Margit Sandemo - Wieża Nadziei

– Dlaczego?

– Ciąży nad nim złe fatum. Kiedyś, bardzo dawno temu, był to królewski pałacyk myśliwski, ale wydarzyło się w nim nieszczęście i pałac sprzedano pewnemu arystokracie.

Siergiej wysupłał trochę grosza ze swej niezbyt już zasobnej sakiewki i zamówił jeszcze piwo.

– Opowiedz, proszę. Takie historie bardzo mnie interesują! Co to za arystokrata? – Siedzieli w kącie karczmy z dala od uszu ciekawskich. Siergiej nie chciał, by ktoś słyszał, o czym rozmawiają.

– Musiałeś słyszeć o tym możnym panu, który nabył pałacyk myśliwski, był magnatem… -Tu wymienił nazwisko, na którego dźwięk Siergiejowi zaparło dech w piersiach. Magnat, posiadający ogromne wpływy w kraju. Siergiej poczuł się nagle bardzo ubogi. Wiesz, o kim mówię! To ten, którego własnością były kopalnie na północy. Miał córkę… – Siergiej drgnął, ale uspokoił się usłyszawszy, że córka miała na imię Zita. – Nie powiodło się jej w życiu – rzekł obcy ze smutkiem. – Wyszła za mąż wbrew woli rodziców za zwykłego oficera, który nawet nie był szlachcicem.

Kolejne elementy układanki znalazły się na właściwym miejscu.

– Za kapitana? – zapytał.

– Tak, nazywał się kapitan Varda. Rodzice odtrącili Zitę, ale kiedy umarli, okazało się, że zapisali jej cały majątek, „pałac cierpienia” również.

– Miała dzieci?

– Jedno, córeczkę Franciszkę.

Wreszcie był w domu! Zrozumiał, dlaczego w kronikach szlacheckich nie mógł odnaleźć Franciszki. Matka jej była wprawdzie hrabianką, ale ojciec mieszczaninem. A dziadek – magnatem! Siergiej poczuł się bardzo nieswojo, uświadomiwszy sobie swe niskie pochodzenie, ale prędko odsunął tę myśl. Teraz najważniejsze było uratowanie życia Franciszce.

– Mówiłeś, że rozegrały się tu jakieś smutne historie? – Tak, jćdna tragedia goniła drugą. Młodzi nie zdążyli się jeszcze wprowadzić do pałacu, kiedy kapitan spadł z konia i złamał sobie kark. Młoda wdowa wyszła powtórnie za mąż w kilka lat później, ale popełniła błąd. Takie jest przynajmniej moje zdanie.

– Tak? Dlaczego?

Teraz rozmówca rozkręcił się już na dobre. Opo wiada~ chętnie.

– Wyszła za mąż za okropnego człowieka, nazywa się Kornel Sack. Zajmuje wprawdzie odpowiedzialne stanowisko sędziego trybunału, czy jakieś podobne, ale to beawzględny człowiek. Jeśli mogę wyrazić własne zdanie, to ożeńił się z nią dla pieniędzy.

Siergiej przytaknął, bo też mu się tak wydawało.

Mężczyzna ciągnął dalej swą opowieść:

– Potem przyszła kolej na Zitę. Zachorowała i umarła, zostawiając. trzy- lub czteroletnią córeczkę. Później niewiele wieści docierało z pałacu. Kornel Sack otoczył posiadłość wysokim murem i nikt go tam dobrowolnie nie odwiedza. Jedynym jego przyjacielem jest komendant policji. Parku strzegą groźne psy, bulteriery, a ludzie, którzy są tam na służbie… można by przypuszczać, że Sack wybiera ich z jakiejś kompanii karnej! Chętnie przesiadują w oberży „Złoty Rój”, czasami przychodzą wieczorami po kilku. A zarządca… Musiałbyś go zobaczyć, przeraźliwie okrutny typ.

To pewnie ten wysoki mężczyzna ze szpicrutą, o którym opowiadała zarówno Franciszka, jak i Miro, pomyślał Siergiej.

– No, a co się stało z dziewcrynką, zdaje się, że miała na imię Franciszka?

– Nie widzieliśmy jej długi czas. Sack twierdził, źe mała choruje. Pojawiła się przed kilkoma laty. Siergiej już chciał zawołać; że chyba przed rokiem, aże na szczęście w porę się opanował. Ile miała wtedy lat?

– Czternaście albo piętnaście, tak myślę. Ale raczej trudno powiedzieć, by wyrosła na piękność. Pamiętam, że widziałem ją, kiedy była niemowlęciem. Matka wiozła ją w wózeczku. Cóż to było za piękne dziecko! Chciałoby się rzec, rasowe. A teraz… Nie powiem, by mi się podobała: Pojąć nie mogę, ie z takiego urodziwego dziecka wyrosła taka brzydula.

