7.14. Прочтите, переведите.
Tri tajloroj
En unu urbeto estis tri tajloroj, kaj ili ĉiuj loĝis en la sama strato. Unu el ili elmetis en fenestro reklamon: «La plej bona tajloro de la urbo». La dua tajloro vidis, ke nun pli multe da homoj vizitas la unuan tajloron. Li elmetis reklamon: «La plej bona tajloro en la mondo». Kio restis fari al la tria tajloro? Li elmetis la plej modestan informon: «La plej bona tajloro de la strato».
Elmeti (el-met-i)выставлять, экспонировать,
fenestroокно,
homoчеловек,
loĝiжить, проживать, обитать,
modestaскромный,
multeмного,
restiоставаться, продолжать находиться,
samaтот же самый,
stratoулица,
tajloroпортной.
7.15.* Ответьте (письменно) на вопросы.
1. Ĉu Esperanto estas pli facila ol la angla lingvo?
2. Kiu el la lingvoj, pri kiuj vi scias, estas la plej facila?
3. Kio estas malpli alta, la tablo aŭ la ŝranko?
4. Kiu dombesto estas pli utila, la hundo aŭ la kato?
5. Maria estas 15-jara kaj Andreo estas 10-jara.
6. Ĉu Andreo estas pli aĝa ol Maria?
7. Je kiom da jaroj Maria estas pli aĝa ol Andreo.
7.16. Proverboj.
1. Akvo kura — akvo pura.
2. Bona estas domo nova kaj amiko malnova.
3. Kia estas via laboro, tia estas via valoro.
4. Kio doloras, pri tio ni ploras.
5. Kion koro portas, visaĝo raportas.
6. Kiu malmulte deziras, feliĉon akiras.
7. Lernado sen fruktoj ne restas.
8. Ne venas monto al monto, sed homo homon renkontas.
9. Sperta mano ne restas sen pano.
10. Tro rapida laboro — tro malgranda valoro.
Doloriболеть, вызывать боль,
fruktoфрукт, плод,
koroсердце,
ploriплакать,
portiнести,
puraчистый, ясный,
raportiдокладывать, рапортовать,
renkonti1. встречать, 2. встречать, находить,
spertaопытный, сведущий, искусный,
visaĝoлицо.
7.17.*
Представьте себе, что вы встретили эсперантиста из другой страны. Спросите его (разумеется, на эсперанто):
1) как его зовут,
2) из какой он страны,
3) когда он приехал в нашу страну,
4) говорит ли он по-русски,
5) в каком городе он живёт,
6) много ли эсперантистов в его городе,
7) нравится ли ему наша страна,
8) переписывается ли он с эсперантистами из нашей страны,
9) хочет ли он переписываться со всем миром,
10) хочет ли он переписываться и с вами,
11) сколько ему лет,
12) что его интересует,
13) часто ли он пишет письма друзьям,
14) много ли у него друзей в нашей стране?
8.1.
Дробные числительные, обозначающие часть, образуются с помощью суффикса -on-:
duonoполовина, 1/2,
trionoтреть, 1/3,
kvaronoчетверть, 1/4,
kvinonoпятая часть, 1/5,
dekonoдесятая часть, 1/10;
tri seponojтри седьмых, 3/7.
8.2. Обозначение времени на часах.
— Kioma horo estas?Который час? Сколько времени?
— (Estas) la kvara.Четыре часа.
5:15. Kvarono post la kvina.
5:30. Duono post la kvina. La kvina kaj duono.
5:45. La kvina kaj tri kvaronoj. Kvarono antaŭ la sesa.
6:12. Dek du (minutoj) post la sesa.
6:32. La sesa kaj tridek du. Dudek ok (minutoj) antaŭ la sepa.
8:55. Kvin (minutoj) antaŭ la naŭa.
В ответах слово minutojобычно не употребляют. Итак, если минутная стрелка находится в правой половине циферблата, время указывается с помощью предлога post(после), если в левой — antaŭ(до). В вопросах и ответах, связанных со временем, принято пользоваться неопределённым предлогом je(он обычно употребляется в тех случаях, когда ни один из других предлогов не подходит по смыслу).
— Je kioma horo mi devas esti tie?В котором часу я должен быть там?
— Je la oka kaj duono.В половине девятого.
— Kiam vi venis?Когда вы прибыли?
— Hieraŭ, je la sepa kaj duono matene (vespere).Вчера, в половине восьмого утра (вечера).
Вопрос «Сколько времени?» в русском языке имеет два смысла и на эсперанто переводится по-разному. Например:
Сколько сейчас времени? (который теперь час?) Kioma horo estas nun?
Сколько времени прошло? Kiom da tempo pasis?
8.3. Словосложение.
Сложные слова в эсперанто образуются обычно из двух корней или слов:
patro(отец) + lando(страна) = patrolandoотечество;
dormi(спать) + ĉambro(комната)= dormoĉambroспальня;
multe(много) + kosti(стоить) = multekostaдорогой, дорогостоящий;
meza(средний) + epoko(эпоха) = mezepokaсредневековый;
bela(красивый) + soni(звучать) = belsonaблагозвучный;
longa(длинный) + kolo(шея) = longakolaдлинношеий;
bona(добрый) + voli(хотеть) = bonvoluбудьте добры, пожалуйста.
Читать дальше