Orson Card - Ender wint

‘Je bent veel te lief voor ons,’zei Alai op een keer. ‘Waarom ergert het je nooit dat we niet elk moment van elke oefenperiode briljant zijn. Als je ons zo in de watten blijft leggen gaan we nog denken dat je ons aardig vindt.’

Een paar van de anderen lachten in hun microfoons. Ender herkende uiteraard de spot, en reageerde met een lange stilte. Toen hij eindelijk zijn mond weer opendeed, gaf hij geen sjoege op Alai’s klacht. ‘Nog een keer,’zei hij, ‘en dit keer zonder zelfmedelijden.’Ze deden het nog een keer en ze deden het goed.

Maar naarmate hun vertrouwen in Ender als bevelhebber toenam, begon hun vriendschap die ze zich uit hun tijd op de Krijgsschool herinnerden langzaamaan te verdwijnen. Wel kwamen ze elkaar veel nader en wisselden ze onderling vertrouwelijkheden uit. Maar Ender was hun leraar en bevelhebber; hij stond even ver bij hen vandaan als Mazer van hem en hij was even veeleisend.

Ze vochten er alleen maar beter door en Ender werd tenminste niet afgeleid van zijn werk.

Tenminste niet als hij wakker was. En als hij ‘s avonds in slaap viel speelden er altijd allerlei gedachten omtrent de simulator door zijn hoofd. Maar tijdens de nacht dacht hij aan andere dingen. Vaak herinnerde hij zich het steeds verder in ontbinding rakende lijk van de Reus; maar hij herinnerde het zich niet in de pixels van zijn lessenaarscherm. Het was een echt lijk en er hing nog steeds een vage geur van dood omheen. In zijn dromen was er een heleboel veranderd. Het kleine dorp dat tussen de ribben van de Reus was ontstaan werd nu bewoond door kruiperds die hem altijd plechtig groetten, als gladiatoren die Caesar groetten voor ze voor zijn vermaak de dood in gingen. In zijn dromen haatte hij de kruiperds niet; en al wist hij dat ze hun koningin voor hem verborgen hadden, hij ging niet proberen haar te zoeken. Hij ging altijd vlug weg bij het lijk van de Reus en als hij de speeltuin bereikte waren daar altijd de kinderen, wolfs en gemeen; ze hadden gezichten die hij kende. Soms dat van Peter en soms dat van Bonzo en soms dat van Stilson en Bernard; maar de woeste wezens waren even vaak Alai en Shen of Dink en Petra; soms was een van hen ook Valentine en in zijn droom duwde hij haar ook onder water en hield haar onder tot ze verdronk. Ze kronkelde onder zijn handen, knokte om boven te blijven, maar bleef tenslotte toch stil liggen. Hij trok haar uit het meer en sleepte haar op het vlot waar ze met een doodsgrijns op haar gezicht bleef liggen. Hij krijste en huilde boven haar lijk en riep telkens en telkens weer dat het maar een spelletje was, een spelletje, hij speelde het alleen maar! —

Toen schudde Rackham hem wakker. ‘Je lag in je slaap te roepen,’zei hij.

‘Het spijt me,’zei Ender.

‘Geeft niks. Was toch tijd voor het volgende gevecht.’

Het tempo nam gestadig toe. Gewoonlijk waren er nu twee gevechten per dag en Ender hield het oefenen tot een minimum beperkt. De tijd dat de anderen uitrustten gebruikte hij om opnames van oude gevechten te bekijken en te proberen zijn eigen zwakheden op te sporen en te bedenken wat er de volgende keer zou gebeuren. Soms was hij volledig voorbereid op de nieuwe vindingen van de vijand en soms niet.

‘Volgens mij speel jij vals,’zei Ender op een keer tegen Mazer.

‘Hoezo?’

‘Jij kunt zien wat ik doe als ik oefen. Jij kunt zien waarmee ik bezig ben. Jij lijkt wel voorbereid op alles wat ik doe.’

‘Het meeste wat jij ziet zijn computersimulaties,’zei Mazer. ‘De computer is zo geprogrammeerd dat hij pas op jouw nieuwe vindingen reageert als je ze een keer in de strijd gebruikt hebt.’

‘Dan speelt de computer vals.’

‘Je hebt meer slaap nodig, Ender.’

Maar hij kon niet slapen. Hij lag elke nacht langer wakker en zijn slaap werd steeds onrustiger. Hij werd ‘s nachts veel te vaak wakker. Of hij nu wakker werd om nog meer over het spel te kunnen nadenken of om aan zijn dromen te ontsnappen wist hij eigenlijk niet. Het leek wel of hij in zijn slaap bestuurd werd door iemand die hem dwong om rond te dwalen tussen al zijn akeligste herinneringen, om ze opnieuw te beleven alsof hij ze echt meemaakte. De nachten waren zo levensecht dat de dagen hem begonnen voor te komen als een droom. Hij begon zich zorgen te maken dat hij niet helder genoeg zou kunnen denken, dat hij te moe zou zijn als hij moest spelen. Tot nu toe was hij als het spel begon altijd nog klaarwakker geschud door de spanning ervan, maar hij was bang dat hij het niet zou merken als zijn verstandelijke vermogens achteruit begonnen te gaan.