Czternaście, piętnaście lat? To niemożliwe, wtedy Franciszka była u niego. O co tu chodzi? Siergiej musiał nad tym pomyśleć.

– Mieszka tu nadal?

– Tak, ale najgorsze ze wszystkiego jest to, że wyszła za mąż za Kornela Sacka!

Wyszła za mąż… Siergiej poczuł się tak, jakby mu ktoś wylał na głowę kubeł zimnej wody.

– Franciszka Varda? – spytał zdumiony. Coraz mniej z tego rozumiał. – Wyszła za swęgo ojczyma? – Właśnie; uważamy, że to dosyć podejrzana sprawa, bo on jest stary i obrzydliwy.

– A dziewczyna? Jak ona teraz wygląda?

– No cóż, jest już dorosła, alę niepodobna do swej matki. Wygląda dość pospolicie.

Ten opis nie pasował do Franciszki takiej, jaką Siergiej pokochał. Teraz zależało mu na tym, by zebrać możliwie najwięcej informacji, powiązać w całość wszystkie fakty, ale nie śmiał dłużej wypytywać przygodnego znajomego. Pożegnał go więc~i poszedł do swego pokoju. Długo w noc nie mógł zasnąć, w jego skołatanej głowie kłębiły się najróżniejsze myśli. Cierpiał na myśl o tym, że Franciszka poślubiła złego Kornela Sacka, choć tak naprawdę nie wierzył, że to mogła być ona. Przez kilka lat ktoś się pod nią podszywał. A mimo to Sackowi tak zależało, by odnaleźć właśnie Franciszkę. Dlaczego? Powód mógł być jeden: spadek! Siergiej nie wątpił, że to Franciszka jest dziedziczką całego majątku. Bo służącą z całą pewnością nie była!

Pasowała jak ulał do opisu słodkięj Franciszki:

„Cóż to było za piękne dziecko! Chciałoby się rzec, rasowe”. Wnuczka magnata!

Siergiej poczuł ukłucie w sercu. W miarę jak poznawał fakty, przepaść między nim a ukochaną nieustannie się pogłębiała.

Ale o tym będzie myślał później, postanowił. Teraz musi wydostać ją z „pałacu cierpienia” i uchronić przed grożącym niebezpieczeństwem.

Jego mała Franciszka…

Następnego dnia Siergiej przeniósł się do oberży „Złoty Rój”. Był to pierwszy punkt starannie obmyślonego planu działania. Najchętniej.poszedłby na posterunek policji i powiedział, jak się sprawy mają, ale ta droga wydawała się zamknięta. Sack, jeden z sędziów najwyższego trybunału, zaprzyjaźniony z komendantem policji… Co mógłby rzucić na szalę skromny kapitan, parający się nielegalnym przerzutem ludzi przez granicę?

Nagle uświadomił sobie, że Sack nie ma pojęcia, czym trudnią się bracia Rodan. Gdyby wiedział, uderzyłby w nich już dawno, spowodowałby ich aresztowanie, a potem zabrał bezbronną Franciszkę. Iskra nadziei na nowo zapłonęła w sercu Siergiejx. Pomyślał, że ani Sack; ani jego zarządca nie wiedzą, jak wygląda. Nie było go wszak w mieście, kiedy porwano Franciszkę. Co najwyżej znany jest niektórym szpiegom Sacka, ale takie ryzyko może podjąć.

Siergiej postanowił przywołać swoje dawne „ja”. Starał się zachowywać tak jak kiedyś, zanim Franciszka go nie odmieniła. Tak, tak… bo raptem odkrył, że to nie tylko on wychowywał dziewczynę, alei w nim samym pod jej wpływem dokonały się widoczne zmiany. Stał się łagodniejszy, nauczył się cieszyć z rzeczy, które niegdyś traktował z pogardą. I na pewno wysławiał się teraz staranniej. Cieplej mu się zrobiło na sercu.

Siedział w kącie oberży i uśmiechał się pod nosem, wspominając, z jakim trudem przychodziło mu wychowywanie dziewczynki w wieku dojrzewania. Pewnej zimy zachorowała na zapalenie płuc i musiał zmienić jej przepoconą bieliznę. Próbował nakłonić Mira, by to zrobił, ale ten tylko odburknął niechętnie. Musiał więc rozebrać siedemnastoletnią – a może i starszą – dziewczynę i naciągnąć jej przez głowę czystą lnianą koszulę. Usiłował nie patrzeć na nią, ale do dziś pamięta, jak dotykał rozpalonej skóry: Wielkie, ciemne sarnie oczy, błyszczące od gorączki, spoglądały na niego przez cały czas. Miała półotwarte usta, ręce polożyła mu na ramionach, a kiedy ją podniósł, pogładziła go ostrożnie w bezradnym zdumieniu.