Анджей Пилипюк - Srebrna Lania z Visby

Obawiając się ucieczki, zapewne posunął się do okulawienia.

- Noga...

- Tak myślałem, to bydlę jest z tego znane. Traktuje ludzi jak zwierzęta.

Proszącym gestem podsunąłem szklankę. Nalał mi połowę. Zażyłem niczym lekarstwo, jednym haustem.

- Podstawowy problem polega na tym, że kat nasz, korzystając z uciech w ramionach swoich pracownic, z pewnością zapadł już na wstydliwą chorobę. Jeśli gwałcił waszą przyjaciółkę, to i ona może chorować. Słyszałem też co innego - zniżył

głos. - Ponoć kilku możnych też na to zapadło, a jest taki pogląd, że uprawiając miłość z bardzo młodą dziewczyną, można oczyścić krew.

Wydałem z siebie tylko zduszony dźwięk. Myślałem przez moment, że zemdleję albo się porzygam... Dolał mi do kubka.

- Ta choroba czasem się cofa. Trzeba być dobrej myśli. Czy jako medyk...

- Jaki tam ze mnie medyk, trochę się o tym uczyłem i tyle - westchnąłem. - Pewne środki lecznicze w moich stronach istnieją, ale muszę się poradzić przyjaciela, nie sądzę, abyśmy potrafili je samodzielnie przygotować.

- Będę się za was modlił.

- Dziękuję.

Dopiłem ohydny trunek do końca i poczułem się odrobinę lepiej.

- Jak to jest, że to zwierzę może ot tak porywać kobiety, okaleczać, zarażać...

- A te, u których choroba czyni widoczne postępy, zabija - dokończył za mnie. -

Tak stanowi prawo. Prowadzenie lupanaru i zaopatrywanie go w nierządnice to katowski przywilej. Mordowanie chorych roznosicielek zarazy to też prawo...

Alkohol na szczęście mnie ciut przymulił, bo znowu czułem żołądek w gardle.

- Szlachta w naszym kraju cieszy się przywilejem nietykalności i bez wyroku sądowego nie wolno jej...

- W Trøndelag katolicy są wyjęci spod prawa. Każdy chłystek może ich bezkarnie zabijać. Jeśli przyłapie się kogoś na kultywowaniu starej wiary, jego majątek jest konfiskowany, a dzieci mogą być sprzedane w niewolę.

Milczałem dłuższą chwilę.

- Chcę opuścić ten kraj, gdy tylko będzie to możliwe - powiedziałem wreszcie.

- Rozumiem. Mój przyjaciel powinien niebawem przybyć. Jeśli zginął na morzu, pomyślę o jakiejś innej możliwości odesłania was do ojczyzny.

- Dziękuję, panie.

- Swego towarzysza znajdziecie naprzeciwko... Staszek siedział w warsztacie i małym pilniczkiem wycinał z grubej brązowej blachy jakąś zębatkę.

- Co robisz? - zapytałem.

- Komputer - powiedział z niewinną miną.

- Co?!

- Mechaniczny, oczywiście. Może raczej powinienem powiedzieć: kalkulator...

Maszynka do dodawania. Będzie miała tarcze jak w telefonie i wynik pokazujący się w okienku. Na mniejszej tarczy jedności, na większej dziesiątki, na największej setki. I trybiki tak dobrane, że dziesięć obrotów mniejszego da jeden obrót większego. Z kolei dziesięć obrotów większego...

- Rozumiem.

- To bardzo prosta konstrukcja. Zrobię prototyp, a potem poszukamy cechu zegarmistrzów, żeby dali nam kasę na masową produkcję. Zaraz - popatrzył na mnie uważnie - mamy jakiś problem?

- Cholerny.

- Co się stało? Wyjaśniłem.

- Syfilis? - Wytrzeszczył oczy. - Jakim cudem? Przecież... Zaraz. Myślisz, że kat ją czymś zaraził? Znaczy się gwałcił i...

- Tak.

Zacisnął wargi.

- W dodatku to odmiana, którą Kolumb przywlókł z Ameryki. Z tego, co kiedyś czytałem, upiornie zjadliwa, mijają może dwa tygodnie od zarażenia, a Hela już ma objawy - dodałem.

- Nie rozumiem?

- Zazwyczaj okres inkubacji jest dłuższy, a przebieg mniej dramatyczny. To, co roznosiły płatne panienki w naszych czasach, było o wiele łagodniejsze.

- Czyli...

- Jest źle.

Zacisnął pięści i wpatrywał się w zaśmiecone klepisko.

- Podejrzewałeś, że mamy w sobie nanotech czy coś w tym rodzaju?

