Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

Балаш бачыў і сам, што рубка, дзе павінны былі захоўвацца матэрыялы экспедыцыі, ляжала ў баку ад асноўнага корпуса, пачарнелая, сплюшчаная.

Яны пахадзілі вакол мёртвага гіганта, спрабуючы вызначыць, што гэта за зоркалёт, каб прынесці на Зямлю апошнюю вестку пра яго трагічны лёс. Але і гэтага не было. Корпус аплавіўся, як лядзяш пад веснавым сонцам.

Яны маўкліва пастаялі крыху і пайшлі назад, уражаныя страшнай карцінай гібелі. І калі адышлі ўжо далёка, Скрут раптам спыніўся.

— Але што тады свяцілася? — запытаўся ён.

— Сапраўды, — згадзіўся Балаш і прыпыніўся таксама. — А ты ўпэўнены, што гэта менавіта тут?

— Не... Хаця агеньчык павінен мець нейкае дачыненне да карабля. Цяпер я ў гэтым не сумняваюся.

Балаш зірнуў па баках. Горы, скалы, каменні, сярод якіх ужо не відаць і зоркалёта. І зоркі зверху не такія яркія, як уначы, аднак прыкметныя ў разрэджаным атмасферным покрыве планеты.

— Вазьмі арыенцір, — параіў ён Скруту, які таксама спрабаваў нешта ўбачыць у наваколлі.

Скрут здзіўлена сказаў:

— Гэта ўбаку, бадай, з кіламетр...

— Пойдзем хутчэй, — адказаў Балаш. — Баюся, не паспеем дацямна.

Дарога была пакручастая. Мінула яшчэ з паўгадзіны, калі Балаш сказаў:

— Недзе тут.

Каменны гушчар, здалося, стаў яшчэ больш непраходны. Наўрад ці можна было ў ім што заўважыць, і Скрут недаверліва спытаў:

— Тут?

На гэты раз яны не памыліліся. Выпадкова зірнуўшы на вяршыню абрывістай, быццам ссечанай, скалы, Балаш ускрыкнуў. Там было нешта падобнае на пячору. Уваход, нібыта зашклёны, цьмяна пабліскваў, адлюстроўваючы скупыя барвовыя промні надвячоркавага свяціла.

Спатрэбілася яшчэ з паўгадзіны, пакуль Балаш са Скрутам дабрылі да месца, ад якога можна было дабрацца да пячоры. Угару вяла вузкая палоска, параўнаўча чыстая ад завалаў і, здавалася, сям-там падпраўленая — на схіле былі нібы вырубленыя ў скалах прыступкі. Моўчкі людзі лезлі на гару. А ёй не было канца.

Пячора адкрылася раптоўна — дарога вывела Скрута і Балаша на невялікую пляцоўку перад уваходам у яе.

— Будан... — шапнуў Скрут.

— Сакля... — сказаў Балаш.

Перад імі стаяла сцяна. Гладкая і роўная, авальнай формы, яна паблісквала адлюстраваным святлом, нібы адшліфаваны агат.

Стомленыя крутой дарогай, людзі стаялі перад дзіўнай пабудовай, не разумеючы, што гэта.

— Маяк, — выказаў здагадку Скрут.

— Для каго? — Балаш ва ўсім хацеў бачыць сэнс.

Менавіта ў маяку ён яго не ўбачыў. Ён паўтарыў пытанне:

— Для каго? Да карабля не меней кіламетра, і яго не відно адсюль. Хто ставіць знакі, якія нічога не гавораць?

— Можа, маяк быў пастаўлены кімсьці раней? Астралётчыкі заўважылі яго сігналы, павялі сюды зоркалёт і неспадзявана тралілі ў аварыю. Думаю, гэта слушна.

— Хутчэй рамантычна. А слушна?.. — Балаш паківаў галавой. — Нагадвае стары касмічны дэтэктыў.

Звычайна нешматслоўны, Балаш раптам зрабіўся гаваркі. Скрут са здзіўленнем адзначыў гэтую перамену ў паводзінах таварыша. Відаць, і яго знаходка вывела з раўнавагі.

— Што гадаць. — Скрут пастукаў па чорнай сцяне кулаком, насцярожана прыслухаўся, недаверліва паглядзеў на сваю руку, якая ў пальчатцы скафандра выглядала тоўстай і кароткай, і няўпэўнена сказаў: — Пустата.

Балаш падышоў да сцяны, сам пастукаў.

— Будзем ламаць? — запытаў Скрут.

— Зламаць проста. А што там? Хто рабіў, навошта? Ты можаш мне сказаць? Не? Дык ці маем мы права разбураць?

Скрут адчуў, што логіка Балаша пачала яго раздражняць. Калі так думаць, то нельга нават на чужыя планеты апускацца. Раптам што пашкодзіш. І, стрымліваючы злосць, Скрут павольна, стараючыся таксама быць лагічным, загаварыў:

— Маем. Маем права. На планеце няма жыцця. Толькі рэшткі зямнога зоркалёта. Гэтая сцяна мае да яго нейкае дачыненне. Калі гэта нават чужы маяк, то ён мог паслужыць прычынай гібелі зямлян. Мы проста абавязаны даведацца, што гэта такое!

Балаш слухаў не пярэчачы. Калі Скрут скончыў, ён, згаджаючыся, сказаў:

— Адыдзі, схавайся.

— Давай я, — запратэставаў Скрут. — Табе весці планеталёт. І ўрэшце... Я заўважыў агеньчык.

— Права першаадкрывальніка? — усміхнуўся Балаш. — Згодзен.

Сцяна сапраўды аказалася шкляная. Толькі шкло было спецыяльнае. Цвёрдае, трывалае, здольнае вытрымаць моцны ўдар. Ультрагукавым нажом Скрут выразаў праход і прасунуў галаву. Ужо наступіў вечар, і ў сярэдзіне пячоры панаваў змрок. Скрут пакруціў галавой. Зазначыў, што праз гэта шкло праменні святла ідуць толькі ў адным напрамку — знутры, і калі вочы прывыклі, ён у дальнім кутку заўважыў нейкае ўзвышэнне. А на ім... У Скрута моцна забілася сэрца.