Fritz Leiber - De zwerver

Maar om de een of andere reden hadden de smerige Somersets de deur gesloten en zich verstopt — ongetwijfeld alleen om hem te pesten, uit pure, valse, Welsh-hatende, dichtersverachtende wreedheid, want het was nog lang geen sluitingstijd. Bij Jezus Christus, hij zou de politie op ze afsturen! Hij drukte zijn gezicht tegen de smalle glas-in-loodraampjes om ze op te sporen in hun laffe hoekjes, maar de gelagkamer was leeg, de lichten waren allemaal uit.

Hij waggelde achteruit, sloeg zijn armen tegen zijn lichaam om warm te worden, en krijste hees in alle richtingen: ‘Waar zijn jullie allemaal? Kom naar buiten! Kom toch naar buiten, iemand!’ Maar er vertoonde zich geen levende ziel, er ging geen enkele deur open, zelfs geen enkel liefdeloos wit vrouwengezicht hing uit het raam. Hij was helemaal alleen.

Trillend liep hij terug naar de kroegdeur, greep de posten met beide handen beet om zich in evenwicht te houden, speelde het klaar een verkrampt been op te heffen, en richtte een zwakke schop met zijn hiel. Drie van de ruitjes braken en vielen naar binnen. Hij liet zijn been zakken, toen leunde hij tegen de deur en stak zijn arm tot aan de schouder door het gat en tastte rond, vond het slot, en maakte het los. De deur ging open en hij strompelde naar binnen. In vier stappen stond hij midden in het vertrek, wankelend, en viel hij bijna flauw.

En toen, terwijl hij naar adem stond te snakken en zijn ogen aan de schemer wenden, voltrok zich een heerlijke verandering in hem. Plotseling was het het mooiste bezit in de wereld dat hij op dit ogenblik alleen was; het was de vervulling van een oude, oude droom.

Hij schonk geen aandacht aan het zwakke brullen achter hem, keek niet eenmaal over zijn schouder door de gebroken deur naar het Kanaal van Bristol dat zijn vuile, ondiepe, schuimomrande voetstappen opvulde. Hij had uitsluitend oog voor de amberen en groene, bekoorlijk geëtiketteerde flessen die in rijen op de planken achter de bars stonden uitgestald. Ze waren als geliefde boeken voor hem, oude vrienden van de eenzamen, een lieflijke bibliotheek die eeuwig gekeurd en beproefd moest worden en die hij nimmer moe kon worden.

En toen hij ze met liefhebbende bedachtzaamheid benaderde, een brede glimlach op zijn opgetogen gelaat, begon hij met zachte, zangerige stem de titels op hun ruggen op te lezen: ‘Old Smuggler… door Richard Blackmore. Teachers, door C.P. Snow. Zwart en wit, door Stendhal. White Horse, door G.K. Chesterton…’

Generaal Spike Stevens baggerde door het koude zeewater langs de liftschacht waaruit het water steeds harder sijpelde. De metalen deur kreunde. Een op zijn borst gebonden zaklantaarn scheen op het tot de heupen reikende water en op een muur die behangen was met historische veldslagen. Drie andere zaklampen doemden achter hem op ‘… alsof we een stel verdomde inbrekers uit een musical zijn,’ zoals Kolonel Griswold had opgemerkt.

De generaal betastte de muur, drukte door het behang heen, en trok een lichte deur open van zestig centimeter in het vierkant, onder het geluid van scheurend papier. Er kwam een kleine nis tevoorschijn met niets anders erin dan een grote zwarte hefboom.

Hij keek de anderen aan. ‘Begrijp goed,’ zei hij vlug, ‘dat ik alleen de ingang naar de ontsnappingsschacht weet. Ik weet evenmin als jullie waar hij uitkomt, omdat ik niet behoor te weten waar we zijn — en ik weet dat inderdaad niet. Laten we hopen dat hij in een of andere toren uitkomt, want we weten dat we ongeveer zeventig meter onder de grond zitten, en dat er, hoe dan ook, zout water op ligt. Begrepen? Okay, ik ga hem opendoen.’

Hij draaide zich om en ging aan de hendel hangen. Kolonel Mabel Wallingford stond vlak achter hem, Kolonel Griswold en Kapitein Kidley een eind daarachter.

De hefboom bewoog een centimeter en bleef toen steken. Hij leunde er met beide handen op, tot hij nog maar kniediep in het water stond. Kolonel Mab reikte omhoog en legde haar handen naast de zijne en drukte zich op.

