Яцек Дукай - Król Bólu

Michaіek juї prawie podskakuje w miejscu.

Paweі stoi tam przez chwilк jak zatrzymany w pуі funkcji, po czym zawraca do kuchni. Zimna herbata, pastylki, poіkn№ж, zapamiкtaж, їe poіkniкte.

Przyklejony czoіem do oglazurowanej њciany: Min№ dwadzieњcia cztery godziny i ta sama scena - Michaіek nabuzowany dzieciкc№ ekscytacj№ - wbije mnie w glebк, zaleje nolensum, zabetonuje i przywali gruzami.

Ma pewnoњж absolutn№. Ile razy juї tak.

Rozpoznaje po kolorach emocji, po smaku powietrza, po pierwszych drgniкciach powiek.

Rкka sama siкga do kieszeni, zaciska siк na inhalatorze. Wypіukaж PKM-Zety, zanim siк utrwali. Zip, i wsio. Juї. Teraz.

Woіaj№ go.

Wychodzi pokopaж piіkк, ze Staszkiem i Kacprem i maluchami, ledwo przebranymi. Na polu zachwaszczonym, pod brudnymi chmurami, opatuleni od wiatru. Rwany film, czarno-biaіe ujкcia, dџwiкk zatarty pod њwistami halnego, postaci otwieraj№ szeroko usta i machaj№ rкkami, domyњl siк dlaczego. Dzieci siк wywracaj№ i њmiej№, doroњli siк wywracaj№ i kln№. Piіka tu, piіka tam. Bіoto, krzywe pіoty, trup maszyny rolniczej, szare smugi i samotny ptak na niebie, krajobraz od hebla. Paweі sіyszy wewn№trz czaszki terkot stareсkiego aparatu filmowego. Wszyscy poruszaj№ siк w dziwacznych zrywach jak na poklatkowym przyњpieszeniu.

Zdaje mu siк, їe rozumie tamtych braciaszkуw od noїa. To przecieї oczywiste. Prawdziwe їycie nie jest dosyж prawdziwe.

Na ostrzu ducha ma potкїny nastrуj - ta chwila, gdy podnosi siк z ziemi, mokry od potu i zadyszany, a uradowane dzieci biegn№ ku niemu, zapatrzone w ubіocon№ piіkк, z wywieszonymi jкzykami i przekrzywionymi czapkami - nastrуj na miliard, dwa miliardy euro.

Podrywa siк w gniewie, ucieka do domu.

Cisza. Ciepіo. Staje za progiem i zaczyna mуwiж do siebie. Zdejmuje kurtkк. Rкka. Kieszeс. Inhalator. Wdech.

Byіoniebyіo.

W salonie makatkowym przystaje, stary telewizor 2D gdacze cicho plajк tasiemcow№ dla emerytуw, mama њpi na wersalce, zmкczona. Paweі spogl№da na matkк, na ubіocone buty w swojej dіoni, na matkк, na buty. Ona chrapie, z butуw cieknie, w skarpetach dziura, na dіoni plama od trawy, w nosie zator.

Takie biolo.

W poszukiwaniu utraconego

Spуџniі siк na uroczystoњж, dziecko mu choruje, zostawiі w domu ze њlubn№. Andrzejek, kuzyn, їywy powidok dzieciсstwa.

Paweі pamiкta. Andrzej pamiкta. Uњmiechaj№ siк przez prуg, full access hearts.

Graba.

Graba.

Kopк lat.

Ano.

W rzeczywistoњci (w gnoju) widzieli siк parк miesiкcy temu, w Boїe Narodzenie.

Kuzyn, ale jak brat. Jeszcze gdy seplenili: kusyn, kusyn, kusynek. Pozostaі na їycie - ten jeden kuzyn miкdzy kuzynami - brat, ktуry nie ma brata. Ongi logowaі siк jako Qqsyn.

Gdzie pan Michaі, gdzie pan Michaі! Dobroci dla niego mam! Andrzej dopada chіopca zajкtego prezentem od Pawіa, wojska polskie i litewskie rozwinкіy linie od kuchni do tylnych drzwi, rycerstwo Zachodu stoi pod schodami, powiewaj№ sztandarz№tka, na schodach wyrуsі nawet miniaturowy lasek, piechota roi siк z drewna jak korniki. Dzieciak pokazuje wujkowi dzikich Tatarуw wielkoњci paznokcia, weszli do schowka na buty, zdobywaj№ gumiaki i filc. Andrzej przyklкka obok, opowiada Michaіkowi bajkow№ sienkiewiczowszczyznк.

Nostalgia na moment przytіoczyіa Pawіa, inny kafar przeszіoњci. Ach, byіy takie czasy.

(Dzieciarnia szaleje po domu, siostra roznosi pokrojony tort, kot wlazі na firankк).

Byіy takie czasy...

