Isaac Asimov - Hoeksteen van de Foundation

Met gelijke vaardigheid hield zij hem op afstand, maar zij kon haar geest niet voor hem gesloten houden of misschien wilde zij dat niet.

Hij sprak haar aan op de manier waarop hij een collega-Spreker zou aanspreken. ‘Jij hebt een spelletje gespeeld, mij bedrogen, mij hierheen gelokt, en jij bent er een van het soort waartoe ook het Muildier behoorde.’

‘Het Muildier was een afvallige, Spreker. Ik/wij zijn geen Muildieren. Wij/ik zijn Gaia.’

De gehele essentie van Gaia werd overgebracht in de complexe totaalsom van haar communicatie — op een vollediger wijze dan met enkel woorden mogelijk zou zijn geweest.

‘Een als geheel levende planeet,’ zei Gendibal.

‘En met een geestesveld dat als geheel groter is dan dat van u als individu. Alsjeblieft, verzet u niet tegen die kracht. Ik vrees het gevaar u kwaad te doen, want dat wil ik niet.’

‘Zelfs als totale planeet zijn jullie niet sterker dan de som van mijn collega’s op Trantor. Ook wij zijn in zekere zin een als geheel bestaande planeet.’

‘Het zijn maar een paar duizend mensen die hun geestvaardigheid bundelen. U kunt niet rekenen op hun steun, Spreker, want die heb ik geblokkeerd. Controleer het maar, dan kunt u het zelf vaststellen.’

‘Wat zijn je voornemens, Gaia?’

‘Ik zou graag willen dat u mij Novi noemt, Spreker. Wat ik nu doe, doe ik als Gaia. Maar tevens ben ik Novi, en met betrekking tot u ben ik alleen maar Novi.’

‘Wat zijn je voornemens, Gaia?’

Er was een trillend geestvaardigheidsequivalent van een zucht en Novi zei: ‘We zullen in een drievoudige patstelling blijven. U zult Burgemeester Branno ondanks haar scherm in de greep houden, en ik zal u daarbij helpen, en wij zullen niet moe worden. U zult uw greep op mij handhaven, naar ik aanneem, en ik de mijne op u. Ook wij zullen allebei niet moe worden. En zo blijft het dus.’

‘En met welk doel?’

‘Dat heb ik u al gezegd. We wachten op Raadsheer Trevize van Terminus. Hij zal de patstelling doorbreken als hij dat wil.’

De computer aan boord van de Verre Ster spoorde de twee schepen op en Golan Trevize liet ze beide verschijnen op het nu in twee helften verdeelde scherm.

‘Het waren allebei schepen van de Foundation. Het ene leek als twee druppels water op de Verre Ster en was ongetwijfeld Compors schip. Het andere was groter en zag er aanzienlijk geduchter uit.

Hij wendde zich tot Blits en zei: ‘Nou, weet jij wat hier allemaal aan de hand is? Is er nu iets wat je mij kunt vertellen?’

‘Ja. Maak je maar niet ongerust. Ze zullen je geen kwaad doen.’

‘Waarom is iedereen er toch van overtuigd dat ik continu zit te trillen van paniek?’ vroeg Trevize geprikkeld.

‘Laat haar praten, Golan,’ zei Pelorat haastig. ‘Kat haar niet af.’

Trevize stak zijn armen op in een ongeduldig gebaar van overgave, ik zal niet meer katten. Spreek, dame.’

Blits zei: ‘In het grote schip bevindt zich het hoofd van uw Foundation. Met haar…’

‘Het hoofd ?’ riep Trevize verbijsterd uit. ‘Je bedoelt onze Oude Dame Branno?’

‘Dat is vast haar titel niet,’ zei Blits met een begin van een glimlach om haar lippen. ‘Maar het is een vrouw, dat klopt.’ Zij zweeg even alsof zij aandachtig moest luisteren naar de resterende delen van het organisme waarvan zij een deeltje uitmaakte. ‘Haar naam is Harlabranno. Het lijkt merkwaardig als je maar vier lettergrepen hebt en toch zo belangrijk bent in je eigen wereld, maar ik neem aan dat de planeten buiten Gaia hun eigen gewoonten hebben.’

‘Dat neem ik ook aan,’ zei Trevize nuchter. ‘Jij zou haar Brann noemen, denk ik. Waarom is zij hier? Waarom is zij niet thuis op… O, ik begrijp het. Gaia heeft ook haar hierheen gelokt. Waarom?’

