Янка Юхнавец - Урачыстасьць у садзе[Драматычныя начыркі]

у пжянай лосьце.

(Хведар адыходзіцьь неўзабаве коціць кадку з

хмельным мёдам да гасьцейь Млынар нясе гліняны

збанок і стаўляе перад Пустэльнікамь Ганка і Хведар наліваюць каўшы з кадкіь госьці барзьдзяць

наліць свае каўшы)

Вам — любасьць і шчасьця, госьці!

(Млынар сядае паміж Пустэльніка і Ганкі)

Усе зачэрпнулі мёдахмельнасьць?

(ускрыкі: — Усе!

У любасьць Ярылу — Хрысту нашаму,

за навасельле выпжем!

(ускрыкі: — П6ем… Музыкі граюць. Пустэльнік пже

із збанка)

П6ем! Выпжем за сябе — трудлівы рой

у сотах мёд хмялісты бражыцца

справеку нам!

(адыходзіць ад Пустэльнікаь праходжваецца

каля гасьцей)

ганка (спрытна прыхінуўшыся да Пустэльніка)

Ён спагардзіць нам. Ён добры, добры.

Пустэльнік (калісьці нецярплівасьць меў

да людзкіх недастаткаў, а ў гэтай

неспадзеўнасьці ён увесь аддаўся

толькі імем Пустэльнікаь зноў пже із

збанка)

За тваё здароўе выпіў.

(азірае залю)

Сьцены новыя смалою пахнуць,

і скульптура, мной асуджаная, стаіць,

усё тут зроблена Млынаром прыгожа,

такога я ніколі не чакаў…

Мы заадно ізь ім.

(прыціснуўшы далоню да сваіх грудзейь

утаропна да Ганкі)

Як хутка запякло… рэзь па ўсім целе…

(прыкурчваеццаь ягоная ціхая гутарка

робіцца несамавітай)

Суровасьцяй памылкі я жыць хачу…

Я-ж бачу веек тваіх мірганьне…

(Ганка крыху адхінуласяь незразумела ўсьміхаецца)

Я, Пустэльнік, пакінуў смутак пушчы

ачмурэлы гонам сваёй веры…

няўжо заходзіць сонца?.. праменьні шапацяць…

шчэміцца шаптаньне маіх… жаданьняў…

(хістаеццаь ідзе да Млынара, той вясёлы,

каля гасьцейь пакуль ідзе)

… у грудях хаваецца ўсё бывалае

пакутай спадзяваньня…

… чаму пясок? Пясок жарсьцвяны найпершым шорахам

шасьціць… чаму шасьціць

між пясьцяў чутка чу-у-тных рук?..

(звальваецца каля ног Млынара.

Ускрыкі: — Замлеў!.. Вады!.. Вады усякай!..

(толькі некалькі гасьцей падыходзяць да ягоь

падбягае Ганка)

Млынар (прыжмурна азірае Пустэльніка)

Як хутка захмялеў наш чалавек сьвяты —

дзівосы тояцца ў мёдзе хмельным…

(Ганка хоча нешта сказаць, але Млынар ідзе

да Хведараь падыйшоўшы, некалькі разоў шоргнуў

абуткам па падлозе, а тады нягучна да яго)

Бог значыць час: каму заснуць —

дзеля сябе ўшчэмлены супакой душы.

У снох найлепш прысьніць грахі свае,

з уздыхамі віноўнасьці самаму сабе,

чым чуць іх, ходзячы, ад людзей,

бо ведаюць яны: твае грахі знаёмы ім.

(зірнуўшы у бок Ганкіь правіцай-пясьцей, бы

крыло птушкі пасьля палёту)

Цяліца маладая род насіць жадала

ад злога чалавека,

сьпяліць у жываце сваім,

у помачах ласкі мацеры…

(Ён ведаее: яму так трэба заховаццаь Уверліва,

усьмешна, прыкладае рукі да грудзей)

Усё натужліва ў жыцьці.

Само жыцьцё баіцца

што пачало жыцевіць.

Існасьці быцьця — шматкі надзённыя,

нас злом шмуляць дасягла-звязана:

зло губіцца знаёмым злом…

(азірае гасьцей, яны для яго — затулістая сьцяна,

за якой нешта творыцца, адбываеццаь зноў зьвятраецца да Хведара)

У чалавека з розумам здаровым

спагада ёсьць, і яна — разборлівая.

Пасьля жахаў справядлівасьці кеміцца:

жахаў нетварэнец быў,

а сьведкам можа, пагардлівым хадзіў

разямістай.???

Хведар (таксама ціхотна)

Розніцы асуднасьцяў тваіх

цяпер ня кемлю я…

(ададзя, кранаецца вопраткі Млынара)

… але чаму ён крыхлінай раптоўна злёг?

Млынар (наводдаль адыходзіць і зноў

вяртаецца да Хведара)

Ачуняе…

Дрыгае нагамі… хрыпіць яшчэ…

(ня вельмі клапотна)

А можа, перадаў атруты?

Я-ж толькі пагнусіцца над ім зьбіраўся

і слоў дзярмо зьвязанае, калючае

прынагодзіў скласьці

на галаву яго.

Ганка (падыходзіць, датыкаецца грудзей

Пустэльніка)

Ня дыхае ўжо… Ён сканаў…

(думае абняць Пустэльніка, але адхінуласяь

зіркна на Млынара, Хведара і гасьцей)

Ён сканаў… на вуснах пена…

Млынар (да гасьцей, што асталіся каля

Пустэльніка)

Адступецеся, госьці даражоныя!

Вам месца там — гасьцеце!

Воблікам сьвятым наш ойча ачуняе.

Гасьцеце люба — сябе не забывайцеся!

(надалей, наўзбоччу Хведара, ціха, ня вельмі

ўсхвалявана)

Ты гібель іншых бачыў

цяпер і гэтае маё,

запамятай бяз асуджэньня.

А калі толькі? — асудзі тайком свае душы.

Ты-ж здраду не таіў да мяне бліжняга…

Здарылася! Пасьпешлівыя грахі мае няхай

асыпяцца ў грахі сувеяў зь іншымі.