Robert Silverberg - Maski czasu

Mieszkam w Rio od sześciu tygodni, ale w takiej samotności mógłbym równie dobrze żyć na Księżycu. Wszyscy wyjechali, ja zostałem. Zajmuję niewielkie mieszkanie — dwa pokoje nieopodal plaży, gdzie Vornan odegrał swój ostatni akt. Nie wychodziłem na zewnątrz od ponad miesiąca. Jedzenie zamawiam poprzez automatyczny dozownik. Nie gimnastykuję się. Nie mam przyjaciół w mieście. Nie znam nawet tutejszego języka.

Począwszy od piątego grudnia, nieustannie pisałem ten pamiętnik, który wkrótce zostanie ukończony. Nie zamierzam szukać wydawcy. Opisałem wszystko tak, jak pamiętam, całą historię Vornana-19 i mój udział w tych nieprawdopodobnych wypadkach. Zapieczętuję taśmę i ukryję w sejfie, aby nie została otwarta wcześniej niż za sto lat. Nie mam ochoty dodawać własnej kropelki do tej ulewy plotek, jaką rozpętało zniknięcie Vornana. Być może mój pamiętnik okaże się pomocny w nadchodzącym stuleciu, lecz teraz nie chcę podsycać ognia, który szaleje po świecie. Chciałbym mieć pewność, że z czasem ktoś przełamie pieczęć na moich ustach, złe chwile pójdą w niepamięć. Jednak szczerze wątpię, czy tak się stanie.

Tyle jeszcze zostało wątpliwości. Czy Vornan zginął rozszarpany przez tłum, czy też powrócił do swojego czasu? Może czarnoskóry olbrzym był posłańcem, który miał go stąd zabrać? Czy Vornan przeniósł się w przyszłość z chwilą, gdy jego pancerz zawiódł? Ciekawość nie daje mi spokoju. I dlaczego osłona przestała działać? Kralick przysięgał, że pancerz jest odporny na wszelkiego rodzaju sabotaż. Czy Kralick świadomie uszkodził osłonę w obawie przed rosnącą władzą Vornana? A potem pewnie użył mnie jako przynęty. Chciał, abym przekonał Vornana, że w pancerzu nic mu nie grozi i może spokojnie wejść między ludzi. Jeśli tak właśnie było, to jestem współodpowiedzialny — ja, który nienawidzę wszelkiej przemocy. Nie mam jednak pewności, czy Vornan został zamordowany. Nie wiem nawet, czy w ogóle umarł. Nie ulega jednak wątpliwości, że nie ma go już wśród nas.

Myślę jednak, że mimo wszystko nie żyje. Obecność Vornana wśród nas łączyła się ze zbyt wielkim ryzykiem. Spiskowcy, którzy zabili Cezara, czuli, że wypełniają publiczny obowiązek. Pozostaje pytanie: czy przeżyjemy odejście mesjasza?

Wymyśliliśmy odpowiednie zakończenie dla takiej historii. Za każdym razem, kiedy przychodzi do nas bóg, zabijamy go bez litości. Vornan dołączył do tego grona: razem z zapomnianym Ozyrysem, zamordowanym Tammuzem, opłakiwanym Baldurem. Teraz musi nastać pora pokuty i zmartwychwstania. I ta świadomość nie daje mi spać spokojnie. Żywy Vornan mógłby z czasem zniszczyć swój mit, objawiając się ludziom jako głupiec, ignorant, człowiek, który nie dba o nic, skrzyżowanie wilka z pawiem. Jego zniknięcie nadaje całej sprawie inny wymiar. Teraz, kiedy zgotowaliśmy mu męczeńską śmierć, Vornan jest już poza naszym zasięgiem. Ci, którzy potrzebowali boga, będą czekać na jego następcę, na kogoś, kto wypełni pustkę. Nie sądzę, aby zabrakło następców. Wstępujemy w epokę proroków. Wchodzimy w erę nowych bogów. Nadchodzi wiek płomienia. Boję się, że doczekam Czasu Czystek, o którym wspominał Vornan.

Wystarczy. Jest prawie północ — trzydziesty pierwszy grudnia. Za chwilę nastanie nowe stulecie. Na ulicach trwa zabawa.

Są tańce i śpiewy. Słyszę prostacki śmiech i huk wystrzeliwanych rac. Niebo lśni od wybuchów. Jeśli są jeszcze jacyś apokaliptyści, kolejną godzinę spędzą w strachu bądź w radości, czekając na Sąd Ostateczny. Wkrótce nadejdzie rok 2000. Dziwnie brzmią te słowa.

Pora opuścić w końcu mieszkanie. Wyjdę na ulicę, w tłum ludzi, aby świętować narodziny nowego roku. Niepotrzebny mi pancerz. Nic mi bowiem nie grozi, z wyjątkiem tego, z czym wszyscy musimy żyć. Teraz umiera stulecie. Wychodzę.

Massachusetts Institute of Technology

Amerykańskie Stowarzyszenie Popierania Postępu Nauk

Pueblo: charakterystyczna budowla indiańska skonstruowana z ustawionych jeden na drugim równoległoboków o coraz mniejszym obwodzie; najczęściej wsparta o stromą skarpę.