Kurt Vonnegut - Kocia kołyska

Na dalszym planie buldożery karczowały palmy, robiąc szeroką aleję. Przy końcu alei wznosiły się stalowe szkielety trzech nowych budynków.

“Republika San Lorenzo — głosił tekst na okładce — rozwija się! Zdrowy, szczęśliwy, postępowy i miłujący wolność naród pięknych ludzi zaprasza amerykańskich inwestorów i turystów.”

Nie śpieszyłem się, aby przeczytać resztę. Wystarczyła mi dziewczyna z okładki; co mówię: wystarczyła! Zakochałem się w niej od pierwszego wejrzenia. Była bardzo młoda i bardzo poważna… promieniowała dobrocią i mądrością.

Była brązowa jak czekolada. Włosy miała jasne jak len.

Dowiedziałem się z okładki, że nazywa się Mona Aamons Monzano i jest przybraną córką dyktatora wyspy.

Przejrzałem dodatek w nadziei, że znajdę dalsze zdjęcia olśniewającej ciemnoskórej Madonny.

Znalazłem jednak tylko portret dyktatora wyspy, Miguela “Papy” Monzano, przypominającego goryla dobrze już po siedemdziesiątce.

Obok portretu “Papy” było zdjęcie cherlawego młodzieńca o lisiej twarzy. Miał na sobie śnieżnobiałą bluzę wojskową z jakimś mieniącym się drogimi kamieniami orderem. Jego blisko osadzone oczy były podkrążone. Widocznie przez całe życie kazał się strzyc tylko z tyłu i z boku, zostawiając nienaruszone włosy z przodu, bo nad jego czołem wznosił się ondulowany czub nieprawdopodobnej wysokości.

Podpis głosił, że ten brzydki wyrostek to generał major Franklin Hoenikker, Minister Nauki i Postępu w Republice San Lorenzo.

Miał dwadzieścia sześć lat.

“San Lorenzo ma pięćdziesiąt mil długości i dwadzieścia mil szerokości — jak dowiedziałem się z dodatku do “Sunday Timesa”. — Ludność republiki liczy czterysta pięćdziesiąt tysięcy dusz… bezgranicznie oddanych ideałom Wolnego Świata.”

Najwyższym szczytem jest Góra McCabe’a, wznosząca się na jedenaście tysięcy stóp nad poziom morza. Stolicą jest Bolivar, “…piękne, nowoczesne miasto, zbudowane wokół portu mogącego pomieścić całą flotę wojenną Stanów Zjednoczonych”. Główne produkty eksportu to cukier, kawa, banany, indygo i wytwory rzemiosła artystycznego.

“Amatorzy rybołówstwa jednogłośnie uznają San Lorenzo za światowe centrum połowów barakudy.”

Zastanawiałem się, jakim sposobem Franklin Hoenikker, który nie skończył nawet szkoły średniej, zdobył taką fantastyczną posadę. Pewne wyjaśnienie tego faktu znalazłem w szkicu na temat San Lorenzo, podpisanym przez “Papę” Monzano.”

“Papa” stwierdzał, że Frank jest twórcą “Planu Rozwoju San Lorenzo”, obejmującego elektryfikację wsi, budowę dróg, zakładów przerobu odpadków miejskich, hoteli, szpitali, klinik i linii kolejowych. Mimo że szkic był krótki i znać było w nim rękę redaktora, Frank był w nim pięciokrotnie nazwany “krwią z krwi i kością z kości” doktora Feliksa Hoenikkera.

Przy pomocy tej makabrycznej frazy “Papa” chciał widocznie dać do zrozumienia, że Frank miał w sobie coś z magii starego Hoenikkera.

Nieco więcej światła na sprawę rzucał inny artykuł, zamieszczony w dodatku, kwiecisty artykuł zatytułowany: “Czym stało się San Lorenzo dla pewnego Amerykanina.” Autorem jego był prawie na pewno jakiś podstawiony dziennikarz, ale figurował pod nim podpis generała majora Franklina Hoenikkera.

W artykule tym Frank opowiadał, jak to znalazł się zupełnie sam na tonącym sześćdziesięcioośmiostopowym jachcie gdzieś na Morzu Karaibskim. Nie wyjaśniał, skąd się tam wziął ani dlaczego był sam. Dawał jedynie do zrozumienia, że wyruszył z Kuby.

