Зьміцер Захарэвіч - Лірыка з элемэнтамі радзімы і паганства

Ліхтароў медзяныя манэты,

Кожны двор, кожны дом, кожны рог.

Я кахаю ў ейных вачох

Жомчуг гэтых нябёсаў бясхмарных,

Неспатольную смагу кавярняў,

Лістападаўскіх паркаў рызьзё.

Я кахаю ў ейных вачох

Мастакоў і актораў у працы,

Брук ад летняга сонца гарачы,

Сьвяты Нашыя ў Нашых сьцягох.

Як кахаю прысадзісты Менск,

Што адбіўся ў ёйных вачох,

Бы чарговага вершу чаканы радок,

Дык, канешне, кахаю яе!

* * *

Як файна жыць

І не прымаць нікога

з вашых

Пісьменна ўкладзеных багоў,

І вольным быць

У сваім выбары і словах,

а няўдачы

Не уважаць за мыту з колісь зробленых грахоў.

Як файна жыць,

Ня ўкленчыўшы ніколі

ў вашых

Сьвятарнях Блуду на Хлусьні.

Ужо лепш піць,

Каб раніцой самому

ўзважваць

Цяжар уласнае маральнай чысьціні.

Як файна жыць

І не прасіць нічога

ў вашых

Аж да ванітаў перасычаных айцоў,

Натхнёна йсьці

Празь беспрасьвет праклёнаў

і анатэм

Ад вас адлучаным самім сабой.

Як файна жыць,

Палаючы на плошчах

вашых

У пекле інквізытарскіх агнёў.

Ды ўсё ж перамагчы

А потым

не прабачыць,

Зацьвердзіўшыся ў ерасі сваёй!

* * *

Яшчэ ня вырас з бацькавай кашулі,

А ўжо разгледзелі й “на ўвагу прынялі”,

Ужо не папярэджаньні,

хоць жа пакуль ня кулі,

Жадаюць змусіць плыжыцца ў гнаі.

І не ўздымаць ні голасу,

ні позірку да зораў –

Няхай відучым, утаропіцца ў цямрэч,

Ды гэты гразкі супакой кладоў і нораў

Даводзілася схалануць адмоваю Г і Б ець.

Славуты колькасьцю кульнутых шклянак

Дражню, нэрвую вас, някуплены гэрой.

Я штрофы страчваю, блукаючы па крамах,

Дзе не прыдбаць ніяк тае адной.

Яе ў паўзмроку на забавы скралі,

Яна пасаджаная ў краты пад замкі.

Камусь назьмену сум і сон падаравалі,

Мной выбар зроблены –

ламіцца напрасткі,

Не варажыць ці вынясе віхлястая крывая,

А – як уборамі хаўтурнымі ня скулі –

Кірунку вызначанага ўпарчуся, трымаюся,

Таму баязна-засьцярожана пільнуюць.

Аднак настаўлены на грудзі цэльнік

Няздольны ні суцішыць, ні засьціць

Цяпер злачынныя,

няўцямныя памкненьні –

Урост узьняцца ды пайсьці.

* * *

Традыцыі каханьня і вайны

Спрадвеку слаўныя надзейным гартам –

Зямлі распнутай верны сын,

Застрэміў памяць я дачкою акупанта.

Каранаваныя арлы “канфэдэратак”

У сваякі нам набіваліся тым годам,

Згадаўшы час супольных высілкаў і стратаў

Дзеля дзяржавы Двох Народаў.

Як соладка было прыгожай марай трызьніць!

Зьдзяйсьняць – бяз мала, пагатоў.

Два леты ад Дняпра да Віслы

Мы за яе лілі зацята кроў.

Два леты... Ды ці замінала каму восень?

Няхай кастрычнік пазалочваў сьвет,

Нязьменны краявід: штыхі, драты, абозы,

Атака, выбух, бінт і лязарэт –

Маёнтак, вернуты “праўдзівым гаспадáрам”.

Ці ведаў хто, што непамысна злучыць

Ён варажбою хваляў мклівай Шчары

Панну з-пад Лозьдзі і “тутэйшага” паручніка.

Гавораць, гэткае – часьцей увесну,

Але вось, выпала традыцыю зыначыць

Праз ананімны сьціпленькі букецік

Сьвежазьнятому зь лекарскіх варштатаў.

Першыя дні прыкідак і прыглядак.

На запальніцу ўрэшце запытацца падыйшла,

Каб потым натуральным сталася працягам:

– ...Krystyna.

– Мне прыемна. Станіслаў...

Паходні клёнаў занімалі вечар

І той курэў, бы лёнданскі тытунь,

Падораных ёй кімсьці цыгарэтаў,

Схаваўшы таямніцу ночы ў даланю.

Пад сукняй шыняля сьвярбеліся мне шнары,

Промньмі апошнімі гаіў іх крыўскі бог.

За сьветам дзесь гарматы неба йрвалі,

Я ж патанаў у прагнулых вачох.

Касьцельнымі званамі плыў сьвітанак

Са стромкіх веж падляскага мястэчка,

Нібы ўспаміны падбірала станік,

Панчохі, намітку да будучай сустрэчы.

Мы ўдасканальвалі, забыўшыся на стому,

Сябе ў майстэрстве велічнага пачуцьця,

Надаючы застыглым колісь формам

Моц і энэргію сьвінца.

Спазнаючы пяшчоты бездань пакрыёму,

Хоць гэны чын і не адпавядаў на час,

З асуджанаю да каханьня, згубы, злому,

Што да пабітага тулілася пляча.

Ды ў хвілю згасла, растварылася ў сутоньні,

Няўцямна цьвердзячы

ледзь гучнае: “Dlaczego? 6”,

Як дзеі апусьціў заслону –

Скрозь зубы выцэдзіў: “Назаўтра еду...”

А ад’яжджаў адзін,

бяз сьлёзных разьвітаньняў,

На золку рушыў у чырвоны ўсход,