Зміцер Вішнеў - Замак пабудаваны з крапівы

Раніцай, калі мая нага тырчэла з-пад коўдры агромністым горным наростам, зазваніў тэлефон. Стаіць у мяне каля канапы такі чорны свінтух і рохкае ў самы непатрэбны час. Хаця цяпер гэта было больш падобным да гудка паравоза. Я, не ўздымаючы галавы, намацаў далёкі тэлефонны лыч і выгукнуў хрыплае:

– Слухаю!

– Ты яшчэ спіш?!! – злосна пракрычалі мне. – Праз трыццаць хвілінаў цягнік! Сафа, ты яшчэ спіш?!! Уставай, сволач! У цябе квіткі на цягнік! Мы цябе чакаем!!! – Голас яшчэ прарыкаў нешта нязвязнае і злоснае, і пайшлі гудкі.

Бах! Мяне кінула пад лёд… Бах! У вушы папаўзлі нахабныя мурашы… Бах! Мае вочы расплюшчыліся і ператварыліся ў плафоны! Было адчуванне, што ў мяне цэліцца снайпер. Праспаў!.. Праспаў цягнік Масква – Берлін, да якога чапляецца адзін няшчасны вагон з Менска і на які мы бралі квіткі загадзя! За месяц!.. Бо інакш – толькі аўтобусам. А гэта вам не хухры-мухры. Гэта ехаць не адзін дзень. Я ўявіў сябе ў аўтобусным крэсле, уявіў скурчаным і брудным, нібы складзеным у некалькі разоў і запхнутым у валізку. О, божухна, толькі не гэта! А яшчэ многа-многа палотнаў (вось дзе я ўжо ненавіджу ў сабе мастака!), якія не ўвапхнуць у гэты пракляты аўтобус. Бо не гумовы!.. Хаця… хіба на галаву пакласці?! А яшчэ, яшчэ… абавязкова там не будзе працаваць прыбіральня! Я ўявіў, як прымяраю рознакаляровыя твары: афрыканскія, японскія, аўстралійскія… Уявіў, як шчыліцца ў нямым крыку мой рот: «Н-е-е-е-е-е-е! Толькі не гэт-а-а-а-а-а!»

Я ўскочыў. Я не служыў у войску, але цяпер мне мог пазайздросціць кожны прафесійны салдат. Вось дзе б узрадаваўся мой бацька!.. У мінулым ён быў афіцэрам савецкай арміі. Ягоныя бліскучыя боты з падкоўкамі не аднойчы адбівалі барабанны дробат па брукаванцы еўрапейскіх гарадоў. За ягонай спінай заўсёды весела развяваліся штандары акупацыйнага атрада. Цяпер бацька стаяў перада мной у новенькай зялёнай форме падпалкоўніка і радасна ўсміхаўся, блішчэў залатымі пагонамі, ззяў зорачкамі і ціха махаў рукой: «Уставай-уставай! Паснедай. І трэба ў школу. Маці прыгатавала ўжо… Блінчыкі з мёдам…»

А-а-а-а-а-а-а!!! Гэта мой крык нібы ядро закруціўся і зашыпеў па пакоі!… А-а-а-а-а-а!!! Не паспела згарэць бабруйская запалка, як я быў ужо сабраны. У зубах – торба, за спінай – заплечнік, і яшчэ многа-многа скручаных палотнаў… Столькі скруткаў нармальны чалавек не можа ўтрымліваць адначасова. Яны былі паўсюль! Я выглядаў як дзікабраз… А магчыма, я быў падобны да пехацінца перад марш-кідком… Але ж трэба памятаць, што ў выключных сітуацыях чалавек здатны на самае неверагоднае!..

– Алё! Таксі…

Перад пад’ездам мяне чакаў пітон – паглынальнік новых відаў дзікабразаў. У ягоных бяздушных вачах адлюстроўвалася лісце дрэваў. Я згадваў савецкі мульцік пра ўдава і папугая… пра даўжыню ў папугаях… а калі пра даўжыню ў дзікабразах? У гэтых думках не было б нічога арыгінальнага, калі б не адно «але». Недалёка ад пітона блішчэлі акулярамі пяць бабулек. Сярод гэтай нерамантычнай раніцы яны выглядалі ляжачымі паліцэйскімі. Ды і лавачка ператваралася ўжо ў адну вялікую інвалідную каляску. А калі пітонаў вымяраць у беларускіх бабульках, што гніюць каля пад’ездаў? Гэтая думка засела ў галаве нібы ўкус змяі.

Дзікабраз даў нырца ў разяўленую пашчу пітона. Наперад, Берлін!

Бацька быў, праўда, несапраўдным акупантам – у войска яго забралі гвалтам. У інстытуце, дзе ён вучыўся на інжынера, не было нават вайсковай кафедры… Але пасля заканчэння вышэйшай установы яму загадалі ісці служыць: «Партыя робіць ласку! Служы!» І бацька служыў – служыў усё жыццё. Хоць і не пераносіў шыняля на дух. Быў акупантам у Вугоршчыне, Польшчы, служыў на Беларусі ў Паставах і Слуцку, у тундры на Мысе Шміта… І таму штандары за яго спінай развяваліся весела толькі на кастрычніцкія і майскія святы… Але падкоўкі стукалі з гонарам!..

А зрэшты, усё было інакш. Я прачнуўся ад яркага святла – яно лезла ў вочы нахабнымі тарантуламі. У белым пакоі стаяў грукат… Акурат перада мной танчыла цыганка. Яна круцілася ваўчком, выкручвалася, нібы яе нехта казытаў. Правакавала белым жыватом і мармуровымі рукамі… Грымела бранзалетамі… «Што гэта? – падумаў я. – Адкуль? Адкуль яна ўзялася?»

– Прачнуўся, галубок? – заспявала цыганка.

– Хто вы? Што вам трэба? – злосна буркнуў я.

– Прачнуўся? – гаркнуў радасна мядзведзепадобны цыган, выходзячы з кухні і грукаючы ботамі са шпорамі…

– Ну, так, – я з падазрэннем глядзеў на нечаканых гасцей. – Як вы сюды трапілі?