Сэсар Вальеха - Чорныя геральды

Пачакаем, аднак, з паслухмянасцю нашай
безвыходна вяртацца, загладжваць учынкі
дарослых, якія заўсёды ахвотна
пакідаюць дома малых,
быццам з намі
нельга кудысьці ісці.

Агядзіта, Націва, Мігэль?
Клічу, шукаю іх вобмацкам у цямрэчы.
Не ўздумайце мяне пакідаць
вязнем самоты.

XY

У тым кутку, дзе шмат начэй з табою
мы спалі разам, я сяджу й вандрую.
Ўжо вынеслі нябожчыцкі з пакою
той шлюбны ложак, як нудзьгу старую.

Прыйшла ты ўранні з іншага настрою,
а ўжо цябе няма. Ў кутку ад згубы,
з табою побач, прачытаў міжволі
між крокамі пяшчотнымі тваімі
ўначы Дадэ навелу. Гэта любы
куток наш. Не забыць яго ніколі.

Прыгадваю я летніх дзён зарокі,
цябе збляднела-зграбную, да болю
знаёмыя твае ў пакоях крокі.

Дажджлівай гэтай ноччу страх звярыны
апанаваў — я скалануўся раптам...
Пачуліся далёка дзве дзвярыны
мне, што рыпяць ад ветру, дзве дзвярыны,
нібыта цень і цень спрыяюць спратам.

ХYІІІ

Чатыры ўпартыя сцяны вязніцы,
чатыры выбеленыя сцяніны,
як ні лічы, а іх не меней штосьці!

Цяжкі настрой тут мог адзін прыжыцца,
ты на чатырохкуцці крыжавіны
распяты, і рыпяць іржава косці.

Майго ключа красуня вартаўніца,
калі б адчула, як мае правіны,
ў чатырохсценні сценьмі чэзнуць ніца!
А мы, без слёз, супроць паўстаць павінны,
выратаўніца, нам ці хопіць мосьці!

Чатыры ўпартыя сцяны вязніцы!
Ад іх баліць душа да сарцавіны,
як ад даўгіх дзвюх сцен начэй лютосці,
што за руку вядуць да дамавіны,
як тыя дзве нябожчыцы жанчыны,
а кожная — дзіця сваёй мілосці.

З паднятай праваю рукой вініцца
я застаюся, кожнае хвіліны
намацваючы моц рукі прычыны,
што між маіх дзе і калі ўхітрыцца
угледзець сталасць мужную мужчыны.

XXI

Зноў снежань на аўто, заганным колам,
вяртаецца, інакшы ў пазалоце
сваей бяды. Мне б позіркам вясёлым
трыццаць адну яго не ўбачыць скуру,
іх бедны д’ябал драў не па ахвоце.

Яго прыгадваю я гордачолым,
і вуснам пыхі, рэўнасці істоце,
вачам агню было — на зайздрасць долам.
Як спадара Дванаццатага гэта
не прыгадаць ва ўсёй яго нясноце!

I я прыгадваю. I снежань сёння
вяртаецца, сваю забыўшы пыху,
бяды дыханне ўчуў і змерз на ўлонні.

I нос падвеў яго. Ў дакор адлегам
кахаў ён да адчаю страусіху
і галаву сваю хаваў пад снегам.

XXVIII

Сумны снедаў я без маці, без прынукаў:
з’еш яшчэ, сыночак, без вады з крыніцы,
ды без бацькі, што падсольваў кукурузу
і марудна, быццам сыпаў соль з сальніцы,
пра вялікую пытаўся сувязь гукаў.

Як было мне снедаць. Самі стравы ў роце
пераселі б тыя даўнія, што ў хаце
у маленстве засталіся, хата знікла,
не пакліча — бо азяблі вусны — маці.
А ці мог я снедаць у сваёй самоце.

За сталом сяброўскім снедаў я, чужы ўсім,
з бацькам сябра, што вярнуўся з вандравання
і прывёз чуб пасівелы, з парцаляны,
ўпарты чуб, як жарабок; было сняданне
з удаўцом бяззубым, што мянціў, бажыўся,
частавалі-вельмавалі ў весялосці,
бо яны былі свае тут, а не госці!

Толькі я адчуў той боль, нібы нажы ўсе
са стала ўсяго ў мае ўпіліся косці.

Гэта боль, з якім каштуеш ты ласкава
і любоў чужую, што зямлёю з глоткі
лезе, бо не маці клікала паснедаць,
і глытаеш камяні, і мёд салодкі
жоўцю здасца, і алеем рэдкім — кава.

I калі знік родны дом, і зніклі казкі,
і з магілкі не пакліча маці есці,
у самоце ўся цямнее кухня дзесьці,
як мізэрнейшая рэшта хатняй ласкі.

ХХХІ

Надзея галосіць уся ў тампонах з бавоўны.

Шурпатыя грані ў белых халатах
пагрозлівых, тканых з бліскучых шароў
стаяць на варце ля брамы жыцця.
А ці званы зліваюцца а шостай гадзіне
пад сонцам?
Народзіны. Змоўкні, жах!

Чакаю хрысціяніна, здаўна чакаю
на камяні круглым ніцма
на рагу ста вуліцаў лйсу майго,
якія знікаюць, калі падыходжу.

I ўстрывожаны Бог правярае
наш пульс, сурова-маўклівы,
і, як бацька ў дачкі,
ледзь-ледзь,

не дакранаючыся, адводзіць тампоны крывавыя
і ў рукі свае прымае надзею.
Божухна, я гэтак хачу...
І баста!