En het leek echt wel of hij aan het aftakelen was. Hij had geen enkele keer meer een gevecht waarin hij niet minstens een paar jagers verloor. Verscheidene malen wist de vijand hem te verlokken om zich meer bloot te geven dan hij van plan was geweest; andere keren wist de vijand hem zo af te matten in een uitputtingsslag dat hij zijn overwinning in dezelfde mate aan stom geluk te danken had als aan zijn krijgskunst. Dan nam Mazer met een misprijzend gezicht het gevecht met hem door. ‘Moet je dit nu eens zien,’zei hij dan. ‘Dit was toch nergens voor nodig.’En wanneer Ender dan ging oefenen met zijn eskaderleiders probeerde hij hun moreel hoog te houden, maar soms liet hij zijn teleurstelling over hun zwakheden wel eens doorschemeren, over het feit dat ze vergissingen maakten.

‘Soms vergissen we ons nu eenmaal wel eens,’fluisterde Petra een keer tegen hem. Het was een smeekbede om hulp.

‘En soms niet,’was Enders antwoord. Als ze hulp kreeg dan zou dat niet van hem zijn. Hij zou onderwijzen; haar vrienden moest ze maar onder de anderen zoeken.

Toen kwam een gevecht dat bijna in een ramp eindigde. Petra voerde haar strijdmacht te ver naar voren; ze waren kwetsbaar en ze ontdekte het op een moment dat Ender haar niet in beeld had. Binnen een paar tellen verloor ze op twee na al haar schepen. Toen vond Ender haar. Hij droeg haar op om die in een bepaalde richting te verplaatsen, maar er kwam geen antwoord. De schepen kwamen niet in beweging. En over nog een tel zouden ook die twee jagers verloren gaan.

Ender wist onmiddellijk dat hij haar overbelast had — omdat ze zo briljant was had hij haar veel vaker laten meespelen en onder veel belastender omstandigheden dan een paar van de anderen. Maar hij had nu geen tijd om zich zorgen over Petra te maken of om zich schuldig te voelen over wat hij haar had aangedaan. Hij liet Gekke Tom de twee overgebleven jagers overnemen en ging toen verder met zijn poging om nog van de strijd te maken wat er van te maken viel; Petra had een sleutelpositie ingenomen en nu stortte Enders hele strategie in. Als de vijand niet zo overgretig en onhandig zijn voordeel had uitgebuit, zou Ender verloren hebben. Maar Shen slaagde erin om een groep vijandelijke schepen te betrappen in een te dichte formatie en schakelde ze met een enkele kettingreactie uit. Gekke Tom stuurde zijn twee overgebleven jagers de bres in en richtte een grote ravage aan onder de vijandelijke schepen en hoewel zijn schepen en die van Shen uiteindelijk allemaal vernietigd werden, wist Fly Molo de resterende vijandelijke schepen te vernietigen en de overwinning rond te maken.

Aan het eind van het gevecht hoorde hij Petra roepen om een microfoon. ‘Zeg tegen hem dat het me spijt, ik was alleen zo moe, ik kon gewoon niet meer denken, anders niet. Zeg hem dat het me spijt.’

De eerstvolgende keren was ze er niet bij als ze oefenden en toen ze terugkwam was ze niet meer zo snel als ze was geweest, niet meer zo stoutmoedig. Een groot deel van wat haar een goed bevelhebber had gemaakt was ze kwijt. Ender kon haar niet meer gebruiken, behalve voor routineuze, strikt begeleide taken. Ze was niet achterlijk. Ze wist wat er gebeurd was. Maar ze wist ook dat Ender geen andere keus had en ze liet hem dat weten.

Toch bleef het feit dat ze was ingestort, en zij was nog wel bij lange na de zwakste niet van zijn eskaderleiders. Het was een waarschuwing — hij kon zijn bevelhebbers niet meer onder druk zetten dan ze konden verdragen. In het vervolg kon hij dus niet zomaar zijn leiders inzetten op elk moment dat hij hun vaardigheden nodig had, maar moest hij ook rekening houden met hoe vaak ze al gevochten hadden. Hij moest hen aflossen en dat betekende dat hij soms een gevecht inging met bevelhebbers die hij een klein beetje minder vertrouwde. Naarmate hij de druk die hij op hen uitoefende verlichtte, verzwaarde hij de druk op zichzelf.