Orson Card - Ender wint

‘Niet aan mezelf, maar aan m’n herinneringen.’

‘Misschien is dat wel wie je bent, wat je je herinnert.’

‘Nee. Mijn herinneringen aan vreemden. Mijn berinneringen aan de kruiperds.’

Valentine huiverde alsof er plotseling en kille windvlaag overtrok. ‘Ik kijk niet meer naar de opnames van de kruiperds. Ze zijn altijd hetzelfde.’

‘Ik bestudeerde ze uren achter elkaar. De manier waarop hun schepen zich door de ruimte verplaatsen. En er viel me iets geks op, dat ik pas bedacht toen ik hier op het meer dreef. Ik besefte dat alle gevechten waarin kruiperds en mensen lijfelijk tegenover elkaar staan, dat die uit de Eerste Invasie afkomstig zijn. Alle taferelen uit de Tweede Invasie, waarin onze soldaten I.V.-uniformen dragen, in die taferelen zijn alle kruiperds altijd al dood. Ze liggen daar maar of hangen dood over hun regelpanelen. Geen enkel teken van strijd of zo. En het gevecht van Mazer Rackham — van dat gevecht hebben ze ons nog nooit ook maar een meter laten zien.’

‘Misschien is er wel een geheim wapen.’

‘Nee, het kan me niet schelen hoe we hen doodden. Het gaat mij om de kruiperds zelf. Ik weet niks van hen en toch word ik geacht op een gegeven moment tegen hen te vechten. Ik heb een heleboel gevechten meegemaakt in mijn leven, soms in spelverband, soms — helemaal niet in spelverband. Ik heb iedere keer gewonnen omdat ik kon begrijpen hoe mijn vijand dacht. Dat kon ik afleiden uit wat ze deden . Ik kon nagaan wat zij dachten dat ik deed, welke wendingen zij het gevecht wilden laten nemen. En daar maakte ik dan gebruik van. Daar ben ik heel goed in. Begrijpen hoe andere mensen denken.’

‘De vloek waaronder de kinderen-Wiggin gebukt gaan.’Ze zei het als een grapje maar ze vond het een beangstigend idee dat Ender haar net zo volledig zou kunnen begrijpen als hij zijn vijanden begreep. Peter begreep haar altijd, of althans hij dacht dat hij haar begreep, maar hij was moreel zo’n beerput dat ze zich nooit hoefde te schamen, zelfs niet als hij haar slechtste gedachten raadde. Maar Ender — ze wilde niet dat hij haar doorzag. Ze zou zich naakt voelen; ze zou zich schamen. ‘Jij denkt dat je de kruiperds niet kunt verslaan als je hen niet kent.’

‘Het gaat nog veel dieper. Ik zat hier maar in mijn eentje en omdat ik niks te doen had ging ik ook over mezelf nadenken. Ik probeerde te begrijpen waarom ik zo’n ontzettende hekel aan mezelf heb.’

‘Nee, Ender.’

‘Geen gezeur van “Nee Ender”. Het heeft behoorlijk lang geduurd voor ik doorhad dat het zo was, maar geloof me, ik had een hekel aan mezelf. Heb. En het kwam ongeveer hier op neer: op het moment dat ik mijn vijand echt goed begrijp, goed genoeg om hem te kunnen verslaan, op dat moment hou ik ook van hem. Volgens mij is het onmogelijk om iemand echt te begrijpen, wat iemand wil, wat iemand gelooft, zonder van hem te houden op dezelfde manier als hij van zichzelf houdt. En dan, juist op het moment dat ik van iemand hou —’

‘Versla je hem.’Even was ze helemaal niet bang dat hij haar zou doorzien.

‘Nee, nee, je begrijpt het niet. Ik vernietig hem. Ik maak het hem onmogelijk om mij ooit nog pijn te doen. Ik stamp hem helemaal in elkaar tot hij gewoon niet meer bestaat .’

‘Natuurlijk doe je dat niet.’En nu kwam de angst terug, nog erger dan tevoren. Peter is milder geworden, maar jij, jou hebben ze in een moordenaar veranderd. Twee kanten van dezelfde munt, maar welke kant is wat?

‘Ik heb een paar mensen echt ernstig gewond, Valentine. Ik zuig dit niet uit m’n duim.’

‘Dat weet ik Ender.’Hoe zal je mij wonden?

‘Zie je nou wat voor iemand ik aan het worden ben, Val?’vroeg hij zacht. ‘Zelfs jij bent bang voor me.’En hij streelde haar zo zacht over haar wang dat ze wel kon janken. Net zo zacht als de aanraking van zijn handje toen hij nog een baby was. Dat herinnerde ze zich nog, zijn zachte, onschuldige babyhandje tegen haar wang.