“Luksusowy jacht szedł na dno, a wraz z nim moje pozbawione celu życie — stwierdzał Frank. — Przez ostatnie cztery dni zjadłem tylko mewę i dwa suchary. Ciepłe wody morza wokół mnie roiły się od barakud o zębach jak igły i raz po raz błyskały wśród fal płetwy grzbietowe rekinów-ludojadów.

“Wzniosłem oczy ku swemu Stwórcy, gotów przyjąć każdą Jego decyzję. I wtedy oczy moje ujrzały wspaniały górski szczyt wznoszący się ponad obłokami “Czyżby to była fatamorgana — okrutne złudzenie optyczne?”

W tym miejscu sprawdziłem w encyklopedii, co to jest fatamorgana, i dowiedziałem się, że jest to miraż, czyli mamidło, nazwane tak od Morgana le Fay, czarownika mieszkającego na dnie jeziora. Słynął on z tego, że pojawiał się w Cieśninie Messyńskiej pomiędzy Kalabrią a Sycylią. Krótko mówiąc, fatamorgana to takie poetyczne ple-ple.

To, co Frank ujrzał ze swego tonącego jachtu, nie było okrutną fatamorganą, lecz szczytem Góry McCabe’a. Łagodne fale zaniosły jacht Franka ku skalistemu wybrzeżu San Lorenzo, jakby taka właśnie była wola Boga.

Frank suchą stopą wstąpił na ląd i spytał, gdzie się znajduje. Artykuł nie wspominał o tym, ale drań miał przy sobie termos z kawałkiem lodu-9.

Nie mając paszportu Frank znalazł się w więzieniu w stolicy republiki Bolivarze. Tam odwiedził go “Papa” Monzano, który chciał wiedzieć, czy to możliwe, aby Frank był krewnym nieśmiertelnego doktora Feliksa Hoenikkera.

“Potwierdziłem to — pisał Frank w swoim artykule — i w tej chwili wszystkie drzwi w San Lorenzo stały przede mną otworem.”

Tak się złożyło — tak się musiało złożyć, powiedziałby Bokonon — że zamówiono u mnie artykuł związany z San Lorenzo. Nie dotyczył on ani “Papy” Monzano, ani Franka. Miał to być artykuł poświęcony Julianowi Castle, amerykańskiemu milionerowi, który dorobił się na cukrze i który w wieku czterdziestu lat poszedł za przykładem doktora Alberta Schweitzera, zakładając w dżungli bezpłatny szpital i poświęcając życie kolorowym nędzarzom.

Szpital Castle’a nosił nazwę Domu Nadziei i Miłosierdzia w Dżungli. Tą dżunglą były drzewa kawowe, dziko rosnące na północnych zboczach Góry McCabe’a.

Kiedy udawałem się na San Lorenzo, Julian Castle liczył sześćdziesiąt lat.

Już od dwudziestu lat żył wyłącznie dla innych.

W czasach, kiedy żył jeszcze dla siebie, czytelnicy ilustrowanych czasopism znali go równie dobrze jak Tommy Manville’a, Adolfa Hitlera, Benito Mussoliniego i Barbarę Hutton. Źródłem jego sławy była rozpusta, alkoholizm, liczne wypadki samochodowe oraz systematyczne unikanie służby wojskowej. Miał zadziwiający talent do wydawania swoich milionów w sposób zwiększający jedynie światowe zasoby zmartwień i kłopotów.

Będąc pięciokrotnie żonatym, zdołał spłodzić jednego syna.

Ten syn, Filip Castle, był właścicielem i kierownikiem hotelu, w którym miałem się zatrzymać. Hotel nazywał się Casa Mona, od imienia Mony Aamons Monzano, ciemnoskórej blondynki z okładki dodatku do “Sunday Timesa”. Nowo zbudowany hotel Casa Mona był jednym z trzech budynków widocznych w tle fotograficznego portretu Mony w gazecie.

Ja nie miałem uczucia, że kierowane czyjąś ręką fale niosą mnie ku San Lorenzo — ja przybywałem na skrzydłach miłości. Nagle potężną siłą w moim pozbawionym celu życiu stała się fatamorgana, myśl o tym, czym może być miłość Mony Aamons Monzano. Wyobraziłem sobie, że mógłbym być z nią szczęśliwy tak jak z żadną inną kobietą na świecie.

W samolocie lecącym z Miami do San Lorenzo fotele były umocowane po trzy w rzędzie. Tak się złożyło — tak się musiało złożyć — że moimi sąsiadami byli Horlick Minton, nowy ambasador amerykański w Republice San Lorenzo, i jego żona Claire. Oboje byli siwi, szczupli i uprzejmi.