Isaac Asimov: Hoeksteen van de Foundation

Gendibal glimlachte plotseling. ‘Het spijt me, ik sprak in mijzelf. Novi, je kent Rufirant, nietwaar?’

‘Die dikkoppige boer die u aanviel? Nou en of!’

‘Ik ben ervan overtuigd dat agenten van de Eerste Foundation, gewapend met persoonlijke geestschermen, dat gearrangeerd hebben, en ook andere rare dingen die ons zijn overkomen. Hoe heb ik zo blind kunnen zijn! Maar anderzijds werd ik ertoe verlokt de hele Eerste Foundation eenvoudig over het hoofd te zien door die mythe over een geheimzinnige planeet: het Sayshelliaanse bijgeloof betreffende Gaia. Ook in dat opzicht was het een uitkomst dat ik jouw geest bij de hand had. Daardoor wist ik vast te stellen dat de oorsprong van het geestesveld in het oorlogsschip te vinden was, en nergens anders.’

Hij wreef zich in zijn handen.

‘Meester?’ vroeg Novi verlegen. ‘Ja, Novi?’

‘Zult u niet beloond worden voor wat u hebt gepresteerd?’

‘Zeker wel. Shandess zal aftreden en ik zal Eerste Spreker worden. Dan zal ik mijn kans krijgen om van de Tweede Foundation een actieve factor te maken en de ontwikkeling van de Melkweg te versnellen.’

‘Eerste Spreker?’

‘Ja, Novi. Ik zal de belangrijkste en machtigste klerk van allemaal zijn.’

‘De belangrijkste?’ Zij zag er ongelukkig uit.

‘Waarom kijk je zo bedroefd, Novi? Wil je dan niet dat ik beloond word?’

‘Jawel, Meester, zeker. Maar als u de meest belangrijke klerk wordt van allemaal wilt u vast geen Toesvrouw meer bij u in de buurt. Dat zou niet passend zijn.’

‘Dacht je dat? Wie zou het mij beletten?’ Hij voelde een golf van genegenheid voor haar. ‘Novi, jij zult bij me blijven waarheen ik ook ga of wat ik ook ben. Denk je dat ik het risico wil lopen dat ik met een van de wolven die we soms aan de Tafel hebben te maken krijg zonder jouw geest bij de hand te hebben? Zelfs al voordat zij het zelf weten zal jouw onschuldige, absoluut pure geest mij zeggen wat hun emoties zijn. Trouwens…’ Hij leek zich te verbazen over een gedachte die plotseling bij hem opkwam. ‘Trouwens, nog afgezien daarvan, ik… ik vind het prettig je bij me te hebben en ben van plan je bij me te houden. Als jij dat ook wilt, tenminste.’

‘O, Meester!’ fluisterde Novi. Hij legde zijn arm rond haar middel en zij legde haar hoofd tegen zijn schouder. Diep in haar, waar de omringende geest van Novi zich er nauwelijks van bewust kon zijn, bleef de kern van Gaia om de gebeurtenissen te sturen. Deze kern was afgeschermd met een ondoordringbaar masker, want alleen op deze manier was een voortzetting van de grootse taak mogelijk.

En dat masker, dat omhulsel, dat toebehoorde aan een Toesvrouw, was volkomen gelukkig. Het was zelfs zo gelukkig dat Novi bijna verzoend was met de afstand die haar scheidde van haarzelf/hen/allen, en dat zij er tevreden mee was dat zij tijdens een onbepaald lange toekomst alleen nog zou zijn wat zij leek te zijn.

Pelorat wreef zich in de handen en zei, met zorgvuldig beheerst enthousiasme: ‘Wat ben ik blij weer op Gaia terug te zijn.’

‘Hmm,’ mompelde Trevize afwezig.

‘Weet je wat Blits mij verteld heeft? De Burgemeester keert terug naar Terminus met een handelsverdrag met Sayshell op zak. De Spreker van de Tweede Foundation keert terug naar Trantor en is ervan overtuigd dat hij alles geregeld heeft. En die vrouw, Novi, is met hem mee om ervoor te zorgen dat hij de veranderingen zal aanbrengen die nodig zijn om Galaxia, de levende Melkweg, voor te bereiden. En geen van beide Foundations heeft ook maar het flauwste idee van het bestaan van Gaia. Het is haast niet te geloven!’

‘Ik weet het,’ zei Trevize. ‘Mij is dat allemaal ook verteld. Maar wij weten dat Gaia bestaat, en wij kunnen er over praten.’

‘Blits denkt van niet. Zij zegt dat niemand ons zou geloven, en dat wij dat maar al te goed zouden weten. Trouwens, persoonlijk ben ik helemaal niet van plan Gaia nog ooit te verlaten.’

