Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

— Д'ябал! — сказаў Сташэўскі амаль з захапленнем. — Я думаў, канец!

— І сапраўды... — буркнуў Малчанаў, расціраючы скроні.

— Майстра, — сказаў Грэхаў, паляпаўшы Вірту па плячы, — не прамазалі?

— Думаю, максімум на паўтара-два кіламетры, — сказаў спакойна Дыега, здымаючы шлем. У мэтах бяспекі, вядома, яны зрабілі пасадку за сто сорак кіламетраў ад месца пасадкі зоркалёта, што змоўк, па другі бок Кінжальнага хрыбта.

— Зірніце!

Грэхаў прасачыў кірунак позірку Вірта і проста пад ліловым яйкам цьмянага святла заўважыў гіганцкую белаватую «павуціну», якая нерухома лунала ў паветры. Яна была велізарная, далёкі край яе губляўся ў жоўтай смузе неба, і вісела зусім спакойна, як бязважкая. Узор яе з сапраўднай павуцінай меў надзвычай аддаленае падабенства, але, падумаўшы, Грэхаў вырашыў, што той, хто назваў гэты прадмет «павуцінай», быў недалёкі ад ісціны. Але якія ж тады павукі?

— Вартаўнік, — з незразумеяым выразам твару сказаў Малчанаў.

Было ўжо добра за поўнач, калі далягляд наперадзе раптам асвяціўся серыяй страшэнна зіхоткіх сіне-зялёных успышак.

— Стоп! — імгненна адрэагаваў Сташэўскі. Рукі аўтаматычна ўтапілі штурвал у выемку пульта, і танк рэзка спыніўся, уздыхнуўшы гасіцелем інерцыі, як стомлены браніраваны яшчар. Яшчэ адна серыя акрэсліла далягляд, высвеціўшы пранізлівай сінечай найдробныя дэталі ландшафту і твары людзей. Успышкі мільганулі абсалютна бязгучна, і пасля іх настала поўная цемра, якая паглыбіла змрок перад світаннем.

— Паўднёвы-паўднёвы-захад, — вызначыў Малчанаў, — кіламетраў сто за хрыбтом. Што за ўспышкі? Грэхаў кінуў погляд на прыборную панель.

— Эмісійныя, тыпу выбухаў шаравых маланак. Пасля сліпучага зарыва ўспышак вочы не заўважалі ні пульта, ні панелі, і здавалася, фасфарысцыруючыя эліпсы і квадраты індыкатараў вісяць у паветры, ні на што не абапіраючыся.

— Хоць вока выкалі! — прабурчаў незадаволены Сташэўскі.

Ён сядзеў злева, у крэсле біямеханіка, і Грэхаў, вочы якога адаптаваліся хутка, бачыў яго шырокі сілуэт. Ва ўсё больш і больш карычневай цемры паступова выступалі невыразныя контуры крэслаў, апаратаў і людзей. Увесь купал кабіны ўяўляў сабой экран апаратуры прамога бачання, таму часам рабілася няўтульна ад думкі пра — здавалася — безабароннасць машыны.

Ззаду пачулася пазяханне — прачнуўся Вірт.

— З якой прычыны прыпынак? Прыехалі?

— Ціха! — пагрозным шэптам сказаў Сташэўскі. Грэхаў напружана ўслухаўся і недзе на мяжы ўспрыняцця пачуў далёкае, яно ледзь угадвалася, ціканне вялізнага механізма. Як быццам парыў ветру данёс сюды ў непраўдападобнай цішыні тартарскай начы павольныя раўнамерныя ўдары: баннг!.. баннг!.. баннг!..

— Звон, — шапнуў Малчанаў. Грэхаў хацеў яму запярэчыць, бо гэтыя гукі больш за ўсё былі падобныя на ўдары ў гонг, але было ў іх штосьці і ад званоў, аксамітны бронзавы тэмбр. А можа, спрычынілася ўяўленне, якое заўсёды дамалёўвае тое, што чалавек жадае ўбачыць або пачуць.

Яны гэтак захапіліся дзіўным гучаннем, што прамаргалі з'яўленне «цікаўніка». Ён прымчаўся хутчэй за ўсё з боку Кінжальнага хрыбта і свяціўся, як белаваты прывід, падобны на шкілет гіпапатама, але Грэхаў ужо ведаў, што ўдзень пры святле ён уяўляў бы сабой каменнападобную глыбу незвычайнага чорнага колеру, які не апісаць, не перадаць, і яна з нечаканай лёгкасцю лунала ў паветры. «Цікаўнікамі», выяўляецца, іх назвалі за відавочную цікавасць да зямных апаратаў, асабліва да тых, што выкарыстоўвалі сілавыя палі. Часам пад час руху нізка над сушай за імі цягнуцца доўгія, шматсотметровыя хвасты павольна сыпучага пылу. Некалькі гадзін назад Грэхаў і сам бачыў са Станцыі некалькі такіх хвастоў, праз аптычныя ўзмацняльнікі, вядома.

«Цікаўнік» павіснуў над танкам, яго свячэнне страціла раптам структурную выразнасць і расплылося зелянявым воблакам, ахутаўшы паўсферу кабіны. Раптоўнае галавакружэнне прымусіла Грэхава ўхапіцца за штурвал, увушшу паплыў камарыны звон, сталі нямець мышцы шыі і плячэй. Ён паспрабаваў трымацца, напружваючы волю, але з такім жа поспехам можна было спрабаваць выгадаваць на твары другі нос. Малчанаву ззаду стала блага, ён ускочыў, ногі яго не трымалі, і ён неўсвядомлена ўчапіўся Грэхаву за шыю. Той вяла тузануў ацяжэлай галавой, не адрываючы позірку ад зіхатлівай кляксы «цікаўніка». Здавалася, ён вырас да велічыні горнага хрыбта, і гэты яго мільённатонны цяжар хлынуў у галаву.

Абаронай займаўся Сташэўскі, Грэхаў не разумеў, чаму ён марудзіць, адзіны, на яго думку, хто не страціў здольнасці рухацца, але нарэшце ён скінуў задумлівасць і ўключыў гефы — генератары форм.