Зьміцер Захарэвіч - Лірыка з элемэнтамі радзімы і паганства

Напорнасьць струмянёвых хваляў.

Тады бязважкасьць туманоў

Зьявіцца сонмам белых зданяў

І высьляпіць маё вакно,

Ня бачыла каб аджываньне.

НОВЫ САВАНАРОЛА 7

Ад пачатку вякоў

атрыманыя крыўды,

калісьці

Набалелыя

ў прызьмерк лучынаў,

між ясак грамніц,

У купелях крынічных

дарэшты

сьвінцом наліліся

І пайшлі праставаць

“прывялебных”

за зрынутых ніц.

Па блюзьнерству кавярняў,

ненажэрнай

нахабнасьці крамаў,

На нэоне вітрынаў

пакідаючы

сплаты таўро.

Выкшталцонасьць сталіц

у нябыт

пацякла ручаямі,

У якіх астыгала

раздушанае

гадаўё.

Над бляяньнем TV,

скавытаньнем

ружовае прэсы,

Манітораў аскепкамі

і могілкамі

дыскатэк

На вятрох палымнелі

ютрані

ачышчальнай пратэсы,

Каб з агнёвае раніцы

Новы

паўстаў Чалавек.

* * *

Пахнуць промнямі пажоўклыя старонкі,

Між якімі кветкі і палын

Пальцамі танклявымі ў пярсьцёнках

Прыхаваныя ад плётак на ўспамін.

Томік чый − Міцкевіч ці Пэтрарка?

Ды санэтам не засьцерагчы

Ад альтанкі, апусьцелай на сьвітанку

Па мінулае фіялкавай начы.

Котка ў крэсьле позірк касавурыць.

Новы дзень без асаблівых зьмен.

П’е самотна засьцянковая Лаура

На тэрасе па-над кнігаю абсэнт.

ВАРАЖБА

На ўскраіне места парк сьцішаны

Голым вецьцем казыча ўсход,

У вышынь кругляк сонца падкінуўшы,

Ён варожыць ці лішка ці цот?

Золкай раньняй парой красавіцкаю

Зь ім цікую на новы дзень –

Які скутак з блізкае прыйшласьці?

Што з сабою яна прынясе?

Ці дасьць парасткі слова жывое?

Ці ўзбуяе па часе здранцьвелым? –

Бо бязь ліку зярнят-залатовак

У няўважлівых душах змарнела.

Іх рассыпваў нявартай драбніцай

Узмахам лёгкім шчодрай рукі,

Гэтак з морам растаючыся

Мы шпурляем на дно медзякі.

У надзеі вярнуцца хоць раз яшчэ

На распаленыя берагі,

Але вымываюць нарэшце

Хвалі нашых свавольстваў сьляды.

Нетаропка іду паркам сьцішаным –

Скрозь у сілу ўбіраецца дзень,

Сонца паміж цотам і лішкаю –

Прыйшласьць што з сабой прынясе?

* * *

Бесстароньне па сьвеце дзень кожны

Восень пошту разносіць сваю.

І, як на апусьцелую пожню,

Ліст, нібы разьвітальны – апошні,

Лёг зьнячэўку на даланю.

У лісьце тым ні сьлёз, ні праклёнаў,

Толькі сум абляцелай вярбы.

Спраўджваньнем разьвітаньня закону

Лістапад апускае заслону

Па завершанай кветнай пары.

Адпусьціўшы на бестэрміновы

Адпачынак ва ўзгадках маіх,

І з разрэджанае прасторы

Пасьміхаецца захад барвова,

Пакідаючы небасхіл.

Але ўсьмешкай ня цешыць зьнікомай –

Ранак іншага не прынясе.

Заўтра, каб не настала ніколі,

З кожнай кропляй атрутнай патолі

Перакрэсьліваю пакрысе.

ЗАГІНУЛЫМ У 1831 г. і 1863-64 гг.

Прымглёны туманом сьвітанак.

Бывай, стары бацькоўскі дом!

У засень паркаў ды альтанак

Ці вернемся мы са шчытом?

І разьвітальны пацалунак

На ганку вусны апячэ.

Мной падагнаны ўжо рыштунак –

Мы вернемся не на шчыце!

За шаблі, штуцары і косы

Узяцца вымушае годнасьць,

У бой ісьці сьвяты і жорсткі

За Нашую і Вашу Вольнасьць!

Апоўначы атакай дзёрзкай

Прарваны карнікаў заслон –

Благаславеньнем у нябёсах

Штандар з Пагоняй і Арлом.

Не адыйсьці нам у пасьцелях

І на чужыне не змарнець –

Мы гінем пад агнём прыцэльным –

Альбо свабода, альбо сьмерць!

Жывыя кветкі на магілах,

Дзе сьпяць героі вечным сном,

Хай сьведчаць Бацькаўшчыне мілай –

Вяртаемся мы са шчытом!

* * *

Ад прысадаў, што смугою запарушаныя,

У раскутую вятрамі вышыню

Растрывожанай начною птушкаю

Ледзь заўважны мкліва шугану.

Пакідаючы правіны незамоленымі

І мітрэнжных зданяў насланьнё,

Воляй прагна дыхаю напоўніцу,

Між сузор’яў станаўлюся на крыло.

Паглыбляюся ў сівы прадон з узмахамі,

Скрозь асьвенчаны маладзіком.

Адсюль долу не завабіць прахнае

Спадзяваньняў здрадлівых сілом.

І спагадлівасьць дазволаў непатрэбная,

Каб нябёсы навылёт прашыць

Над засьнежанымі пушчаў нетрамі

Ды санліваю зіхоткасьцю сталіц.

Будзе час надвор’е пераменіцца –

Кветны травень прыйдзе назаўжды.

Верагодна мы яшчэ сустрэнемся,

Толькі ці пазнаю вас тады?

Бо на золку студзеньскім, запозьненым,