Robert Heinlein - Het pad van roem

Ik lag daar nog een poosje te overdenken wat ze gezegd had. De ‘hoogste kunst’ en thuis maakten we er niet eens een studie van, en we piekerden er nog minder over om er les in te geven. Ballet kost jaren en jaren. En ze nemen je ook niet aan om in de Metropolitan Opera te zingen omdat je een harde stem hebt.

Waarom zou liefde geclassificeerd worden als een instinct? De begeerte naar seks is inderdaad een instinct — maar maakte een andere begeerte iedere lekkerbek een fijnproever, iedereen die patates bakte een driesterrenkok? Verdorie, je moest zelfs een diploma hebben om patates te bakken!

Ik liep ‘De Beste Dingen in het Leven zijn Gratis’ fluitend het Turkse bad uit — en beet dat toen af in plotseling medelijden met al mijn arme, ongelukkige landgenoten die door de meest geweldige fopperij in de geschiedenis van hun geboorterecht beroofd zijn.

Toen we anderhalve kilometer onderweg waren nam de Doral afscheid van ons; hij omarmde mij, kuste Ster en maakte haar haar in de war; toen trokken hij en zijn geleide hun zwaarden en bleven saluerend staan tot we over de volgende helling verdwenen waren. Ster en ik reden naast elkaar terwijl Rufo achter ons lag te snurken.

Ik keek naar haar en ze trok met haar mond. Ze ving mijn blik op en zei preuts: ‘Goedemorgen, Heer.’

‘Goedemorgen, Vrouwe. Heb je goed geslapen?’

‘Heel goed, dank je, Heer. En jij?’

‘Eveneens, dank je.’

‘Ja? Wat deed de hond ’s nachts voor vreemds?’

‘De hond heeft ’s nachts niets gedaan, dat was het vreemde,’ antwoordde ik met een strak gezicht.

‘Werkelijk? Zo’n vrolijke hond? Wie was die ridder dan die ik met een dame heb gezien?’

‘Het was geen nacht, het was ochtend.’

‘En je functioneerde nog! Mijn flinke jongen!’

‘Tracht nu niet je avontuurtjes op mij af te schuiven, jij dartel wijf,’ zei ik streng. ‘Ik heb relaties, ik heb — ik heb een alibi. Bovendien mijn kracht is tienvoudige kracht omdat ik rein van hart ben.’

‘En de regel daarvoor. Ja, ik weet het; je vriendinnen hebben het me verteld, Heer.’ Plotseling lachte ze, gaf me een klap op mijn dij en begon het refrein van ‘Reilly’s Daughter’ te zingen. Vita Brevis snoof; Ars Longa zette haar oren overeind en keek afkeurend achterom.

‘Schei uit,’ zei ik. ‘Je brengt de paarden in verlegenheid.’

‘Het zijn geen paarden en je kunt ze niet in verlegenheid brengen. Heb je gezien hoe zij het doen, Heer? In weerwil van al die benen? Eerst —’

‘Houd je mond! Ars Longa is een dame, als jij het dan niet bent.’

‘Ik heb je verteld dat ik een slet ben. Eerst loopt ze schuchter naar hem toe —’

‘Ik heb het gezien. Muri dacht dat ik het leuk zou vinden. In plaats daarvan gaf het me een minderwaardigheidscomplex, dat de hele middag geduurd heeft.’

‘Ik waag het te betwijfelen dat het de héle middag was, Heer Held. Laten we dan over Reilly zingen. Begin jij maar, ik zal je begeleiden.’

‘Nou — niet te hard, anders maken we Rufo wakker.’

‘Wel nee, die is gebalsemd.’

‘Dan maak je mij wakker, wat nog erger is. Ster, lieveling, wanneer en waar is Rufo begrafenisondernemer geweest? En hoe is hij daar vandaan hierin verzeild geraakt? Hebben ze hem de stad uitgewezen?’

Ze keek verbijsterd. ‘Begrafenisondernemer? Rufo toch zeker niet.’

‘Hij heeft het met alle bijzonderheden verteld.’

‘Werkelijk? Heer, Rufo heeft vele ondeugden. Maar de waarheid spreken behoort daar niet toe. Bovendien, ons volk heeft geen begrafenisondernemers.’

‘O, nee? Wat doen jullie dan met overgebleven lijken? Je kunt ze moeilijk in de salon proppen. Slordig.’

‘Dat vind ik ook, maar dat doen we nu precies: we houden ze in de salon. Tenminste gedurende een paar jaar. Een overdreven sentimenteel gebruik, maar we zijn een sentimenteel volk. Maar toch kun je overdrijven. Een van mijn oudtantes hield al haar vroegere echtgenoten in haar slaapkamer — het was er afschuwelijk volgepropt en vervelend ook, want ze praatte altijd over ze, ze herhaalde zichzelf en overdreef. Ik ging niet meer naar haar toe.’