Trevize leek op te schrikken uit zijn mijmeringen. Hij keek op en zei: ‘Wat?’

‘Ik blijf hier. Weet je, ik kan het amper geloven. Nog maar een paar weken geleden leidde ik een eenzaam bestaan op Terminus — het leven dat ik al tientallen jaren kende, ondergedompeld in documentatie en gedachten, nooit dromend van iets anders dan dat ik bij mijn dood nog steeds zou zijn ondergedompeld in documentatie en gedachten, en nog steeds een eenzaam leven zou leiden — zelfgenoegzaam voortvegeterend. En toen werd ik plotseling, geheel onverwacht, een reiziger door de Melkweg. Ik raakte betrokken bij een crisis in de Melkweg. En, lach niet, Golan, ik vond Blits.’

‘Ik lach niet, Janov,’ zei Trevize, ‘maar weet je wel zeker waar je mee bezig bent?’

‘Ja! Die kwestie van de Aarde is voor mij niet meer belangrijk. Het feit dat zij de enige was met een zeer gedifferentieerde ecologie en met intelligent leven is op bevredigende manier verklaard. De Eeuwigen, weet je nog?’

‘Ja, ik weet het. En daarom blijf jij dus op Gaia?’

‘Beslist. De Aarde is het verleden en ik heb genoeg van het verleden. Gaia is de toekomst.’

‘Jij maakt geen deel uit van Gaia, Janov. Of denk je dat je er een deel van kunt worden?’

‘Blits zegt dat ik er in zekere zin een deeltje van kan worden — niet in biologische zin, maar eerder intellectueel. Zij zal me natuurlijk helpen.’

‘Maar zij is er wel een deel van. Hoe kunnen jullie twee dan een gezamenlijk leven leiden, gezamenlijke standpunten vinden, gezamenlijke interesses delen?’

Zij waren buiten en Trevize keek met een ernstige blik naar het vruchtbare eiland, en daar achter de zee, en daar weer achter, aan de horizon, purperkleurig door de verre afstand, een ander eiland — alles vredig, beschaafd, levend, en een geheel .

‘Janov, zij is een hele wereld, jij bent een nietig individu,’ zei hij. ‘En als zij nu eens genoeg van je krijgt? Zij is jong…’

‘Golan, daaraan heb ik gedacht. Dagenlang heb ik aan niets anders gedacht. Ik verwacht dat zij genoeg van mij zal krijgen. Ik ben geen romantische dwaas. Maar wat zij mij voordien geeft zal voor mij genoeg zijn. Zelfs nu al heeft zij mij genoeg geschonken. Ik heb van haar meer gekregen dan ik in dit leven voor mogelijk had gehouden. Zelfs als ik haar vanaf dit moment nooit meer zou terugzien, zou ik nog het gevoel hebben een winnaar te zijn.’

‘Ik geloof je niet,’ zei Trevize op vriendelijke toon. ‘Ik denk dat je wel een romantische dwaas bent, maar, begrijp me goed, ik zou niet willen dat je iets anders was. Janov, we kennen elkaar nog niet erg lang, maar we zijn nu weken lang elke seconde bij elkaar geweest en, het spijt me als het wat raar klinkt, ik ben erg op je gesteld geraakt.’

‘Ik ook op jou, Golan,’ zei Pelorat.

‘En ik wil niet dat je ergens spijt van krijgt. Ik moet met Blits praten.’

‘Nee, nee, alsjeblieft niet. Jij zult haar de les lezen.’

‘Nee, dat zal ik niet doen. Het gaat niet alleen over jou, en ik wil onder vier ogen met haar spreken. Alsjeblieft, Janov, ik wil het niet achter je rug om doen, dus sta mij toe privé met haar te praten en een paar zaken op een rij te zetten. Als de uitkomst mij bevredigt zal ik je mijn hartelijkste gelukwensen geven, en alles wat je maar wilt, en dan zal ik nooit meer zeuren, wat er ook gebeurt.’

Pelorat schudde zijn hoofd. ‘Jij zult alles bederven.’

‘Ik beloof je dat niet te doen. Alsjeblieft, Janov.’

‘Nou, vooruit dan. Maar wees voorzichtig, mijn beste, ja?’

‘Je hebt mijn allerplechtigste belofte.’

‘Pel zegt dat je mij wilt spreken,’ zei Blits.

‘Ja,’ zei Trevize.

Zij waren binnen, in het kleine flatje dat hem was toegewezen.

Zij ging sierlijk zitten, sloeg haar benen over elkaar en keek hem onderzoekend aan. Haar prachtige bruine ogen leken te gloeien en haar lange, donkere haar glansde.