Ніна Мацяш - Ралля суровая

ЛАЗІНКА

Зусім скалела рыжая лазінка.
Пад панаваннем лютаўскае белі
Зялёны колер стаў амаль паданнем,
Якое ледзь ліпела на краёчку
Нямыслімае памяці яе.
Але аднойчы варухнуўся корань —
І пацяплела ўзрушана зямля,
І лужынкай блакітнаю апаў,
Не ўцяміўшы, што здарылася, снег.
Ускрыкнула ад неспадзеву кнігаўка:
Заместа зледзянелае лазінкі
Ускалыхнуўся сонечны прамень!
І ў воклічах уражанае птушкі
То ўсмех, то недарэчнае рыданне...

Як хораша разгублены ты сёння:
«Чаму цяпер не раніца, а вечар?..»

Так накалела рыжая лазінка...

СІВІЗНА

Колькі прымаразкаў было,
Покуль снег упаўнерастайны...
Намяцеліла, намяло.
Але вочы глядзяць світальна,-
Але рукі праз стому і снег
Выпраменьваюць шчырасць і спогадзь;
Каб запозненай, труднай вясне
Не забыць да сэрца дарогу,
Каб вясне яго не прамінуць,
Колькі б ёй шукаць ні прыйшлося,
Каб хоць што-колечкі з лепшага сну
Збылося...

САКАВІК

Разветрыла. Глыбока растае.
Капеж аркестрам струнным раскавана
Тарочыць гамы веснія свае.
Пад снегам толькі луг адзін схаваны.

А поле— чорнае.
Ці не таму
Яно найпершым вызваляе грудзі
Ад наледзі загубнай,
што яму
Цяпло сваіх далоняў дораць людзі?

* * *

Як доўга не вяртаюцца буслы.
Даўно на рэках лёд у вырай сплыў.
Даўно ўжо крыламі, нібы рукамі,
Разводзяць над лазою жоўтай кані.
І абтрасае звонкі свіст шпачыны
Пылок з сярожак вольхі і ляшчыны.
На ўгрэвах паадскоквала трава.
...Як доўга не хмялее галава.
Так рады дружнай веснавосці вочы —
А сэрца радавацца што ж не хоча?
Няма яму вясны, яшчэ няма.
На чорна-белых берагах—зіма.
Дзён чарната ды бель даўгіх начэй...
А сонца зіхаціць усё ярчэй!
Усё вастрэй напружваецца слых:
«А можа, сёння прыляцяць буслы?»
Нібы ад іх прылёту акрыяе
Душа.
Нібыта не цябе чакае.

* * *

Як страшна б’е пярун!..
Спыніся, міг!
Стань вечным, непрытомны міг
здранцвення:
Яшчэ ў безабароннасці сваёй
Дуб не ўсвядоміў, што ўжо спапялёны, —
Спыніся, міг няведання!

...Трашчыць,
Палае,
Курчыцца ад болю дуб зялёны!..

ЛЮБЕ

...Усе задумы, словы, крокі, сны —
Яны не абрываюцца труною:
У душах блізкіх ядрацца яны
Неўразумелай, жорсткаю віною.

А свет — ранейшы?.. І не той, і той:
У кожнага свой смех і свае слёзы.
Атаву спеліць позні травастой,
І кнігаўкі крычаць ў апошніх лозах.

Усё, як пры табе. І я сама
У клопатаў ранейшых у палоне,
Як пры табе. Але цябе—няма,
«Няма й не будзе...»—сэрца захалоне.

Дык што ж такое, гэтае жыццё?!.
Я азіраюся: твой сын малодшы
На ўзмежжы, колючыся аб асцё,
Збірае ў жменьку цёплыя валошкі...

БАЛАДА МАРЫ

Дзівосным пер'ем грае цёплы птах, —
Ажно шчыміць і замірае сэрца
Ва ўзбуджана-шчаслівай паняверцы
Раскошу гэту бачыць блізка так.

І рукі узлятаюць да яе,
І пальцы чуюць трапятлівасць цела
Але,
зіхоткая,
амаль нясмела
Ірвецца птушка прэч
і растае...

Асірацела гойдаецца трон —
Вечназялёны куст, што цуд той гушка
Была такой вясёлкаваю птушка —
Скуль на далоні чорнае пяро?

БАЛАДА ПАМЯЦІ

Цвіла пяшчотным лёнам неба сінь.
Жаданая, чаканая, уладная,
Ішла —
не ў госці йшла, а назусім
Да чалавека
Радасць Безаглядная.

Ёй бачылася ўжо, як шумна ў дом
Увойдзе гаспадыняй раным-раненька.
...Сурова заступіў дарогу дот,
Аброслы мёртвым зеллем і крываўнікам.

ЧЭРВЕНЬСКАЯ БАЛАДА 1941 ГОДА ДНЯ 25-га

Сівелі азёры з бяды і адчаю,
Чарнелі ад гора крывавага дня.
Крычала ў бяспамяцці, білася чайка:
У небе гарэла яе чаяня...

Пра што ён думаў у баі няроўным?
Душыла хіжа свастыка зямлю,
Расхлістаную, да пакуты родную...
Пра што ён думаў у баі няроўным?
Фашысцкія знішчальнікі, як восы,
Па двое наляталі на яго.
О неба, неба, стань ты смертаносным
Для подлага захопніка твайго!