‘Ik ben niet bang voor je,’zei ze en op dat moment was het waar.

‘Dat zou je wel moeten zijn.’

Nee. Juist helemaal niet. ‘Als je nog langer in het water blijft wordt je hele vel rimpelig. Bovendien krijgen de haaien je te pakken.’

Hij grijnsde. ‘De haaien hebben al heel lang geleden geleerd om mij met rust te laten.’Maar hij hees zich toch op het vlot waardoor het schuin ging hangen zodat er een hele golf water overheen spoelde. Het voelde koud aan tegen Valentines rug.

‘Ender, het gaat Peter lukken. Hij is slim genoeg om de tijd te nemen die ervoor nodig is, maar hij zal de macht in handen krijgen -zo niet nu meteen, dan toch later. Ik weet niet of dat goed of slecht zal zijn. Peter kan wreed zijn maar hij weet alles van het verwerven en handhaven van macht en er zijn tekenen die erop wijzen dat als de oorlog met de kruiperds eenmaal afgelopen is, en hij kan natuurlijk al afgelopen zijn voor hij ooit echt is begonnen, dat dan de wereld weer in een chaotische toestand zal terugvallen. Voor de Eerste Invasie was het Warschaupact onderweg naar de wereldhegemonie. Als ze dat na de oorlog weer gaan proberen —’

‘Dan zou zelfs Peter een beter alternatief zijn.’

‘Jij hebt iets van de vernietiger in jezelf ontdekt, Ender. Nou, ik ook. Peter had daar geen alleenrecht op, in weerwil van wat de testers dachten. En Peter heeft iets van de bouwer in zich. Hij is niet vriendelijk, maar hij maakt niet langer elk goed ding dat hij ziet kapot. Als je eenmaal beseft dat de macht uiteindelijk altijd in handen komt van het soort mensen dat hem begeert, kan hij bij slechter mensen dan bij Peter terechtkomen vind ik.’

‘Met zo’n krachtige aanbeveling zou ik zelf ook op hem stemmen.’

‘Soms lijkt het volkomen belachelijk. Een jongen van veertien en zijn jongere zusje die plannen maken om de wereldheerschappij in handen te krijgen.’Ze probeerde te lachen. Het was niet grappig. ‘We zijn niet bepaald normale kinderen, hè? Geen van drieën.’

‘Heb jij wel eens dat je zou willen dat we dat wel waren?’

Ze probeerde zich voor te stellen dat ze net zo was als de andere meisjes op school. Probeerde zich voor te stellen hoe haar leven zou zijn als ze zich niet verantwoordelijk voelde voor de toekomst van de wereld. ‘Het zou zo saai zijn.’

‘Volgens mij niet.’En hij strekte zich uit op het vlot alsof hij eeuwig op het water kon blijven liggen.

Het was waar. Wat ze op de Krijgsschool ook met Ender hadden uitgehaald, ambities koesterde hij niet meer. Hij wilde echt het door de zon opgewarmde water van deze kom niet verlaten.

Nee, besefte ze vervolgens. Nee, hij denkt dat hij hier niet vandaan wil, maar hij heeft nog veel te veel van Peter weg. Of te veel van mij. Geen van drieën zouden we met niets om handen erg lang gelukkig kunnen blijven. Of misschien kunnen we wel gewoon geen van drieën gelukkig worden met alleen onszelf als gezelschap.

En dus begon ze weer te porren. ‘Welke naam kent iedereen op de hele wereld?’

‘Mazer Rackham.’

‘En als jij nu de volgende oorlog wint, net als Mazer destijds?’

‘Mazer Rackham had mazzel. Hij was een invaller. Niemand geloofde in hem. Hij was gewoon toevallig op het juiste moment op de juiste plaats.’

‘Maar stel nou dat het je lukt. Stel dat je de kruiperds verslaat en dat jouw naam even beroemd wordt als die van Mazer Rackham.’

‘Laat iemand anders maar beroemd worden. Peter wil beroemd worden. Laat hij de wereld maar redden.’

‘Ik heb het niet over roem, Ender. Ik heb het ook niet over macht. Ik heb het over toevallige samenlopen van omstandigheden, zoals de omstandigheid dat Mazer Rackham toevallig ter plaatse was toen iemand de kruiperds tot staan moest brengen.’

‘Als ik hier ben,’zei Ender, ‘ben ik niet daar. Dan zijn daar wel anderen. Laten zij de mazzel maar hebben.’