Griswold riep: ‘Wacht! Als hij vastzit betekent dat dat —’ De hefboom klapte omlaag. Een meter er naast scheurde het behang in een rechte hoek toen een deur van zestig bij honderdvijftig centimeter openging: een groot zwart waterkussen stortte naar buiten en kegelde Kapitein Kidley en Kolonel Griswold omver — Kolonel Mab zag dat de lamp van de laatste dieper en dieper werd weggedrukt.

De watermassa bleef komen, in een grote dikke wal. Hij rukte aan de voeten van Kolonel Mab en de generaal. Ze hielden zich vast aan de hefboom.

Margo en Clarence Dodd steunden met hun ellebogen op de bovenste leuning van de betonnen brug, keken naar de heuvels en raadden naar de oorzaak van het plafond van verdunde rook dat kwam aanzetten uit het zuiden en de zon rood kleurde, en zijn licht een onheilspellende koperen tint gaf. Ze was hier vooral gekomen om van Ross Hunter af te raken.

‘Misschien zijn het alleen maar bosbrandjes in de kloven en bergen,’ zei Kleine Man. ‘Maar ik ben bang dat het meer is dan dat, Miss Gelhorn. Woont u in Los Angeles?’

‘Ik heb een huisje gehuurd in Santa Monica. Komt op hetzelfde neer.’

‘Heeft u daar familie?’

‘Nee, alleen mezelf.’

‘Dat is goed, tenminste. Ik ben bang, als er geen regen komt —’ ‘Kijk,’ zei ze terwijl ze omlaag keek. ‘Er loopt nu water door de geul! Betekent dat niet dat het regent in het binnenland?’

Maar toen kwam Hixons truck triomfantelijk toeterend terug van een verkenningstocht langs de kust, gevolgd door een korte, vierkante, gele schoolbus. De twee voertuigen stopten op de brug. Wojtowicz klom uit de bus. Hij droeg een van de legergeweren. Doc kwam achter hem aan, maar bleef op de treden van de bus staan die dienst deden als podium.

‘Het is mij een genoegen te kunnen aankondigen dat ik vervoer voor ons heb gevonden,’ riep hij luid en joviaal. ‘Ik stond erop de Monica Bergweg te inspecteren, en daar, in een kleine vallei op nog geen honderd meter van de hoofdweg, ontdekte ik deze charmante bus die op het punt stond zijn ochtendtaak te gaan vervullen, en die vandaag ons zal vervoeren! Hij zit vol benzine en is overvloedig bevoorraad met pindakaas- en jamboterhammen en bestraalde, gefluorideerde melk. Laat iedereen zich voorbereiden. Wij vertrekken over vijf minuten!’ Hij stapte naar beneden en danste om de gele auto heen. ‘Doddsy, er stroomt geen regenwater door die geul, maar zout water — kijk maar over de andere kant van de brug en je zult zien dat het zich uitstrekt van hier tot China. In tijden als deze word je door nieuwe ontwikkelingen overvallen. Jij hebt het andere geweer, Doddsy — jij rijdt met de Hixons mee. Ida gaat met je mee om Ray Hanks te verzorgen. Ik voer het bevel over de bus.’

‘Mr. Brecht,’ zei Margo. ‘Bent u van plan om ons over de bergweg naar de vallei te brengen?’

‘Een deel van de weg, in ieder geval. Naar de halve kilometer hoge hoogten, als het lukt. Daarna…’ Hij haalde zijn schouders op.

‘Mr. Brecht,’ ging ze verder, ‘Vandenberg Drie ligt vlak aan de andere kant van de bergweg. Op de hellingen. daar zit Morton Opperley, die de baas is van het puur wetenschappelijke deel van het Maanproject. Ik vind dat we moeten proberen hem op te zoeken.’

‘Hé, dat is geen slecht idee,’ vond Doc. ‘Als het goed is toont hij meer verstand dan de legermensen van V-2, en misschien is hij blij met een paar intelligente rekruten. Het is een goed idee om ons in deze onwerkelijke situatie rond de topgeleerden te scharen. Maar alleen God weet of we er ooit komen, of dat Opperley er nog is als het ons lukt er te komen.’

‘Dat zien we wel,’ zei Margo. ‘Het enige wat ik vraag is, dat als er een kans bestaat om met hem in contact te komen, u me helpt. Ik heb een speciale reden die uiterst belangrijk is maar die ik nu niet kan verklaren.’