Blits beantwoordde die vraag niet. ‘Bij haar is Lionokodell, vijf lettergrepen; hij is ondergeschikt aan haar,’ zei ze. ‘Dat komt mij voor als gebrek aan respect. Hij is een belangrijke ambtenaar op jouw wereld. Er zijn nog vier anderen die de scheepswapenen bedienen. Wil je hun namen weten?’

‘Nee. Ik neem aan dat er in het andere schip éen man is, Munn Li Compor, en dat hij de Tweede Foundation vertegenwoordigt. Kennelijk hebben jullie de twee Foundations bijeengebracht. Waarom?’

‘Zo is het niet precies, Trev… ik bedoel, Trevize…’

‘Ga je gang maar, noem me Trev. Dat kan me geen lor schelen.’

‘Niet precies zo, Trev. Compor heeft dat schip verlaten en zijn plaats is ingenomen door twee mensen. De ene is Storgendibal, een belangrijke functionaris van de Tweede Foundation. Hij wordt een Spreker genoemd.’

‘Een belangrijke functionaris? Hij beschikt zeker over geestvaardigheid, naar ik aanneem?’

‘O ja, zeer veel.’

‘Zijn jullie in staat hem in toom te houden?’

‘Zeker. De tweede persoon bij hem aan boord is Gaia.’

‘Een van jullie mensen?’

‘Ja. Haar naam is Suranoviremblastiran. De naam zou veel langer moeten zijn, maar zij is zo lang van mij/ons weg geweest.’

‘Is zij in staat een hoge functionaris van de Tweede Foundation in het gareel te houden?’

‘Niet zij, maar Gaia houdt hem in het gareel. Zij/ik/wij/allen zijn in staat hem te verpletteren.’

‘En gaat zij dat doen? Gaat zij hem en Branno vernietigen? Wat heeft dit te betekenen? Gaat Gaia de Foundations verwoesten en een eigen Galactisch Imperium stichten? Een nieuw Muildier? Een groter Muildier…’

‘Nee, nee, Trev. Wind je niet op. Dat moet je niet doen. We zijn alle drie in een patstelling. We wachten.’

‘Waarop?’

‘Op jouw beslissing.’

‘Daar gaan we weer. Welke beslissing? Waarom ik ?’

‘Alsjeblieft, Trev,’ zei Blits. ‘Het zal spoedig worden uitgelegd. Ik/ wij/zij hebben zoveel gezegd als ik/wij/zij nu kunnen.’

Branno zei vermoeid: ‘Het is duidelijk, Liono, dat ik een vergissing heb gemaakt, en misschien een fatale.’

‘Moet dat worden toegegeven?’ mompelde Kodell van achter lippen die zich niet bewogen.

‘Zij weten wat ik denk. Het kan geen kwaad het dan ook maar uit te spreken. En jouw gedachten kennen ze eveneens, ook al beweeg jij je lippen nog zo weinig. Ik had moeten wachten tot ons scherm beter was.’

‘Hoe had u dat kunnen weten, Burgemeester?’ zei Kodell. ‘Als we hadden gewacht tot we dubbel en dwars, honderd procent, waterdicht zeker waren geweest, zouden we eeuwig hebben moeten wachten. Zeker, ik zou zelf ook wel willen dat we niet hierheen waren gekomen. Het zou beter zijn geweest de experimenten te laten uitvoeren door iemand anders, bijvoorbeeld uw bliksemafleider, Trevize.’

Branno zuchtte, ik wilde hen geen waarschuwing geven, Liono. Toch wijs je hiermee de kern van mijn vergissingen aan. Ik had misschien moeten wachten tot ons scherm redelijk ondoordringbaar was. Niet volmaakt ondoordringbaar, maar redelijk. Ik wist wel dat er nu nog aanzienlijke lekkages waren, maar ik kon het niet verdragen nog langer te moeten wachten. Om die lekkages te verhelpen zou meer tijd nodig zijn geweest dan mijn ambtsperiode toestond. Ik wilde dat het zou worden gedaan tijdens mijn periode, en ik wilde persoonlijk ter plekke zijn. Daarom heb ik mijzelf, dwaas die ik ben, wijsgemaakt dat het scherm toereikend was. Ik wilde van geen voorzichtigheid horen. Zo heb ik ook jouw twijfels genegeerd.’

‘We kunnen nog steeds winnen als we geduld hebben.’

‘Kun jij bevel geven op het andere schip te schieten?’

‘Nee, dat kan ik niet, Burgemeester. Die gedachte is voor mij op de een of andere manier onverdraaglijk.’

‘Ook voor mij. En als jij of ik er in zouden slagen dat bevel te geven, weet ik zeker dat de bemanning het niet zou uitvoeren — dat zij daartoe niet in staat zou zijn.’