў свеце лепшае віно!..
Ці зараз там бруіць яно —
Не ведаю.
Не быў даўно.

Мы на вячэру запрасілі
Свабодных птушак, рыб, звяроў,
Усіх, каму было па сіле
З сябрамі выпіць за сяброў...
I выпілі яны,
I дроў
Нам наламалі — будзь здароў!
Мы весяліліся... Ды штосьці
У самых нетрах весялосці —
Віна ў тым не было віны —
Пад ноч зламалася,
I госці —
Такім гасцям няма цаны —
Таропка сталі разбягацца
Ды разлятацца, расплывацца...
I засталіся мы адны.

...У той пячоры на сцяне
Малюнак быў:
Адам і Ева,
Спакусы змей, пазнання дрэва...

— Кахалі ўсё ж яны ці не? —
Не ўведаць нам...
Патоп.
Залева.

Маланка ўстала:
— А яны?
Што ён спазнаў?..
Яна спазнала?..
I раптам яблык — са сцяны! —
Як з яблыні жывой,
сарвала.
I надкусіла. Пырснуў сок.
I змей у змрок слізнуў з малюнка.

— Маланка!
— Што, мой галубок?..
Застаўся ты без падарунка —
Лаві!..
I кінула
Клубок.

Той самы — сніцца ці не сніцца?
Шаўковы! — сон ці ўжо не сон?..

— Мой падарунак —
бліскавіца!
— Чаму ж не свеціцца?
— Свяціцца
Не можа выкляты...
Мільён
Гадоў яшчэ да навальніцы,
Калі Пярун дачцэ скарыцца
I здыме страшны свой праклён.

— Чаму мільён?
— Лавіць не трэба
Мяне на слове...
Хай у час
Калі мы ўстанем перад небам
I неба павянчае нас —
Яна засвеціцца...

— Няўжо ты
У тое верыш сапраўды?!.
— Знайшла я ліст у садзе жоўты,
Апалы першы ліст...
Гады,
Вякі мільгаюць, як імгненні,
А вечнасць — гэты ліст асенні,
Дрыготкі халадок вады,
А вечнасць — гэты ліст апалы...

На ім табе я напісала
Пра нас,
Пра ўсё, што не сказала...
Ды не чытай!
Пасля,
Пасля...

I нам паветра не хапала,
I ў бездань падала зямля.

...О шал кахання, пал крамяны,
О шэпт яго, замураваны
У схоўных словах
ТЫ і Я.

«Абраны мой... Зачараваны...»
«Адзіная...»
«Ты мой, каханы?..»
«Я твой, каханая мая».

«Калі самкнуцца ў круг падману
Твае сябры,
Радня,
Сям'я,—
Каму паверыш, мой кахапы?..»
«Табе, каханая мая».

«Калі ад кулі нечаканай
Хіснешся ты на схіле дня,
Каго ты ўспомніш, мой каханы?..»
«Цябе, каханая мая,
Няхай зямля ў магіле ўлежыць —
З труны,
З магілы ўстану я
На покліч твой...»
«Табе належыць
Жыццё маё. I смерць мая».

— I смерць?
— На слове ловіш зноў...
Ты глянь: пакуты, крыўда, кроў,
I на скрыжалях новай эры
Старая пазалота слоў —
Надзеі, любасці і веры.
I цягне чалавек свой крыж,
I сам на ім раскрыжаваны
Спрадвечным выбарам
Паміж
Маной і праўдай...

— Пакараны?..
— Так, пакараны чалавек.
— У чым усё ж ён вінаваты,
За што пакуты, крыўды, здзек?..
— Пракляты род людскі...
— Пракляты...
Чаму ж тады жыццё зямное
Мне даражэй — з яго маною —
За праўду вечнасці самой?..
— Таму што ты абраны мною.
Адзіны мой. Каханы мой...

I ў сховы таямніц,
у сховы
Зямлі, што свой клубок шаўковы
Спрадае за вітком віток,
Ляцеў я скрозь агонь на змрок,
На цёмныя, гпухія словы:

«Тут ёсць яшчэ адзін клубок».

I госць паганы,
Дух пячорны
Клубок падкінуў з дратвы чорнай:
— Ён з вечнай скручаны віны —
Мой падарунак драцвяны,
Які збярог я вам на свята...
— Пакінь сабе яго!
— Знарок
Табе вяртаю твой клубок
Падману. Ганьбы. Помсты. Здрады.
Прыйшоў ты з цемрай — пойдзеш з ёю.
I ўстаў на хвост
клубок
змяёю!
Ёсць
Танец
Змей...
Пацёк той танец
Між пальцаў левае рукі...
«Ты кінуў разам два клубкі,—
Змяя шаптала...— Ашуканец...
За гэта плацяць галавою.
Ты станеш змрокам.
Змрок — табою.
Забудзь Маланку... Зараз я —
Твая мана —
твая каханка,
Мой пацалунак — іскра,
ранка —
I ўсё...»