Әхәт Гаффар - Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 3

Шәмсия. Хатын-кыз үзенең җанындагы кыр казларын бик еш үтерә, егет. Белеп тор. Хатын-кыз үз күңелендәге аккошларны никадәр күбрәк үтерсә, кайбер ирләргә шулкадәр яхшырак.

Рахман. Ник аттың соң син аны?

Шәмсия. Күңелем ярасы кычкырганга. (Авыр сулый, моңсу елмаеп.) Алар бит мушкага түгел, бер-берсенең йөрәгенә карашты.

Рахман. Аллаһияр белән Нурзадәне әйтәсеңме?

Шәмсия. Аларны. Алар бер-берсен ауладылар. (Ишеккә юнәлә.) Ашны кара. Мин дә китәм инде. (Борылып.) Чәчәкләрең матур иде, шагыйрь. (Чыгып китә.)

Рахман. Шәмсия!.. Шәмсия – кояш кызы дигән сүз… Куып җитәсе иде, әйтәсе иде бер сүз! Бер генә сүз…

Су эчә да сәкегә барып ята. Сикереп торып, тәрәзәгә капланып карый, аннары тагын ята да әкренләп йокыга китә.

Шәмсия керә. Тәрәзә төбендәге чәчәк бәйләмен алып, ишеккә юнәлә, ләкин, уйланып торгач, кире килә, эскәмиягә утыра. Мөкатдәс керә, лампа кабыза. Шәмсия башын күтәрә.

Шәмсия (Рахманга ымлап). Т-с-с!..

Мөкатдәс. Бия авырый, кызым, уятмый хәл юк.

Шәмсия. Ат докторы түгел ич ул.

Мөкатдәс. Биянең сөте юк. Тора алмый. Ә колын ач.

Шәмсия. Ул каян алсын?

Мөкатдәс. Колын жәлке, кызым, үлә, сөт кирәк. Авылга кайтып, сөт алып килсен. Ә мин ташлап китә алмыйм. (Сәкегә таба бара.)

Шәмсия (тора, аның җиңеннән тотып туктата.) Йокласын, абзый. Бәлки… төш күрәдер, бүлмә.

Мөкатдәс. Уятырга кирәк, кызым…

Шәмсия. Мин үзем. Миңа барыбер кайтасы. Ә анда берәр шофёрны үгетләрбез әле, сөтне ул китерер.

Мөкатдәс. Рахман туры юл белә шул – кыр өсләтә, ат юлы, аннан якынрак.

Шәмсия. Бигрәк яхшы. Чыгар мине шул юлга. Әнә ай нинди!

Мөкатдәс (аңа карап торгач). Ә син мылтыктан төз атасың. Тик, хикмәт диген: гел үзеңә төбәп икән, гел үзеңә.

Шәмсия. Килештек, алайса.

Мөкатдәс. Бия авырый, кызым, сөте юк, колын ач. (Лампаны кысып куя.)

Чыгып китәләр.

Тынлык.

Нурзадә, аның артыннан Аллаһияр керә.

Аллаһияр. Кайтып киткән инде ул дип әйттем ич.

Нурзадә. Каршы очрар иде. Мөкатдәс карт беләндер. (Ишекне ача.) Ат янында түгел микән алар?

Аллаһияр. Йә, ни булды? Ни югалттың? Ни эзлисең тагын? Ни калган сиңа монда?

Рахман уяна, тыңлап ята.

Нурзадә. Син, син югалдың. Тик мин сине түгел, үземне эзлим.

Аллаһияр (әкрен). Мин яратам. Шуннан башка сиңа ни кирәк?

Нурзадә. Бөтен дөнья! Ә син үзеңне генә тәкъдим итәсең. Бар дөньямны бер пәкегә алмаштыра алмыйм мин – ни булганын сөйләми торып, мин сине генә түгел, хәтта үз-үземне дә югалтам.

Аллаһияр. Бүген мин синең белән үземне Алла итеп сиздем – катлауландырма. Бу пәкене каян алуың кызыктыра, ләкин кирәкми. Миңа бу кирәкми.

Нурзадә. Пәкене сиңа мин биргәнне аларга ник әйтмәдең?

Аллаһияр. Сине сөйгәнгә күрә.

Нурзадә. Ә мин дөреслекнең базда ятуын теләмим.

Аллаһияр. Бәхетеңә төкерәсеңмени?

Нурзадә. Үз бәхетемнән үз төкерегемне сөртәм.

Аллаһияр. Моның белән ни кырасың инде?

Нурзадә. Мин синең белән ялган базында ятарга теләмим. Икебезнең ялганыбыз Коръәне белән капланып. Таш астында яткан бакалар шикелле. Беләсеңме нәрсә, Аллаһияр, әйтсәм әйтим инде, син гафу ит. Мин синең белән Рафаэль мине Шәмсиягә алмаштырганга үч итеп кенә йөргән булам лабаса.

Рахман торып утыра. Нурзадә аны күреп ала да, сискәнеп,

Аллаһиярга сыена.

Аллаһияр (аны читкә этәреп). Син кем белән анда? (Килеп карый.) Шәмсия кайда?

Рахман. Бик шатланып, «Минем белән!» дияр идем. Нәкъ Рафаэль шикелле. Тик суга да, бозга да ташланмыйча. Шәмсияне синең белән калдырмас өчен.

Аллаһияр. Кайда ул?

Рахман. Бу хакта теләсә кем синең үзеңнән сорый ала. Ә синең беркемнән дә сорарга хакың юк.

Мөкатдәс (тышта). Узыгыз.

Мөкатдәс, Бикчәнтәй, Зөлфирә керә.

Шәмсия сеңелне эзләп килдегезмени?

Бикчәнтәй. Каян беләсең?

Мөкатдәс. Шулай тиешленең нәрсәсен беләсең инде аның, яэҗүҗ-мәэҗүҗләр!

Аллаһияр. Кайда ул?

Мөкатдәс. Кайтып китте.

Зөлфирә. Безгә каршы очрамады.

Мөкатдәс. Ул туры юлдан, басу өсләтә китте. Люцерна басуы аша.

Бикчәнтәй. Берүземе?

Рахман (Мөкатдәскә). Ник мине уятмадың?

Мөкатдәс. Ул кушмады… Бия авырый ич, оланнар, ә колын ач. Сөт кирәк. Сөткә китте ул.

Аллаһияр ишеккә юнәлә.

Нурзадә. Син кая?

Аллаһияр. Кайтам.

Мөкатдәс. Адашкан казлар шикелле каңгырашып йөрмәгез. Әйдәгез, туры юлга чыгарам, басу өсләтә.

Нурзадә. Инде үз аягыбызга гына калды: иң туры юл – дөреслек. (Өстәлдәге пәкене ала. Тынлыктан соң.) Рафаэльне иң соңыннан мин күрдем, иптәшләр. Күрдем генә түгел!.. Их, егетләр! Әгәр без кызларны… мине… Мин аны яраткан кебек яратсалармы?! Ә ул, Шәмсия дип, хәтта миннән дә ваз кичте.