‘Zo. Stofte ze ze af?’

‘O, ja. Ze was een pietluttige huisvrouw.’

‘Eh — Hoeveel waren er?’

‘Zeven of acht, ik heb ze nooit geteld.’

‘Zo. Ster? Is er zwarteweduwenbloed in je familie?’

‘Wat? O! Maar lieveling, iedere vrouw heeft zwarteweduwenbloed.’ Ze kreeg kuiltjes in haar wangen, reikte naar me en klopte me op mijn knie. ‘Maar Tante heeft ze niet vermoord. Geloof me, mijn Held, de vrouwen in mijn familie houden veel te veel van de mannen om ze te verspillen. Nee, Tante vond het gewoon verschrikkelijk om ze te laten gaan. Dat vind ik dwaas. Je moet vooruit kijken, niet terug.’

‘En het dode verleden zijn doden laten begraven. Luister eens, als jullie lijken in huis houden, moeten jullie begrafenisondernemers hebben. Of althans balsemers. Of heeft de lucht er geen vat op?’

‘Balsemen? O, nee. Je geeft ze gewoon een stasis, als je er eenmaal zeker van bent dat ze dood zijn. Of stervend. Dat kan een schooljongen.’ Ze voegde er aan toe: ‘Misschien heb ik Rufo onrecht aan gedaan. Hij heeft heel wat tijd op jullie Aarde doorgebracht — hij vindt het daar prettig, het fascineert hem — en misschien heeft hij het ondernemen van begrafenissen wel geprobeerd. Maar mij dunkt dat het een te eerlijke en oprechte betrekking is om hem te kunnen boeien.’

‘Je hebt me nog niet verteld wat jullie tenslotte met een lijk doen.’

‘We begraven het niet. Dat zou ze de stuipen op het lijf jagen.’ Ster huiverde. ‘Mij zelfs, en ik heb alle Universa bereisd, heb geleerd onverschillig te zijn tegenover vrijwel ieder gebruik.’

‘Maar wat dan?’

‘Het komt erg overeen met wat jij met Igli gedaan hebt. Er een meetkundige formule op toepassen en het kwijt raken.’

‘O. Ster, waar is Igli heengegaan?’

‘Ik heb niet het flauwste idee, Heer. Ik heb geen kans gehad om het te berekenen. Misschien weten zij die hem gemaakt hebben het. Maar ik denk dat die nog meer verrast waren dan ik.’

‘Ik geloof dat ik traag van begrip ben, Ster. Jij noemt het meetkunde; Jocko had het over mij als over een ‘wiskundige’. Maar ik heb alleen gedaan waar ik door de omstandigheden toe werd gedwongen; ik begréép niet wat ik deed.’

‘Waartoe Igli gedwongen werd, moet je zeggen, Heer Held. Wat gebeurt er als je een niet te dragen druk uitoefent op een massa, zó dat die niet kan blijven waar hij is? Terwijl je hem geen ruimte geeft om zich te verplaatsen? Dat is een schooljongensprobleem in metafysische meetkunde en de oudste proto-paradox, die van de onweerstaanbare kracht en het onwrikbare lichaam. De massa barst in. Hij wordt uit zijn eigen wereld in een andere gedrukt. Dit is vaak de methode waardoor de bewoners van een heelal de Universa ontdekken — maar gewoonlijk is het net zo rampzalig als waar jij Igli toe dwong; er kunnen tienduizenden jaren over heen gaan voor ze het kunnen beheersen. Het kan heel lang op de grens blijven hangen als ‘toverij’, soms werken en soms falen en soms zijn terugslag hebben op de tovenaar.’

‘En dat noem jij ‘wiskunde’?’

‘Wat anders?’

‘Ik zou het toverij noemen.’

‘Ja, natuurlijk. Zoals ik tegen Jocko heb gezegd, jij bent een natuurtalent. Je zou een groot tovenaar kunnen zijn.’

Ik haalde in onbehagen mijn schouders op. ‘Ik geloof niet in toverij.’

‘Ik ook niet,’ antwoordde ze, ‘op de manier zoals jij bedoelt. Ik geloof in hetgeen bestáát.’

‘Dat bedoel ik juist, Ster. Ik geloof niet in hocus pocus. Wat er met Igli gebeurd is — ik bedoel, ‘wat er met Igli scheen te gebeuren’ — kan niet gebeurd zijn omdat het de wet van het behoud van arbeidsvermogen geweld zou aandoen. Er moet een andere verklaring voor zijn.’