Robert Silverberg - Maski czasu

Spędzałem w towarzystwie Vornana mnóstwo czasu, a nasza wyprawa parła nieustępliwie na zachód: z Mexico City na Hawaje, a stamtąd do Tokio, Pekinu, Angory, Melbourne, na Taiti i Antarktydę. Nie porzucałem wciąż nadziei, że uda mi się wyciągnąć z niego jakieś informacje o doniosłym dla mnie znaczeniu. Tutaj spotkał mnie jednak zawód, dowiedziałem się za to, co leżało u podłoża jego chandry.

Stracił całkowicie zainteresowanie ludźmi dwudziestego stulecia.

Nudziliśmy go śmiertelnie. Nasze namiętności, nasze słabostki, nasze miasta, pomniki, jedzenie, spory i neurozy — wszystkiego już doświadczył. Smak naszej cywilizacji spowszedniał mu. Miał już dość, jak sam wyznał, ciągłej wędrówki po zakamarkach świata.

— Dlaczego w takim razie nie wrócisz do siebie? — spytałem.

— Jeszcze nie czas, Leo.

— Ale skoro tak się tutaj nudzisz…

— Mimo wszystko zostanę jeszcze trochę. Jestem w stanie znieść szarą codzienność, bo chcę zobaczyć, jak się rozwinie sytuacja.

— Jaka sytuacja?

— Sytuacja — odparł.

Powtórzyłem te słowa Kralickowi, który wzruszył tylko ramionami.

— Miejmy nadzieję, że nie potrwa długo to oczekiwanie na rozwój sytuacji. Nie on jeden ma dość tej włóczęgi.

Podróż nabrała zawrotnego tempa, jak gdyby Kralick pragnął możliwie najsaybciej obrzydzić Vornanowi dwudziesty wiek. Obrazy i dźwięki zlały się i wymieszały całkowicie. Z białych pustyń Antarktydy przeskoczyliśmy prosto w tropikalne lasy Cejlonu, przemierzyliśmy Indie i Bliski Wschód, chybotliwą łódeczką popłynęliśmy w górę Nilu, dotarliśmy do serca czarnej Afryki. Wszędzie, nawet w najdzikszych ostępach, gotowano nam gorące przyjęcie. Tysiące ludzi rzucało pracę, aby powitać boga. Mieliśmy już październik i „Najnowsze Objawienie” miało dość czasu, żeby zapaść w ludzką świadomość. Wszystkie przypuszczenia wysunięte przez Fieldsa traktowano jako pewnik. Oficjalnie nie powstał żaden Kościół Wyznawców Vornana, lecz zbiorowa histeria przybrała wyraźnie kształt ruchu religijnego.

Moje obawy, że Vornan zapragnie wykorzystać kult do swoich partykularnych interesów, okazały się bezpodstawne. Tłumy fanatyków nudziły go w równej mierze co laboratoria i instalacje nuklearne. Pozdrawiał rozgorączkowane rzesze uniesieniem dłoni, niczym Cezar. Nie umknęły jednak mej uwadze ledwie skrywane ziewnięcia i drżenie powiek.

— Czego ode mnie chcą ci ludzie? — spytał niemal płaczliwie.

— Oni pragną cię kochać — odparła Helen.

— Ale dlaczego? Czy wypełnia ich pustka?

— Kosmiczna pustka.

— Gdybyś wszedł pomiędzy nich, poczułbyś, co znaczy ludzka miłość — oznajmił cicho Heyman.

Vornan zadrżał cały.

— To byłoby niemądre. Mogliby zabić mnie nadmiarem miłości.

Przed oczyma stanął mi Vornan sprzed pół roku. Wszedł śmiało w oszalały tłum apokaliptystów. Nie okazał nawet cienia lęku w obliczu oszalałej tłuszczy. To prawda, że nosił wówczas maskę, ale ryzyko i tak było zawrotne. Powrócił obraz Vornana, otoczonego barykadą z nieprzytomnych ciał. Wówczas stał radosny pośród ogniska chaosu. Teraz lękał się tłumu wielbicieli. To był już inny Vornan — bardzo przezorny. Może nareszcie zrozumiał, jakie ogromne siły wywołał z otchłani i spoważniał. Zniknęła dawna beztroska.

Październik zastał nas w Johannesburgu. Zbieraliśmy siły, aby przebyć Atlantyk i rozpocząć wizytę w Ameryce Południowej. Tam już wszystko było gotowe na przyjęcie gościa. W Brazylii i Argentynie na zebrania modlitewne w intencji Vornana ściągały tysiące wiernych. Doszły nas również słuchy, że zaczęto wznosić świątynie, lecz nie znaliśmy szczegółów. Vornan, zamiast okazywać podniecenie, podszedł do mnie pewnego wieczoru i oznajmił:

— Chciałbym nieco odsapnąć, Leo.

