Сяргей Календа - Часам панкі паміраюць

Потым аднойчы, калі машыны не было, месца пад балконам засеялі травою і пасадзілі елкі.

Сусед прыехаў увечары, вырваў елкі ды паставіў на іх месца машыну.

Ня ведаю, можа, ён лічыў, што мае асаблівы прывілей, бо набыў сабе мэрсэдэс, але ў некага сапраўды здалі нэрвы, бо ноччу, а трэцяй гадзіне, камэры ў двары зафіксавалі, як мужчына ў чорнай байцы, падышоўшы да аўтамабіля (які тым разам стаяў чамусьці не на «сваім» месцы, а крыху далей, на газоне), дастаў бутэльку з бэнзінам, падпаліў тканіну, якая тырчэла з рыльца, і кінуў пад машыну.

Згарэў ня толькі мэрсэдэс, але яшчэ чатыры машыны, апошняя ўспыхнула, калі працавалі пажарныя, яны проста не пасьпелі згасіць полымя.

Аднойчы Амэрыка прынёс у школу маленькі жоўты дыктафон. Цэлы дзень ён запісваў гутаркі і шэпты, пакідаў жоўты плястыкавы прастакутнік у самых дзіўных месцах: настаўніцкая, прыбіральня, распранальня, пад партамі ў дзяўчат. Хлопцы, якія ведалі пра дыктафон, таксама ведалі і пра месца сустрэчаў праз кожны ўрок, дзе Амэрыка даваў праслухаць запісанае за гадзіну.

Чаго толькі яны ні чулі: і як абмяркоўваюць вучняў настаўнікі, і як хтосьці гадзіць і пукае ў прыбіральні, і як дзяўчаты шэптам адна адной распавядаюць свае сакрэты, прыгоды і думкі, але ўзорным Днём дыктафона стаў той, калі Амэрыка запісаў голас батанічкі, націснуў на колькі кнопак – і ўся кляса рагатала ад яе сьмешнага, скажонага, пісклявага віскату: «Грібы належаць да царства…» Гэта было сапраўды крута – настолькі, што ў аднаго з аднаклясьнікаў Амэрыкі паехаў дах, самым сапраўдным чынам зьехаў дах ад дыктафона, бо хлопец, звалі яго Саша, захацеў сабе гэтую прыладу настолькі моцна, што ня проста пачаў угаворваць замежнага хлопца даць, абмяняць, прадаць яму дыктафон, але прысягаць, што гатовы выканаць усё, што той захоча.

І Амэрыка захацеў. Ён сказаў Сашу, каб той на каленях папрасіў яго падарыць дыктафон. Укленчыўшы, на вялікім перапынку паміж зьменамі, на першым паверсе, каля вахтарскай, дзе больш за ўсё школьнікаў і настаўнікаў.

І Саша пагадзіўся.

Абед. Вялікі перапынак. Стаіць дзесяціклясьнік на каленях, перад ім узвышаецца Амэрыка, усьміхаецца і трымае ў руках жоўты плястыкавы дыктафон з функцыямі зьмены тэмбру голасу і хуткасьці прамаўленьня.

«Дарагі Амэрыка, падары ці абмяняй мне гэты дыктафон, прашу цябе! – і Саша шморгае носам. – Мне ён патрэбны як самая галоўная рэч у жыцьці, я шалёна прагну мець гэтую рэч».

Адным волкім вечарам, калі мы ўсе стаялі на прыпынку й чакалі 313-га аўтобуса «Зялёны Бор – Лесапарк», аўтобус праехаў паўз нас, мінуўшы прыпынак. Мы падумалі, што гэта выпадковасьць, нехта высунуў здагадку, што прыпынак перанесьлі ці адмянілі праз тое, што аўтобус хуткасны.

Праз два дні гэта паўтарылася. Праз тыдзень зноў.

Аднойчы Печань пабачыў у абед, як 313-ты спыніўся на нашым прыпынку і забраў пасажыраў.

І нам усё стала зразумела!

Значыць, ва ўсім вінаваты той самы кіроўца, той злосны псэўдавыхавальнік!

Як мы на яго ўзлаваліся!

Хтосьці прапанаваў яго адлупцаваць, добра так скруціць, зьняць штаны й адлупцаваць, каб сорамна яму было ўсё жыцьцё.

Хтосьці высунуў ідэю пераапрануцца, трапіць у салон аўтобуса і закідаць яго дзярмом.

Хтосьці з нас нават прыдумаў адсачыць, дзе той жыве і разьнесьці нахуй кватэру.

Тым разам, калі сыпаліся прапановы, прыйшоў мой зорны час. Я параіў забрацца на наш пешаходны мост у парку і празь дзіркі ў мосьце насраць на аўтобус.

Спачатку ўсе рагаталі, як коні, а потым, калі адпусьціла зь першым сьмехам, усё палічылі гэта цікавай ідэяй.

Прапанову прынялі і пачалі ператвараць гэты гідкі плян у жыцьцё: дазналіся бліжэйшы працоўны дзень таго кіроўцы, каб на іншага не насраць, разьмеркавалі ролі, разьбіліся на пары.

Да самага вечара ніхто не хадзіў у прыбіральню, усе трывалі.

Я сяджу ў Вользіным пакоі на падлозе, у руцэ пляшка піва. Я разглядаю сьценкі старой аблупленай хрушчоўкі. Сьценкі пустыя, вызваленыя ад шафаў, сэрвантаў і кніжных паліцаў, і замест шпалераў заклееныя постэрамі не вядомых мне людзей. І постэры гэтыя, плякаты і партрэты спрэс зробленыя нейкім няўмелым савецкім фатографам.

– Гэта ўсё партрэты маіх любімых актораў беларускага тэатру, ёсьць фота яшчэ з савецкага часу. Ну, проста мой бацька быў акторам, прынамсі так мне казала маці, – кажа Вольга, заўважаючы, як я кручу галавою.

Вольга набліжаецца да мяне. Зьнізу яна здаецца высокай, стромкай і нават вытанчанай, і трохі засмучанай. Яна спыняецца за паўкроку і пачынае няўклюдна, але пацешна рухацца, нібыта танчыць, спрабуючы рабіць гэта эратычна. Я заўважаю ў яе левай руцэ пульт, якім яна ўключае музычны цэнтар, і адтуль пачынае гугнява і стомлена сьпяваць свае незразумелыя сюррэалістычныя песьні Барыс Грабеншчыкоў.