Connie Willis - Zwarte winter

Het was net als toen ze de open plek had gezocht. Er was geen mens te zien op het besneeuwde veld en de wind rukte aan haar kleren terwijl ze naar de kerk holde. Ver weg in het noordoosten hoorde ze langzaam een klok luiden, een doodsklok.

Agnes was altijd gek geweest op de klokketoren. Kivrin ging naar binnen en riep haar naam, hoewel ze al had gezien dat er niemand in de toren was. Ze ging weer naar buiten en bleef even staan. Ze keek naar de hutten en probeerde te bedenken waar Agnes heen kon zijn gegaan.

Niet naar een van de huisjes, tenzij ze het koud had gekregen. Blackie. Ze had het graf van haar hondje willen zien. Kivrin had haar niet verteld dat ze hem in het bos had gelegd. Agnes had gezegd dat Blackie op het kerkhof begraven moest worden. Kivrin zag niemand op de begraafplaats, maar ze ging toch door het hek naar binnen.

Agnes was er wel geweest. De afdrukken van haar kleine laarzen liepen van het ene graf naar het andere en verdwenen achter de kerk. Kivrin keek naar de heuvel en naar de bosrand. Als Agnes nu eens het bos in was gegaan? Dan zouden ze haar nooit meer terugvinden.

Ze holde de hoek om en volgde de voetstappen, die langs de kerk naar de ingang leidden. Kivrin deed de deur open. Het was bijna helemaal donker binnen en nog kouder dan op de winderige begraafplaats. ‘Agnes!’ riep ze.

Er kwam geen antwoord, maar ze hoorde een vaag geluid bij het altaar, alsof er een rat over de stenen vloer liep. ‘Agnes?’ Ze tuurde in het duister achter de tombe en in de zijpaden. ‘Ben je daar?’

‘Kivrin?’ vroeg een trillend stemmetje.

Ze rende naar voren. ‘Agnes! Waar ben je?’

Het kind zat bij het beeld van Sinte Katherine, tussen de kaarsen op de grond weggedoken in haar rode kapmantel. Ze klemde zich tegen de ruwe stenen rokken van de heilige aan en keek met grote angstige ogen om zich heen. Haar gezicht was rood en betraand. ‘Kivrin!’ riep ze, en ze wierp zich in haar armen.

‘Wat doe je hier, Agnes?’ vroeg Kivrin, boos en opgelucht tegelijk. Ze drukte het meisje tegen zich aan. ‘We hebben je overal gezocht.’

Agnes verborg haar natte gezicht tegen Kivrins hals. ‘Ik had me verstopt,’ zei ze. ‘Ik was met Kar mijn hondje aan het zoeken en toen ben ik gevallen.’ Ze wreef haar neus af. ‘Ik heb je de hele tijd geroepen, maar je kwam niet.’

‘Ik wist niet waar je was, lieverd.’ Kivrin streek over haar hoofd. ‘Waarom ben je naar de kerk gegaan?’

‘Om me te verstoppen voor de boze man.’

‘Welke boze man?’ vroeg Kivrin fronsend.

De zware kerkdeur ging open en Agnes sloeg haar armpjes stijf om Kivrins nek. ‘Daar is de boze man,’ fluisterde ze doodsbang.

‘Vader Roche!’ riep Kivrin. ‘Ik heb haar gevonden. Ze is hier.’ De deur ging dicht en ze hoorde zijn voetstappen. ‘Het is Vader Roche maar,’ zei ze tegen Agnes. ‘Hij heeft je ook gezocht. We wisten niet waar je naartoe was gegaan.’

Agnes verzachtte haar greep een beetje. ‘Maisry zei dat de boze man me zou komen halen.’

Roche bleef hijgend bij hen staan en Agnes verborg haar gezicht weer. ‘Is ze ziek?’ vroeg Roche gespannen.

‘Ik geloof het niet,’ zei Kivrin. ‘Maar ze is half bevroren. Sla mijn mantel maar om haar heen.’

Roche maakte onhandig haar mantel los en sloeg die over de schouders van Agnes.

‘Ik had me verstopt voor de boze man,’ zei Agnes tegen hem.

‘Welke boze man?’

‘De boze man die Kivrin in de kerk achternazat,’ zei Agnes. ‘Maisry zegt dat je de blauwe ziekte krijgt als hij je vindt.’

‘Er is helemaal geen boze man,’ zei Kivrin, die zich voornam Maisry een flinke aframmeling te geven. Ze ging staan en Agnes hield zich stevig aan haar vast.

Roche zocht op de tast de zijdeur en deed die open. Blauwgrijs licht viel naar binnen.

‘Maisry zei dat hij Blackie te pakken heeft gekregen,’ zei Agnes rillend. ‘Maar mij niet. Ik heb me verstopt.’

