Vilyam Şekspir - Sonetlər

Onun şəfəqində, nurunda çimən

Ən çirkin dəyişib olur ən gözəl,

Şəkilsiz, biçimsiz nə varsa, hökmən

Sənin gül hüsnünə dönür əlbəəl.

Ah, gözüm qəlbimə danışır yalan,

Gözüm bilir nədir ürəyimdəki,

— Bir qədəh doldurur könlü oxşayan,

Qəlbim də nuş edir bir kral təki.

Badə zəhərlisə, qınama gözü,

Onu əvvəl içən özüdür, özü.

Əvvəl yazdıqlarının deyildir gerçək;

Sevgində zirvəyə çatıb vüsətim.

Mən haradan biləydim bir vaxt gələcək

Daha gur yanacaq ilk məhəbbətim.

Keşməkeşlər ilə doludur zaman,

Deyişir şahların qanunlarını.

Ülvi gözəllikdən qoymayır nişan,

Qırır ürəklərin tunc ilqarını.

Biqərar dünyada tutmuşam qərar,

Sabahkı şübhələr titrədir məni.

Zamanın zülmündən könlüm qan ağlar,

İndi daha artıq sevirəm səni.

Məhəbbət körpədir — böyüyür hər an,

Mən yetkin bilmişəm onu nahaqdan.

İki sevən qəlbi ayırmaq olmaz.

Xəyanət nə edər büllur sevgiyə?

Sevgi ömürlükdür, dəyişməz, solmaz,

Hər vaxt rövnəq verər təmiz ürəyə.

Qarda, tufanda da yola nur çilər,

Mayakdır, qasırğa söndürməz onu.

Zülmət gecələrdə ulduza bənzər,

Dənizçi onunla tapar yolunu.

Zamanın təlxəyi deyil məhəbbət,

Vaxtı əyləndirə al dodaqlarda.

Hər şeyə hakimdir bu böyük nemət,

Əyilməz, büdrəməz çətində, darda.

Əkər sözlərimdə yoxsa həqiqət,

Nə mənim şerim var, nə də məhəbbət.

Məni bu cür qına: tərk etdim səni,

Xətir-hörmətinə qaldım biganə.

Unutdum əvəzsiz, nadir sevgini,

Bilmədim bəxtimsən vahid, yeganə.

Bilmədim qədrini, qiymətini mən,

Əyləndim dəyərsiz kəslərlə ancaq.

Hər əsən küləyə qaldırdım yelkən,

Düşdüm nəzərindən daima uzaq.

Təqsirim, günahım nədir, əlbəəl,

Bir-bir aydınlaşdır öz qərarınla.

Məni məhv eləmə nifrətinlə gəl,

Hər cür cəzamı ver baxışlarınla.

Sınayırdım sənin sədaqətini,

O təmiz, o bakir məhəbbətini.

Elə ki, iştaha küsdü, acı, turş

Yeməklər yeyirik, dostum, həmin gün.

Peyvəndlə özümüz oluruq naxoş

Sonra xəstəliyə düşməmək üçün.

Mən də doyub şirin, xoş ülfətindən

Nankora, nadana bənd olmuşdum, bənd.

Doğrusu, bezmişdim səadətindən,

Onu xəyanətlə eylədim peyvənd.

Sevincim, fərəhim getdi əlimdən,

Mənə dərd gətirdi peyvənd üstəlik.

Əbədi sevginçin xəstələndim mən,

Sevgini əbədi aldı xəstəlik.

Öyrənib dərk etdim bunu, doğrudan,

Sevgi xəstəsinə zəhərdir dərman.

Sirenin [1] S i r e n — qadın adıdır. gözündə cəhənnəmmi var?!

İçib göz yaşından, zəhərləndim mən.

Qorxumla ümidim qarşılaşdılar,

Birdən məğlub oldum qalib gəlirkən.

Xoşbəxt olmamışdım belə heç zaman.

Neçin mən özümə kəsildim qənim?

Dəli qızdırmanın od-alovundan.

Çıxdı hədəqədən yanar gözlərim.

Hər ağır ziyandan xeyir doğulur,

Gözəl ülviləşir çəksə müsibət.

Əvvəlkindən daha dözümlü olur

Yenidən alışsa sönən məhəbbət.

Qayıtdım əslimə, yanılsam da mən,

Qazançım çox oldu itirdiyimdən.

Oldu qəddarlığın mənə bir kömək,

Duydum, hiss elədim dərdi, qüssəni.

Dəmirdən, poladdan deyildir ürək;

Öz suçum ikiqat bükübdür məni.

