— Мажліва, — неахвотна згадзіўся Грэхаў. — Як гэта незвычайна і арыгінальна — каханне зямляніна і іншапланецянкі... Хоць якія чарыяне іншапланецяне? Перасяленцы.
Сарказм у ягоным голасе прымусіў Сташэўскага нахмурыцца; але Грэхаў паклаў яму руку на плечы і, павярнуўшыся ўбок, прамармытаў:
— Ты ж ведаеш, Святаслаў, ты ўсё цудоўна ведаеш...
— Што я ведаю? — адказаў спахмурнелы Сташэўскі пытаннем на адказ. — Нічога я не ведаю. Паліна змучылася, схуднела. Ты ж ёй не паведамляў, што жадаеш яе бачыць, а яна чакае... Паехалі.
— Не паведамляў, — з цяжкасцю сказаў ён. — Такіх паведамленняў не чакаюць, ляцяць адразу, калі ведаюць куды... А калі яна ведае... Куды паехалі?
— Да карабля.
— Вось так адразу?
— А табе што — фрака не хапае? Э-э, дружа, відаць, ты не зусім яшчэ здаровы, разгубіўся, стаў бледны... Можа, застанешся яшчэ на пару тыдняў?
— Досыць смяяцца. — Грэхаў уключыў рухавік, і яны ўзняліся ў паветра. — Дык куды ляцім? Трэба ж папярэдзіць у медцэнтры, датчыкі зняць...
— Гэта мы за адну хвіліну! А на караблі цябе агледзяць медыкі КАВС. Як жывы экспанат. Не пярэчыш?
Грэхаў не пярэчыў.
— Але я яшчэ не ўсё сказаў, — прыжмурыўся Сташэўскі. — Я таксама думаю, як і чараянка твая, што ты здаровы, таму скажу адразу: вылятаем мы ў раён туманнасці Чорная ружа, зорка Ціна, планета Тартар. Па каналах Кіраўніцтва абвешчана трывога: планета смяртэльна небяспечная для чалавека, неабходна наша ўмяшанне. Код трывогі — жыццё людзей! І ўлічы — там будзе вельмі нясоладка.
«А дзе бывае соладка? — падумаў Грэхаў. — Там, куды пасылаюць нас, заўсёды горка і цяжка. І небяспечна. Навошта ён гэта кажа? Думае, я адмоўлюся? Неразумна...»
— Я выбраў цябе, — працягваў Сташэўскі, — бо... словам, бо я ведаю. Праўда, паглядзеўшы на цябе, там могуць мяне няправільна зразумець, яны ж не ведаюць, што табе ўжо дваццаць восем, а не тыя пятнаццаць гадоў, на якія ты выглядаеш.
— Гэта жарт з барадой, Святаслаў. Ты можаш толкам сказаць, што нас чакае?
Сташэўскі паціснуў плячыма, павярнуўшы напаўпаварота сваё грувасткае тулава.
— Звычайны выратавальны рэйд. Ну не зусім звычайны, вядома. Пацярпі, у караблі пра ўсё даведаешся. Аднак давай хутчэй... Дождж сціхнуў, сталася куды святлей, над лесам, кіламетраў за пятнаццаць, бліснуў у белаватай смузе спічак лячэбнага цэнтра.
***
У раёне тэты Ліры, на прамежкавай станцыі, карабель падабраў групу асаў, узначальваў якую, на радасць Грэхава, Дыега Вірт. Яны прагаварылі ўсе тры гадзіны падрыхтоўкі і палёту трансгала да Тартара, таму калі Сташэўскі зайшоў у каюту і пацікавіўся, ці знаёмы Грэхаў з інфармантам па Ціне і яе адзінай планеце, той толькі вінавата апусціў галаву.
— Та-ак, — працягнуў Сташэўскі, зірнуў на гадзіннік і ледзяным тонам нагагаў яму дакладнае значэнне слова «дысцыпліна».
Выходзячы, ён забраў з сабой Дыега, які падміргнуў Грэхаву, а той прыладзіў крышталь інфарманта ў свой інфармблок і стаў таропка «перагортваць» запісы, спадзеючыся за паўгадзіны да фінішу разабрацца ў матэрыяле хоць бы ў агульных рысах.
Тартар быў адкрыты выпадкова ў сто семдзесят чацвёртым годзе, гэта значыцца год назад, сумна вядомай экспедыцыяй да ядра Галактыкі, яе галаўным караблём «Спір» з камандзірам Яраславам Грантам... Грэхаў перастаў успрымаць тэкст, праслухаў некалькі фраз, не зразумеўшы іх сэнсу, і тут толькі ўспомніў, адкуль яму знаёмае імя камандзіра — Грант. Чарыянскі санаторый... мокры ад дажджу лес... дзве постаці, якія нетаропка брыдуць па кароткай густой траве, сівы мужчына і кволая жанчына... Дык вось хто адкрыў Тартар — Яраслаў Грант! Іронія лёсу звяла іх разам і развяла, а чакае Грэхава выратавальны рэйд на адкрытай Грантам планеце, небяспечнай планеце...
Нейкі час ён сядзеў, бяздумна ўключаючы і выклключаючы інфармблок, потым уздыхнуў і стаў слухаць далей. Са скорагаворкі чытаючага аўтамата ён зразумеў, што экіпаж карабля амаль увесь загінуў (вось яна, траўма Гранта), ратуючы людзей, што былі на зоркалёце «Магіканін», які невядома як апынуўся на планеце. Яны ўратавалі двух, але загінулі самі...
«Што ж, я разумею цябе, Грант, гэта цяжка. Але ты абвінаваціў сябе ў іх гібелі, і ў гэтым я з табой не згод ны. Ты быў камандзір, а калі ў табе загаварыў проста чалавек, які спалохаўся адказнасці, ты забыўся, што камандзір таму і камандзір, што боль свой ён абавязаны хаваць у сабе. Зрэшты, не ведаю, ці вытрымаў бы я...»
Грэхаў раптам зразумеў, што не слухае запіс, і раззлаваўся. Хуценька пракруціўшы запіс назад, пусціў яго зноў.
Читать дальше