Франтишек Богушевич - Творы

Тыкеле — толькі.

Ад Пятра да Якуба — з 29 чэрвеня да 25 ліпеня (н. ст.).

Прэце (польск. przecie ) — аднак, але; тут у значэнні дарма, дарэмна.

Гвезды — зоркі.

Шталтам убогі — на выгляд убогі.

Цырулік — лекар.

Ратнік — ураднік.

Рыконі — мястэчка Рукойны (Рукайняй), непадалёку ад Вільні; у Рукойненскім касцёле хрысцілі паэта.

Без прыгат — без парэнчаў.

Ламы — завалы з галля і сухастою ў лесе.

Пакрова — Пакровы, рэлігійнае свята 1 кастрычніка.

Каза — астрог.

Траф — выпадак, здарэнне.

Брадзяжка — валацуга; бяспашпартная.

Аліндар — арандатар.

Усе ў залатых каўнярох — у аўтографе: усе ў адных каўнярох.

Акцызнік — службовец акцызнай установы, якая збірала падатак за выраб і продаж гарэлкі.

Кубан — хабар.

Шляма (польск. szlam ) — шлам; ціна, асадак (у паравых катлах пры адстойванні ці фільтрацыі).

Наўда — карысць.

Пасэсар — арандатар.

Асэсар — станавы прыстаў.

Ройсты (польск. rojsty ) — багна; імшары, лясныя лагі.

Кіяны (Кяна) — вёска каля Рукойнаў.

Ваўкелы — забалочаная сенажаць з хмызамі ля Багушэвічавай сядзібы ў Кушлянах.

Уторы — краі-выступы ў бочцы, пазы для замацавання дна.

Лучок — вушка ці дужка на бочцы.

Анёл паньскі — малітва каталікоў за памерлых; паводле падання, разганяе страхі, прывіды.

Браска — досвітак.

Ліна — канат, тоўстая вяроўка з канопляў або лёну.

У наборы — у рэкрутах.

Замаслаў — мястэчка Жэмаслаў (Жамаслаўе) у колішнім Ашмянскім павеце (цяпер Іўеўскі раён). Вясной і ўлетку 1861 г. тут адбыліся сялянскія хваляванні, якія скончыліся сутычкай з войскам; непакорлівых цягнулі на пакаранне ў Замаслаў, дзе стаялі казакі. У Замаслаўі жыў Багушэвічаў знаёмы Казімір Умястоўскі.

Сает — тонкае фабрычнае сукно лепшага гатунку.

Штахвэтам — эстафетай.

Кліпатэнт (польск. plenipotent ) — давераная асоба.

Заскрысліў — запісаў.

Шык — скарб, багацце.

Латоўка — гліняная патэльня.

Скарач — ручнік з кутасамі, на які высыпалі вараную бульбу, ад гэтага ён карэў, рабіўся закарэлы.

Без жаднага — без ніякага.

Смакі, або смокі — цмокі, драконы.

Буч — прылада для лоўлі рыбы.

Памаркі — мары, надзеі, спадзяванні.

Скутку ніц (польск.) — без ніякага выніку.

Внэт (польск.) — хутка, мігам.

Ляк — сполах.

Ціжэмкі — абутак з тканіны; палатняныя, парусінавыя або шаўковыя тапці.

Не струла (польск. struć ) — не атруціла.

Прыварак — мука лепшага гатунку, грачаная, гарохавая, бабовая, а найчасцей ячная для прыгатавання розных страў.

Пад заставу — пад заклад.

Аборкі — вёска пад Маладзечнам каля Палачанаў са слынным старажытным драўляным касцёлам, рэшткі якога захаваліся дагэтуль (пабудаваны ў 1443 г., перабудаваны ў 1773 г.).

Беразіна — рэчка ў Аборках.

З каліндарка — з календара.

Злыдні — дробныя гаспадарчыя рэчы, транты.

Чварагранну — чатырохкутную.

Ражанец — ружанец, пацеры.

Bóg ucieczką (польск.) — Бог маё сховішча, мой ратунак ; пачатковыя словы каталіцкай малітвы.

Цёнгле — заўсёды.