Bir zaman sarsıldın haqsızlığımdan,

Gördün cəhənnəmin məşəqqətini.

Zülüm eyləməyə alışdım yaman,

Vaxt olmadı biləm cinayətini.

Ah, o soyuqluğun zülmət gecəsi

Göstərdi ağırmış həqiqi kədər.

Bitişər qəlblərin sınmış şüşəsi,

Peşmanlıq məlhəm tək çəkilsə əgər.

Men qəmi unudum, sən qubarını,

Yuyaq bir-birimizin günahlarını.

Pis olmaq yaxşıdır pis adlanmaqdan,

İfşa olunmaqdan dəhşətlidir şer.

O necə sevincdir edilir bəyan,

Ondan könlüm-gözüm tutmayır xəbər.

Qeybət ustaları zövq almaq üçün

Al-qızıl qanıma deyirlər qara.

Günahda deyiləm onlardan üstün,

Niyə pis görünür yaxşım onlara?

Günbəgün çoxalır, artır böhtanlar,

Yığıb toplayırlar eyiblərimi.

Bəlkə də, mən düzəm, əyridir onlar,

Nə məni görürlər, nə hünərimi…

Pislik qəlblərindən çıxan günədək

Hamı gözlərində pis görünəcək.

Möhkəm yaddaşımın iti tişəsi

Beynimə həkk edib surətini, bil.

Sənin bəxş etdiyin qeyd dəftərçəsi

Mənim yaddaşım tək ömürlük deyil.

Ömrə təbiətin töhfəsi deyim;

Neçə ki dünyada yaşayıram mən,

Döyünür ürəyim, düşünür beynim,

Pozulmaz, silinməz heç vaxt xatirən,

Özün de, hədiyyən nəyimə gərək,

Səni qorumaqdan o ki uzaqdır.

Surətin illəri bir-bir keçərək,

Beynimdə, qəlbimdə yaşayacaqdır.

Qalsaydı dəftərin xatirən kimi,

Mənə hafizəsiz deməzdilərmi?

Zaman, lovğalanma dəyişib məni.

Bu göyə ucalan təzə ehramlar

Mənə görünməyir qəribə, yeni.

Sən köhnə astardan tikirsən paltar.

Ömrümüz qısadır, buna görə biz,

Təzə nə göstərsən, heyranıq, heyran,

Deyirik yaranıb bizim üçün, şəksiz,

Daha demirik ki, varmış bir zaman.

Eşit, salnamənə etinasızam,

Heyrətli nəyin var, gətirək yada!

İndin keçmişin tək yalandır tamam,

Bizi aldadırsan bu qovhaqovda.

İti dəryazınla hədələmə sən,

Sadiqəm, qaçmaram heç vaxt sözümdən.

Sevgim doğulsaydı adi uğurdan,

Olardı taleyin bic bir övladı.

Onu ya gül kimi oxşardı zaman,

Ya da alaq kimi yolub atardı.

Yox, yox, təsadüfdən uzaqdır sevgim,

Dəbdəbə qoynunda qalmayıb dustaq.

Zülmün pəncəsində kölə, müttəhim,

Zamanın əlində deyil oyuncaq.

Yoxdur xəyanətdən heç bir qorxusu,

Vaxtın hökmü ilə dəyişmir, dönmür.

Olub bir əbədi yolun yolçusu,

Günəşlə alışmır, yağışla sönmür.

Zamanın təlxəyi olsa məhəbbət,

Ölümü həyatdır, ömrü cinayət.

Taxtını çiynimdə tutmaram, yəqin,

Hörmətli olmaqçün şahın yanında.

Qoyub özülünü əbədiyyətin

Viran eylərəmmi onu bir anda?

Zahiri bəzəyə səcdə qılanlar

Bir azdan itirər bu səcdəgahı.

Adi səadəti unudub onlar,

Dumana bürüyər aydın sabahı.

Saçır sədaqətlə sevgim nur, işıq,

Kasıbdır, yoxsuldur, azaddır fəqət.

Nə bir biclik bilir, nə də alçaqlıq,

Yeganə arzusu: təmiz məhəbbət.

Ey iblis, şərini artırma nahaq,

Zülmət çoxaldıqca nurlanar çıraq.

Mənim əziz dostum, gəncliyinlə sən

Zamam əks edən təmiz güzgüsən.

İllər qovuşdurur kamala səni

Alırəvəzində gözəlliyini.

Xaraba içində hakim təbiət

Sənin gül hüsnünü qoruyur fəqət.

İstəyir saxlasın təravətini,