Fritz Leiber - De zwerver

Als een muis met een vriendje leidde ze hem naar de keuken.

Dai Davies luisterde met venijnig leedvermaak naar de vreemde berichten over de Zwerver die via de radio hun intrede deden in de kleine kroeg aan de kust in de buurt van Portishead, waar hij na twee uur slapen was heengegaan om late-ochtend-drankrantsoen naar binnen te gieten.

Van tijd tot tijd breide hij met veel fantasie verder aan de verslagen ter leringe ende vermaak van zijn mededrinkers aan de toog, die het niet zo konden waarderen. ‘Paars en bleek amber, hè? ‘t Is een grote advertentie die de Amerikanen in de sterren hebben geschreven, vrienden, voor druivensap en gedenatureerd bier!’ en ‘’t Is een Russische superballon, jongens, die boven Chicago moet ontploffen om het moederland van de Yankees vol te strooien met exemplaren van Marx’ heilige Manifest, ingezet met juwelen!’

De berichten kwamen over een kabel die in de Atlantische Oceaan lag, zei de honende omroeper — buitengewoon heftige magnetische stormen hadden de ether in het westen gestoord. Dai wenste vurig dat Dick Hillary nog bij hem was — deze verrukkelijke onzin was precies geschikt om die hater van ruimtevaart en ruimteverhalen te laten kronkelen van ergernis en op stang te jagen; bovendien zou hij een betere toehoorder zijn voor de kostbare humor van een Welsh dichter dan deze nuchtere lieden uit Somerset.

Maar toen twee stevige glazen later de radioberichten melding begonnen te maken van een gebarsten en gevangen maan — de omroeper klonk nog honender, maar nu zat er een nerveuze klank in zijn stem, een bijna hysterische klank — veranderde Dais stemming abrupt, en zijn kreet getuigde meer van dronken emotie dan humor: ‘Onze maan stelen, willen ze dat, die verdomde Yankees! Weten ze niet dat Mona aan Wales behoort? En als ze haar kwaad doen zwemmen we over en zullen we Manhattan Island van kop tot staart in puin slaan nietwaar, m’n hartjes?’

Dit werd begroet met: ‘Hou je kop, zuiplap, hij zegt nog meer,’ ‘Woeste dazende Welshman,’ ‘Communist, dunkt me,’ ‘Jij krijgt niet meer, jij bent zat,’ — dit laatste van de gastheer.

‘Laffe Somersets!’ antwoordde Dai luidkeels, terwijl hij een kroes greep en ermee zwaaide als een boksbeugel. ‘Jullie volgen mij niet dan bevecht ik jullie eigenhandig, tegen de heuvels op en weer omlaag!’

De deur met het ruitvormige glas werd opengesmeten en een angstig kijkende vogelverschrikker in werkbroek en regenhoed met brede rand stond in de lichte mist achter de deur naar binnen te staren.

‘Is er op de radio of de teevee iets over het tij?’ riep deze verschijning naar de waard. ‘Het duurt nog twee uur voor het eb is en het Kanaal is zo laag als ik het nog nooit heb gezien, zelfs niet bij de nachteveningsspringvloed met een oostelijke storm. Kom zelf maar kijken. Als het zo doorgaat kan je binnenkort buitengaats lopen, en even later ligt het hele Kanaal droog!’

‘Goed!’ riep Dai luid. Hij liet de waard zijn kroes weghalen en leunde voorovergebogen over de toog terwijl de anderen zich aarzelend naar de deur begaven. ‘Dan loop ik de acht kilometer naar Wales terug, dwars over het strand van Severn, en dan ben ik van jullie laffe Somersets verlost. Bij God, dat zal ik doen!’

‘Opgeruimd staat netjes,’ mompelde iemand hardop, en een precieze grappenmaker merkte op: ‘Als dat je bedoeling is moet je schuin naar het oosten lopen, en de Grounds en Usk Patch als oversteekplaatsen gebruiken, als je wilt — en het is meer dan tweemaal acht kilometer. Recht aan de overkant van hier ligt Monmouth, man, niet Wales.’

‘Wat mij betreft is Monmouth nog altijd een deel van Wales en je kan de boom in met de Unie van 1535,’ antwoordde Dai vinnig. Zijn kin zakte op de bar. ‘O, ga maar kijken naar dit waterige wonder, jullie allemaal. Als je ‘t mij vraagt zijn de Yanks, nu ze eenmaal de maan hebben gebroken en gevangen, ook nog de oceaan aan het stelen.’