— Mała drzemka?

— Nie. Mam już dość tłumów, zgiełku, ciągłego ruchu. Potrzebuję ciszy i spokoju.

— Lepiej porozmawiaj z Kralickiem.

— Najpierw muszę porozmawiać z tobą. Parę tygodni temu wspominałeś, że masz przyjaciół w jakimś cichym zakątku. Chodziło o kobietę i mężczyznę, starych znajomych. Wiesz, o kim mówię?

Wiedziałem doskonale. Kiedyś, przy jakiejś bzdurnej okazji, wspomniałem o Jacku i Shirley. Mówiłem, że uciekam pod ich przyjazny dach w chwilach zwątpienia i załamania. Liczyłem, że Vornan, niejako w rewanżu, opowie mi o swoich nawykach, przybliży stosunki panujące między ludźmi w świecie przyszłości. Nie przewidziałem jednak takiego obrotu sprawy.

— Oczywiście — wybąkałem z trudem. — Wiem, o kim mówisz.

— Może pojechalibyśmy tam we dwójkę, co Leo? Ty, ja i twoi przyjaciele, bez strażników, zgiełku, tłumu. Moglibyśmy zniknąć po cichutku, nikogo nie pytając o zgodę. Muszę nabrać energii. Ta podróż mocno nadwątliła moje siły. Chcę zasmakować waszej codzienności. Dotychczas widziałem jedynie zaplanowane widowiska i paradne pompy. Z prawdziwą przyjemnością usiadłbym na zwyczajnym krześle i porozmawiał w ciszy. Czy byłbyś w stanie to załatwić, Leo?

Milczałem, wytrącony z równowagi. Niespodziewane ciepło w głosie Vornana rozczuliło mnie niemal do łez. Zdałem sobie sprawę jednocześnie, że tym sposobem będziemy mieli okazję — Jack, Shirley i ja — dowiedzieć się mnóstwa bezcennych rzeczy o Vornanie i jego epoce. Sącząc drinki pod arizońskim niebem, może wyciągniemy z gościa informacje skryte dotychczas przed oczyma opinii publicznej. Wiedziałem, czego oczekujemy od Vornana, a zmylony jego dobrodusznością w ostatnich czasach nie wziąłem zupełnie pod uwagę jego oczekiwań. — Porozmawiam z przyjaciółmi — obiecałem. — A później z Kralickem. Zobaczymy, co się da zrobić.

Kralick chodził z początku zmartwiony, bo starannie dopracowany plan podróży stanął pod znakiem zapytania. Nasz szef oznajmił, że Ameryka Południowa mogłaby poczuć się głęboko dotknięta, gdyby tamtejszą wizytę Vornana odłożono na później. Jednak pozytywne aspekty takiej decyzji były aż nazbyt widoczne. Vornan przecież z przyjemnością powitałby zmianę otoczenia, ucieczkę od tłumów i kamer. Sądzę, że sam Kralick również miał już ochotę trochę odsapnąć. W efekcie zaakceptował moją propozycję.

Natychmiast zadzwoniłem do Jacka i Shirley.

Miałem pewne opory i wahałem się, czy zrzucać im na kark Vornana, mimo że oboje marzyli o takiej okazji. Jack pragnął ponad wszystko omówić z Vornanem sprawę całkowitej przemiany energii, chociaż wiedziałem przecież, że niczego się nie dowie. Shirley natomiast… Shirley wyznała, że czuje fizyczny pociąg do mężczyzny z przyszłości. To właśnie z jej powodu zwlekałem z decyzją. W końcu jednak wytłumaczyłem sobie, że Shirley jest dorosła. A poza tym wiedziałem, że cokolwiek zajdzie między nią a Vornanem, zajdzie jedynie za pełnym przyzwoleniem i błogosławieństwem Jacka. Niepotrzebnie zawracam sobie głowę myślami o odpowiedzialności, zbeształem samego siebie.

Kiedy zakomunikowałem, co ich czeka, oboje sądzili, że stroję sobie puste żarty. Dużo czasu wymagało, aby przekonać Jacka i Shirley, iż Vornan naprawdę będzie gościem w ich domu. W końcu uwierzyli i spostrzegłem, jak wymieniają porozumiewawcze spojrzenia.

— Kiedy macie zamiar przyjechać? — spytał Jack.

— Jutro, jeśli oczywiście można.

— Dlaczego nie? — odparła Shirley.

Szukałem na jej twarzy oznak podniecenia, ale znalazłem jedynie ślady zwykłej ciekawości.

— Dlaczego nie? — powtórzył Jack. — Ale powiedz mi jeszcze jedno: czy mamy oczekiwać hordy policjantów i dziennikarzy? To byłoby straszne.