Уладзімір Караткевіч - Маленькая балерына

Прыйду.

І абцасікі маленькай балерыны заляскаталі па сходах, трохі запавольваючы хаду ў канцы кожнага пралёта.

У хаце яна распранулася, адкроіла сабе лусту хлеба з сырам і з нагамі забралася на падваконне. Надыходзілі добрыя дні. Цяпер яшчэ не дазваляюць трымаць вокны расчыненымі. А праз месяц яна будзе вось так сядзець на акне, вецер будзе дыхаць у скроню, а з двара будуць далятаць галасы дзяцей. А вецер будзе гартаць старонкі кніжкі, засыпаць радкі белымі суквеццямі бэзу, што стаіць у гарлачы. Божа, хоць бы хутчэй! Хоць бы хутчэй жыццё!

На каленях у яе ляжала кніга Эцьена Баэсі ("маленькая" думала, што ёй лепш чытаць сур'ёзныя кнігі), але яна зараз не глядзела ў яе.

Сонца спусцілася зусім нізка, пафарбавала Замаскварэчча ў апельсінавы колер, прыкрасіла нават самыя старыя, самыя аблупленыя будынкі. Чырвоныя муры барокавай званіцы непадалёк наліліся густым барвяным полымем.

Загрукатаў трамвай у Кліментоўскім завулку.

І гэта ўсё было Замаскварэчча, радзіма, любы куток, дзе ўлетку так квітнеюць ліпы, дзе ў паўкруглых вокнах мансард вечарамі ідзе сваё жыццё, дзе гуляюць дзеці ля доміка Астроўскага.

Усё яшчэ павінна было быць: музыка, якую яна любіць больш за ўсё, кнігі, якія з такою пяшчотай бяруць цябе за руку і вядуць у свой свет, мора, якое яна неадменна пабачыць.

І, магчыма, каханне. Аднойчы пад гэтым самым акном спыніцца вечарам Паэт. У яго будуць доўгія залацістыя валасы, блакітныя, як мора, вочы. Ён будзе апрануты ў чорны строгі гарнітур. Ён будзе станісты і ў дзесяць разоў прыгажэйшы за Блока. Выявіцца, што ён пабачыў яе ў тэатры і цэлых два месяцы хадзіў па вуліцах Масквы, каб натрапіць на яе след. І вось знайшоў.

Ён возьме яе за руку і скажа…

Што ён скажа, "маленькая", па маладосці год, дрэнна ўяўляла сабе, але яна ведала, гэта будзе нешта такое гожае і цёплае, што бывае на зямлі раз у стагоддзі.

Яна дала сабе слова, што не будзе крыўдзіць яго. Толькі спачатку трошкі павагаецца, каб ён напісаў аб ёй і аб сабе самую лепшую на зямлі паэму.

Чамусьці яна ніколі не спаймала сябе на думцы, што яна надае Паэту некаторыя рысы Віцькі. Віцька быў глупствам, Віцька быў свой, хатні, яму можна было апусціць за каўнер сняжок (гэта называлася "мора Лапцевых"), пакпіць з яго ў кампаніі.

… Познім вечарам яна, паклаўшыся ўжо ў ложак, зноў успомніла пра Віцьку. Сон краўся да яе вачэй, і таму ўсё дзённае здалося простым, лёгкім, не вартым увагі. Яна засмяялася, падцягнула калені бліжэй да падбародка, скруцілася, як котка, у сваім утульным ложку.

Усё, усё, усё добра. Усё будзе, будзе, абавязкова будзе добра.

І як правалілася ў мяккі свет, дзе жылі сны.

Яна не чула, як пабеглі па столі адбіткі фараў аўтамабіля, як ён спыніўся ля параднага (і святло спынілася на сцяне, непадалёк ад галавы "маленькай"), не бачыла, як з аўто вылезлі людзі і зайшлі ў пад'езд.

І яшчэ не бачыла яна таго, як людзі выйшлі з пад'езда і разам з імі выйшаў Антон Набатаў. Павярнуўся да дзвярэй і з пяшчотай сказаў камусьці:

Я скора вярнуся, любая… Не плач…

Яна нічога не чула. Яна спала.

…Антон паехаў у далёкую камандзіроўку. Але жыццё не змяніла сваёй плыні. Былі маленькія гароты, былі маленькія радасці. Радасцяў было больш.

А скора прыйшла і вялікая радасць. Нісоўскі аб'явіў ім, што за выключныя поспехі некаторыя з хлопцаў і дзяўчат атрымалі права ўдзельнічаць у канцэрце, што адбудзецца ў Крамлі… Гэта былі дзівосныя дні, усе гэтыя дні падрыхтоўкі: мітусяніна, бязладныя гукі музыкі ў розных канцах будынка і, нарэшце, зборы.

У машыне Ніна апынулася разам з Віцькам. Цемра машыны пахла пылам і парфумай, слізгала насустрач шумлівая вуліца, раўлі клаксоны сустрэчных машын. Але Віцька рабіўся больш і больш змрочны, назіраючы за вясёлым патокам людзей.

Як справа з Іванам Мікалаевічам? — спытала яна.

Віцька глянуў на яе твар і пабачыў на ім такі ззяючы, такі шчаслівы выраз, пабачыў такія даверлівыя вочы, што толькі глуха кашлянуў.

Адпусцілі, змрочна сказаў ён.

Вось бачыш, я ж казала табе.

"Маленькую" ўсе шкадавалі…

Канцэрт быў у Георгіеўскай зале, вялізнай, белай з золатам. Усе сцены залы былі ў прозвішчах: тут запісвалі імёны поўных георгіеўскіх кавалераў. Пэўна, тут было і прозвішча дзеда, каб толькі быў час адшукаць яго сярод тысяч іншых.

Але часу на гэта не было. Часу наогул нінавошта не было. Таму што трэба было выступаць. І Нісоўскі нерваваўся з таго, што ў кагосьці нешта не да ладу было ў гарнітуры, і яшчэ з таго, што ў гэтай чортавай зале дрэнны рэзананс, гукі глухнуць, набягаюць адзін на адзін, а дзяўчаты маладыя і могуць зблытацца.