- Tak sądziłem, bardzo szybko doszedłem do siebie po tym, jak dostałem w łeb. I sińce oraz guzy zbyt szybko znikły. Ale teraz wątpię. Zresztą niewykluczone, że to składa tylko uszkodzenia mechaniczne.

- W tej sytuacji pomóc nam może tylko ta cholerna łasica.

- Nie wiem, czy nam pomoże - westchnąłem. - Czy na przykład nie uzna, że dziewczyna i tak jest zbyteczna.

- I... - Wykonał dłońmi gest skręcania karku. - Coś nam pozostało poza modlitwami?

- Co miałeś z biologii?

- Pionę. Ale zarazków syfilisu nie przerabialiśmy...

- Penicylina. Najprostszy antybiotyk. Fleming i tak dalej - powiedziałem. - Co o niej wiesz? Co zapamiętałeś?

- Cholera. Zrobili ją, bo pleśń zakaziła pożywkę bakterii. Zarodniki pleśni? Zdaje się, grzyby hodowali piętro niżej, ale był przeciąg. Nie bardzo pamiętam.

- Tyle to i ja wiem. Kojarzysz, jaka to pleśń? Biała? Zielona? Gatunek?

- Moment. Nic nie mów. - Ścisnął głowę dłońmi. - Ja to umiem sprawdzić. Chyba.

Trzeba przygotować hodowle bakterii, kilkadziesiąt sztuk, i zakazić różnymi odmianami pleśni. Tak zidentyfikujemy najlepsze... Bo z różnych odmian Penicillium tylko z niektórych pozyskiwano antybiotyk.

- Dasz radę? - Spojrzałem mu prosto w oczy.

Chyba się przestraszył.

- Tutaj? Bez mikroskopu, szalek, pożywki, w tych niehigienicznych warunkach?!

Poza tym hodowla odpowiedniego szczepu pleśni to tylko pierwszy krok - spłoszył się.

- To znaczy?

- To nie są suszone grzybki. To substancja, którą się z nich otrzymuje.

Krystaliczna penicylina czy coś.

- A gdyby użyć świeżych pleśni?

- Niektóre są paskudnie toksyczne. Poza tym przedawkowanie antybiotyku to może być poważna sprawa, a my nie mamy pojęcia, w jakich dawkach to podawać...

- Kurrr... - z trudem zdusiłem przekleństwo.

- Raz w życiu widziałem na zdjęciu hodowlę Penicillium notatum. Pamiętam z grubsza, jak wygląda, ale...

- Teraz mówisz?!

- Sam rozumiesz, teoretycznie każdy wie, jak zrobić bombę atomową, schemat znany, masy krytyczne encyklopedia podaje. Ale wzbogacenie uranu, wirówki gazowe, izotopy to już wyższa szkoła jazdy...

- Co chcesz przez to powiedzieć?

- Ze co innego wiedzieć ogólnie, jak coś działa, a zupełnie co innego to wykonać! -

wybuchnął. - Przychodzisz i żądasz, żebym ot tak zrobił coś, za co normalny człowiek po dziesięcioleciach badań dostaje Nagrodę Nobla. Pamiętasz, jak klarowałeś, że nie zdołam zbudować lokomotywy o użytecznej mocy? To jest tak samo! Albo i gorzej!

Zamyślił się głęboko. A potem trzasnął otwartą dłonią w ścianę.

- Oż cholera, trzeba to zrobić! - wycedził. - A przynajmniej spróbować.

Już się opanował. Zmrużył powieki i długą chwilę myślał. Najwyraźniej przypominał sobie wszystko, co wiedział. Na jego twarzy odmalowało się zwątpienie...

- Z czego zrobimy pożywkę? Nie mamy agar-agar. Żelatyna?

- Rosół z kury? Świeże mięso? - zaproponowałem.

Czułem, że znowu spróbuje się wycofać, że nie wierzy, by to było możliwe. A ja dla odmiany byłem przekonany, iż to jedyna szansa dla Heli. I że trzeba zmusić go, żeby sobie przypomniał. Żeby to zrobił.

- Mikroskop... Potrzebuję mikroskopu.

- Czyli soczewki. Trzeba skombinować skądś lunetę i wymontować szkła. Nie wiem, jakie powiększenie uda się uzyskać, ale może wystarczy. Metodą prób i błędów, ale zrobimy. Mikroskop będzie. Co jeszcze?

- Nie, zaraz - jakby się obudził. - Chyba nie potrzebuję aż tak skomplikowanego sprzętu...

- Nie?

- Przez mikroskop widzielibyśmy pojedyncze komórki, a przecież to nie jest konieczne. Hodowla na szalce. Miliony, miliardy bakterii. Widać gołym okiem plamę, a to jest ich kolonia. Zobaczymy, czy rosną na pożywce, czy nie. Zobaczymy, czy pleśń je zabija.