Зьміцер Захарэвіч - Лірыка з элемэнтамі радзімы і паганства

У веснавым аксаміце.

АЙЧЫНА

Гэта болей за сьмерць,

Больш за славу, за забыцьцё

І мацней за сьвінец,

І вышэй за жыцьцё.

Гэта выбар бяз права абстракцый сумленьня,

Гэта княскіх харугваў непераможная сталь,

Маладосьць утаптаных у акоп пакаленьняў,

Паходня стомленых сонца чакаць.

Гэта ня меньш

За душý тваёй маці,

Гэта смачней

За цёплы, толькі сьпечаны хлеб.

Гэта прамень

На падлозе дзядоўскае хаты,

Гэта жаўнер,

Што памёр за цябе.

Гэта колішняе

І цяперашняе,

Гэта тысячы год пасьля нас.

Гэта здольнае

Усё выцярпець

Ды Фэніксам узьняцца ў свой час.

Гэта вецер, што сьпявае

між нашых сьцягоў Вызваленьня,

Гэта вочы і вусны каханай дзяўчыны,

Гэта вечнае,

што завецца –

АЙЧЫНА.

РАССТРАЛЯНАЙ ЦЯЖАРНАЙ ДЗЯЎЧЫНЕ

Сукенкай лёгкай

Васілёк прымяты,

Чорныя вокны

Пустой хаты

Глядзяць у нікуды,

А неба плача,

Струменьчыкі вады

Бруяцца па яе

Шчацэ.

Усё,

Дзеля чаго

Яна

Была,

Змагалася, хварэла,

Сьвінцом

Банальнага расстрэла

Адправілі за ўсход.

Вайна

Ішла

Сваёй хадою

І бляск клінка

Палаў крывёю.

Тая цякла,

Цякла,

Цякла...

Нібы вада?

Нібы віно?

Але яна…

Яе

За што?!.

Спачатку ботам

У жывот,

А там

Ужо

Жыло.

І крык, вядома, за дваіх,

Калі ў прыцэле іх

Заенкала адна:

Дзіцятка ты ж

Маё! Дзіця-а!

Дзявочае

Якое шчасьце?

Ну а ў яе ...

Якой напасьці

Спатрэбіліся гэныя ахвяры?

Мары

Пра сьвятых салдатаў

Хлусьня,

Навокал кты.

І ейная зямля

Нам не даруе

Сваіх стогнаў

Прыйдзе час

Мсьціўцавай куляй

Усе праклёны

Знойдуць нас.

* * *

Неба сутоньняў Парыжу

Колеру брукаванкі.

Я ніколі ня быў і ня бачыў,

Але ўпэнены – гэта дакладна.

Ледзь разрэджанае сьпелай барвай,

Што паволі ў нябыт астыгае.

Я ніколі ня быў і ня бачыў.

Ды пакінуў усё ж напамінак –

Россып крокаў на той брукаванцы.

Недалёка ад Пэр-Ляшэзу 1

І вышэй за званы Нотар-Даму 2

Я прайшоў разьвітальным шпацырам.

“Марсэльезы” пачэсная варта,

Шыхт мюратавых вершных егэраў,

Батальён пасівелых гвардэйцаў

Справадзілі пад Выгбу Трыюмфу 3,

І ўсьміхаўся мне Імпэратар.

Усё было непазьбежна ўрачыста,

Незабыўна, як першае шчасьце

Піць несканчальны нэктар пацалункаў.

Толькі неба сутоньняў Парыжу

Наўрат лепей за змрочную ласку –

Нарадзіцца ў забранай краіне

З абавязкам змагацца за Волю.

Я ніколі ня быў і ня бачыў...

KEIN RUSSLAND !

Праданы горад даляравы рай

Мне малюе на шыбе вакна,

Такі непадобны і непатрэбны я

Два словы сьціснуў у кулак –

Kein Russland! 4

Найлепшае шчасьце – быць ні прычым,

Прачынаючыся кожную раніцу...

Рукі прэч! Сонца застанецца маім,

Як апошняе, што лашчыць гэтую зямлю.

Kein Russland!

Штыхет, карабін, россып гранат –

Зь мяне хопіць! Мама, бывайце!

Узрывай масты, разьлівай напалм

Пад ботамі акупантаў!!!

KEIN RUSSLAND!!!

КАЛЯДОВЫ

Аднойчы вернецца той сьнег,

Што колісь спачываў на стрэхах

Продкавых жытлаў,

Што спрадвек

Калядных зычыў ім уцехаў.

Хай хоць дзьве тысячы гадоў

Сьвет падымаецца й кладзецца пад куранты,

Надыдзе час

Рыпеньне палазоў

Важнейшым зробіцца за покрык акупанта.

І застанецца некранутаю куцьця,

Прыціхнуць за сталамі

У чаканьні гаспадараў,

Бо тыя вартасьць крыўскага сьвінца

Спраўдзіць пайшлі на ўсім абшары.

Калі ж скіруюць да радзімых хатаў,

Гатовыя даць рады ў кожнае бядзе,

На сполах жонак:

Хт там?

Гукнуць урэшце:

Бог ідзе!.. 5

* * *

Занялася срэбрам

шчодрая ральля...

Частавала небам

выстыглым далягляд,

Паднялася Юр’ям

ад сыскоў-крыніцаў,

Ад люстэркаў-студняў

за капцы-званіцаў.

Вырывала груганамі

цемру з гушчароў,

Спавівала каранямі

дню й агнявой

Варажбою, пераняла ў зораў

пару таньчыцца,

Асьляпіла места спорам

сваім РАНІЦА .

* * *

“Мы выйдзем шчыльнымі радамі!..”

Макар Краўцоў

Занядбаны сьпіць стары Бог,

На Айчыне пакора і блуд,

Але на здраду, немач і змрок

Вызвольнікі новыя йдуць:

Спавесьнікі Крыўскай Вясны –

Жаўнеры Сапраўдных Ідэй,

Пакаленьне белай касьці,

Зьзяючых помстай вачэй.