Generaal Spike Stevens snauwde: ‘Neem contact op met Christmas Doorgeef station, Jimmy! Zeg ze dat hun beeld ook zwemmerig begint te worden!’

De waarnemers in de ondergrondse zaal stonden voor het rechterscherm, en negeerden het linker, dat al een uur lang niets anders toonde dan een kolkende rechthoekige massa visuele storing.

Het beeld van de satelliet boven Christmas Island toonde de Zwerver in de schietschijffase met daarachter de maan, maar zowel de planeet als de maan puilden uit en golfden door elektronische storing.

‘Ik heb het geprobeerd, Generaal, maar ik kan ze niet te pakken krijgen,’ antwoordde Kapitein James Kidley. ‘Radio en korte golf doen het niet. Ultrakort is ook aan het verdwijnen — elk soort communicatie dat niet met ondergrondse kabels of golfgeleider gaat. En zelfs die —’

‘Maar dit is een hoofdkwartier!’

‘Het spijt me, Generaal, maar —’

‘Roep het eerste hoofdkwartier op!’

‘Generaal, zij geven geen —’

De vloer trilde heftig en er klonk een scherp knetterend geluid. De lichten flikkerden, gingen uit, gingen weer aan. De ondergrondse vertrekken schokten heen en weer. Er viel kalk uit de muur. Nogmaals gingen de lichten uit — allemaal, op de bleke gloed van het scherm na.

Plotseling werd het trillende astronomische beeld op het scherm vervangen door het silhouet van een grote katachtige kop met puntige oren en grijnzende kaken. Het was alsof op die onbemande satelliet, 41.000 kilometer boven de Stille Oceaan, een zwarte tijger in de teleskoop loerde. Het beeld bleef een ogenblik bestaan. Toen werd het weer wazig, en het scherm werd zwart.

‘Jezus Christus, wat was dat?’ schreeuwde de Generaal in het donker.

‘Heb jij het ook gezien?’ wilde Kolonel Mabel Wallingford weten. Haar vraag werd begeleid door een deels hysterische, deels uitgelaten lach.

‘Hou je kop, stomme griet!’ krijste de Generaal. ‘Jimmy?’ ‘Het was een toevallige storing,’ kwam de beverige stem van de jongeman door de duisternis. ‘Het inktvlek-effect. Het kan geen —’

‘Stil!’ schreeuwde Kolonel Willard Griswold. ‘Luister!’ Allemaal hoorden ze het: het geluid van stromend en sijpelend water.

Aan boord van de Prins Charles was men zich zeer bewust van de verstopte radiowegen.

Zowel de oproerlingen die nu het luxeschip in hun macht hadden, als de loyale leden van de bemanning die een amateurzender gebruikten, probeerden zonder succes boodschappen over de coup te versturen — de ene groep naar hun revolutionaire leiders, de andere naar de Britse Marine. En Wolf Loner, vijfduizend kilometer naar het noorden, dacht erover hoe fijn het was om zonder kranten en radio te zitten — eigenlijk wenste hij dat hij en zijn vlet Boston niet zo spoedig zouden bereiken.

Het magnetische veld van de Zwerver, dat veel sterker was dan dat van de aarde, verspreidde zich even snel door de ruimte als zijn zwaartekrachtveld, en beïnvloedde bijna zonder verloop van tijd de instrumenten die er gevoelig voor waren. Maar naast deze alles doordringende magnetische invloed waren er nog andere, vreemdere, invloeden die volgens een rechte lijn van de Zwerver wegstroomden en de aanliggende zijde van de aarde raakten. Ze scheurden de Van Allen gordels uiteen en deden een wolkbreuk van protonen en elektronen op aarde neerdalen.

Deze krachtige invloeden werden aanzienlijk intensiever toen de maan in een baan rond de Zwerver kwam en uit elkaar begon te vallen. Zij brachten ionisatie en andere, subtielere, resultaten teweeg. Het voornaamste merkbare effect was dat de stratosfeer van de aarde en ook de lagere atmosfeer snel ongeschikt werden voor elk soort elektromagnetische communicatie.

Toen de Eerste Nacht van de Zwerver in westelijke richting rond de aarde reisde, of liever toen de aarde er naar het oosten in wentelde, verspreidde deze vergiftiging van de ether zich over de hele aardbol, en leverde zo een belangrijke bijdrage aan de rampzalige verwarring die het ene land van het andere afsneed, de ene stad van de andere stad, en uiteindelijk, de ene geest van de andere.