W sіonecznych lasach dzieciсstwa zapuszczali siк na dіugie wycieczki, w ktуrych to byіo najbardziej fascynuj№ce, їe nie wyznaczali sobie їadnego celu i їadnego terminu, wycieczka przestawaіa byж wycieczk№ w momencie, gdy tracili z oczu ostatnie obrazy cywilizacji, drogi, domy, sіupy, reklamy, one znikaіy i nagle byli na Wyprawie w Nieznane, mieli kompas, nie mieli GPS-u, mieli mapк, nie mieli telefonуw (dziaіo siк to jeszcze w epoce telefonуw), bo oczywiњcie skіamali rodzicom, i miкdzy innymi na tym polegaіa Wyprawa, їe pozostawali odt№d zdani na siebie, Paweі i Andrzej, tylko na siebie, wiкc dzieci, ale nie dzieci, tylko їe to byіo oњlepiaj№co dziecinne, bo kim s№ ci Rycerze i Zbуjcerze, w ktуrych bawi№ siк maluchy, nie dzieжmi Rycerzy i Zbуjcerzy, ale niby dorosіymi Rycerzami i Zbуjcerzami, no i taka to byіa gra, takie udawanie, kiedy szli z pкkatymi plecakami i ostruganymi kijkami, od razu skrкciwszy poza szlaki i њcieїki, w gкstwinк, w wykroty, przeskakuj№c zawaіy pni i strumyki niemrawe, nurkuj№c w cieс ciemnozielony, taki cieс jak kurtynк wodn№, las wykwitaі im pod koszulkami, pod czapkami z daszkiem, wyrastaі spod rкkawуw i nogawek, ze skarpet, уw cieс s№їnisty zasadziі im pod ubraniami zarodnie grzybуw, kieіki roњlin, larwy owadуw, jeszcze trochк pуіmroku i wilgoci i czuli, jak to wszystko z nich wybucha, wypiкtrza siк spod cienkiej okrywy cywilizacji, tych paru tkanin, plastikуw i sprz№czek, wychodzili na sіoсce cali zieloni, umazani w zieleni, utytіani w paprociach i mchach, poobcierani o korк i ciernie, z nosami zatkanymi gкst№ mieszanin№ zapachуw lasu, byli na Wyprawie w Nieznane, przemierzali knieje i ostкpy, wszystko mogіo siк zdarzyж, spotykali zwierzкta, maіe i duїe, ptaki, wiewiуrki, sarny, jelenie, bobry, borsuki, raz widzieli wilka, raz - њcierwo іosia, palili ogniska na szczytach wzgуrz, dym z ich ogni byі jedynym znakiem techu od horyzontu po horyzont, skakali z gіazуw wysokich w ciepіe stawy њrуdleњne, k№pali siк nago (jeszcze przed wiekiem nagoњci) jak ludzie prawdziwie dzicy, na te kilka chwil z peіnym przekonaniem wchodz№c w stan sprzed wynalazku ubrania, ognia i jкzyka, warcz№cy na siebie i pluj№cy, prychaj№cy jak koty, tak byіo, tak byіo, uciekli, a zagubienie stanowiіo czкњж ucieczki, czy ktoњ ich szukaі, czy ktoњ ich њcigaі, њcigaіa ich caіa cywilizacja, њcigaіa ich przyszіoњж, lata, wieki przyszіe napiкtrzone za nimi (przed nimi) niczym fronty apokaliptycznego sztormu, sine, baіwaniaste, nieprzejednane, a przecieї nie myњleli tak wtedy, a nawet czy czuli, nie czuli, nie њnili, czegoњ jednak siк bali, przed czymњ uchodzili, chіopiec i chіopiec, w dzicz, w gкstwinк, w cieс ciemnozielony.

Wspomnienie z dzieciсstwa Pawіa, wspomnienie z dzieciсstwa Homo sapiens.

Andrzej pozostaі tutaj, a Paweі poszedі z duchem. Andrzej siк oїeniі, spіodziі dzieci, artysta biolo; Paweі - nic z tego nie rozumie. (Rozumiaі, ale zapomniaі).

Usiedli na drewnianej werandzie, їarуwka koіysze siк pod blaszanym kloszem, wczesnowiosenna ciemnoњж przypіywa i odpіywa, graj№ owady, dzwoni іaсcuch psa. Po drugiej stronie szosy ktoњ prуbuje zapaliж rzкї№cy grat.

Chіodno, wiкc gor№ce kakao. Popijaj№c, skubi№ z porcelanowych talerzykуw ostatnie kawaіki Michaіowego tortu. Paweі rozmazan№ oblew№ czekoladow№ maluje na swoim talerzyku bajkowe pokraki.

(Dialogi). Jak w domu? W domu jak w domu. Wszyscy wіaї№ sobie na gіowy. A ty - w czym siк pіawisz? E tam. Mam juї pot№d. Ale czego, pieniкdzy, ruchu, їycia miastowego, gejdїu szalonego? Jakie przygody, opowiadaj !

Їadne przygody. Nie ma co opowiadaж. Nic siк nie dzieje. Zero fabuіy. Ot, przypadki їyciowe, obroty kalendarza. Dzieс, dzieс, dzieс, dzieс, dzieс, dzieс, dzieс.

Czemu taki przypіaszczony? Staіo siк coњ? Nie wiem, Andrzej, to banaі, s№ takie terminarze їycia, dla kobiet i dla mкїczyzn: tyle a tyle lat i musisz przestawiж zwrotnice, bo inaczej wyl№dujesz gdzieњ na egzystencjalnym ugorze. Kotki wygejdїowuj№ sobie hormony macierzyсstwa, faceci - mid-life crisis. Mam to rozpisane, krok po kroku, disco proteo.