Kivrin dacht aan het slappe lijfje van Blackie in haar handen, aan het bloed rond zijn mond. O nee, dacht ze, en liep snel in de richting van het grote huis. Agnes rilde omdat ze al die tijd in de ijskoude kerk was geweest, maar haar gezicht gloeide tegen Kivrins huid. Dat komt alleen maar van het huilen, dacht Kivrin. Ze vroeg of het meisje hoofdpijn had.

Agnes maakte alleen een beweging met haar hoofd zonder iets te zeggen. Kivrin liep nog sneller door, op de voet gevolgd door Roche, langs het huis van de meier naar de voorhof.

‘Ik ben niet in het bos geweest,’ zei Agnes toen ze bij de ingang van de ridderzaal kwamen. ‘De ongehoorzame maagd wel.’

‘Ja.’ Kivrin droeg haar naar het vuur. ‘Maar het was niet zo erg. Haar vader vond haar in het bos en bracht haar weer naar huis. En ze leefden nog lang en gelukkig.’ Ze liet Agnes op de bank zakken en maakte haar mantel open.

‘En ze ging nooit meer naar het bos.’

‘Nooit meer.’ Kivrin trok haar natte laarsjes en maillot uit en legde haar eigen mantel dicht bij het vuur op de grond. ‘Ga maar liggen, dan breng ik je een kom hete soep.’ Agnes ging gehoorzaam liggen en Kivrin wikkelde haar in de mantel.

Ze ging een kom soep halen, maar Agnes wilde niets hebben en viel bijna meteen in slaap.

‘Ze is de hele middag buiten geweest,’ zei ze op bozige toon tegen Eliwys en Roche, ‘en nu heeft ze kou gevat.’ Maar toen Roche voor het avondgebed was weggegaan, betastte ze Agnes’ armen en lendenen. Ze draaide het meisje zelfs om en bekeek de huid tussen de schouderbladen, waar de jongen een buil had gehad.

Roche luidde de klok niet. Hij kwam terug met een gerafelde sprei die blijkbaar van zijn eigen bed afkomstig was en legde Agnes daarop.

Kivrin hoorde wel de klokken van andere kerken, van Oxford en Godstow en van het dorp in het zuidwesten. De dubbele klok van Courcy zweeg. Ze keek gespannen naar Eliwys, maar die had er geen aandacht voor. Ze keek over Rosemund heen naar de deur.

De klokken van Courcy begonnen pas te luiden toen de andere zwegen. Het was een vreemd geluid, gedempt en traag. Kivrin keek naar Roche. ‘Is dat een doodsklok?’

‘Nee,’ zei hij, zonder zijn blik van Agnes af te wenden. ‘Het is een heilige dag.’

Ze had de dagen niet meer bijgehouden. De gezant was op kerstochtend vertrokken en later die dag had ze ontdekt dat het de pest was. Sindsdien scheen er een eindeloze tijd te zijn verstreken, maar het waren slechts vier dagen.

Ze had juist met de kerstdagen willen komen omdat de datum dan gemakkelijk vast te stellen zou zijn, zelfs als ze tussen ongeletterde boeren terecht zou komen, en ze het rendez-vous onmogelijk kon mislopen. Gawyn is naar Bath gegaan om hulp te halen, meneer Dunworthy, dacht ze, en de bisschop heeft alle paarden meegenomen en ik wist niet waar de open plek was.

Eliwys was opgestaan en luisterde even. ‘Zijn dat de klokken van Courcy?’ vroeg ze aan Roche.

‘Ja,’ zei hij. ‘Vrees niet. Het is Onnozele-kinderendag.’

Heel toepasselijk, dacht Kivrin, naar Agnes kijkend. Het meisje sliep en rilde niet meer, hoewel ze nog erg warm aanvoelde.

De kokkin riep iets en Kivrin ging naar haar toe. De vrouw probeerde van haar bed op te staan. ‘Ik moet naar huis,’ zei ze.

Kivrin kalmeerde haar en gaf haar wat te drinken. De emmer was bijna leeg, ze pakte hem op en ging op weg naar de deur.

‘Ik wil dat Kivrin bij me komt,’ zei Agnes, die rechtop was gaan zitten.

Kivrin zette de emmer op de grond en knielde bij het meisje neer. ‘Hier ben ik al,’ zei ze.

Agnes keek haar aan met een rood gezicht, dat vertrokken was van woede. ‘De boze man zal me vinden als Kivrin niet komt,’ zei ze. ‘Ik wil naar Kivrin!’

Ik ben het rendez-vous misgelopen. Door alle zorgen om Rosemund en het verdwijnen van Agnes was ik de tel kwijtgeraakt en ik wist ook niet waar de open plek was.